Francuskie władze sądowe rozszerzyły śledztwo dotyczące wadliwych poduszek powietrznych Takata na trzy kolejne globalne koncerny motoryzacyjne. Toyota, Volkswagen i BMW dołączyły do Stellantis jako podmioty objęte dochodzeniem w sprawie potencjalnego zaniedbania obowiązku wymiany niebezpiecznych poduszek, które w wielu krajach doprowadziły do śmiertelnych eksplozji.
Informację, którą AFP uzyskała ze źródła zbliżonego do sprawy, potwierdziła w piątek paryska prokuratura. Rozszerzenie postępowania wskazuje, że skandal związany z poduszkami Takata przybiera w Europie bezprecedensową skalę, obejmując największych światowych producentów samochodów i potencjalnie miliony właścicieli pojazdów.
Sprawa stulecia dla paryskiego wymiaru sprawiedliwości
Zakres śledztwa podkreślił mecenas Christophe Lèguevaques, koordynujący działania prawne w imieniu poszkodowanych kierowców. Ocenił, że jest to ogromna sprawa, która dopiero się zaczyna i może stać się dla paryskiego wymiaru sprawiedliwości sprawą stulecia.
Lèguevaques zgromadził już blisko 3 000 kierowców, aby zainicjować pozew zbiorowy przeciwko Stellantis. Postępowanie to prowadzone jest równolegle do podobnych działań organizacji konsumenckiej UFC-Que Choisir. Prawnik współpracuje w tej sprawie z mecenasem Pierre’em Delivretem z izby adwokackiej w Tuluzie.
W nocy z czwartku na piątek obaj adwokaci zorganizowali spotkanie online w związku z rozszerzeniem pozwu na trzy kolejne marki. Uruchomili również specjalną stronę internetową, która ma umożliwić zgłaszanie się potencjalnym poszkodowanym właścicielom pojazdów Toyoty, Volkswagena i BMW.
Potencjalnie 2,5 miliona osób uprawnionych do odszkodowań
Mecenas Lèguevaques zwrócił się bezpośrednio do właścicieli pojazdów wyposażonych w wadliwe poduszki, szacując, że potencjalnie 2,5 miliona mieszkańców Francji może ubiegać się o odszkodowanie po zakończeniu postępowania karnego. Liczba ta obejmuje właścicieli samochodów wszystkich marek objętych śledztwem, w których montowano poduszki produkcji japońskiej firmy Takata.
Początki sprawy sięgają połowy kwietnia bieżącego roku, kiedy prokuratura w Paryżu wszczęła dochodzenie dotyczące m.in. narażenia życia innych osób. Podstawą była skarga złożona przez UFC-Que Choisir oraz kilku właścicieli pojazdów grupy Stellantis.
Trzy śmiertelne przypadki we Francji
W lipcu zakres śledztwa znacząco się poszerzył – objęto nim trzy możliwe przypadki nieumyślnego spowodowania śmierci, związane z eksplozjami poduszek w samochodach Citroën C3. Pierwszy miał miejsce w grudniu 2021 r. na Martynice, drugi w listopadzie 2023 r. w departamencie Hautes-Pyrénées, a trzeci w czerwcu bieżącego roku w departamencie Marne.
Przypadki te unaoczniły skalę zagrożenia, jakie stwarzają wadliwe poduszki Takata dla mieszkańców Francji i innych krajów Europy. Wadliwe urządzenia mogą eksplodować z nadmierną siłą, wystrzeliwując metalowe fragmenty zdolne zranić lub zabić osoby znajdujące się w pojeździe.
Nowe postępowania przeciwko trzem gigantom motoryzacji
Po kolejnej skardze złożonej w maju przez UFC-Que Choisir, paryska JIRS (jurysdykcja międzyregionalna specjalistyczna) wszczęła trzy nowe postępowania przygotowawcze, tym razem obejmujące Toyotę, Volkswagena i BMW.
Organizacja konsumencka zarzuca tym producentom poważne uchybienia w wypełnianiu obowiązków wobec właścicieli pojazdów. Lista zarzutów obejmuje m.in. wprowadzanie w błąd, oszustwo kwalifikowane i umyślne narażenie życia innych osób – przestępstwa o dużym ciężarze według francuskiego prawa karnego.
Koordynacja śledztw w całym kraju
Jak poinformowała AFP prokuratura, paryska JIRS pozostaje obecnie w kontakcie z innymi sądami prowadzącymi sprawy dotyczące zdarzeń związanych z wadliwymi poduszkami Takata w pojazdach marek BMW, Volkswagen i Toyota. Koordynacja ta ma na celu kompleksowe zbadanie wszystkich przypadków w całej Francji.
Przedstawiciele prokuratury wskazali też, że w przyszłości śledztwa mogą objąć kolejnych producentów, co sugeruje, że lista koncernów odpowiadających przed wymiarem sprawiedliwości może się jeszcze wydłużyć.
Cele pozwów zbiorowych i zakres odpowiedzialności
Inicjowane pozwy zbiorowe mają na celu pociągnięcie producentów do odpowiedzialności za szkody osobowe i materialne. Odszkodowania mogą obejmować zarówno przypadki zranień i śmierci spowodowanych eksplozją poduszek, jak i straty materialne, w tym konieczność wyłączenia pojazdów z użytkowania do czasu wymiany wadliwych elementów. Proces ten może trwać tygodnie lub miesiące z powodu ograniczonej dostępności zamienników, a także prowadzić do spadku wartości rynkowej pojazdów objętych kampanią wycofania.
Precedens ze Stanów Zjednoczonych
Sytuacja europejska rozwija się równolegle do tej w Stanach Zjednoczonych – kraju najbardziej dotkniętego skandalem związanym z poduszkami Takata. W USA zginęło 28 osób, a setki zostały ranne w wyniku eksplozji tych urządzeń.
Producenci motoryzacyjni w Stanach Zjednoczonych już ponieśli poważne konsekwencje finansowe. Ford, Toyota, Honda, BMW, Nissan i Mazda wypłaciły łącznie 1,5 miliarda dolarów odszkodowań właścicielom pojazdów i rodzinom ofiar. Precedens ten może stać się punktem odniesienia dla europejskich postępowań, wskazując na możliwy zakres odpowiedzialności finansowej producentów w Europie.
Rozwijające się śledztwo we Francji oraz rosnąca liczba osób dołączających do pozwów zbiorowych sugerują, że sprawa wadliwych poduszek Takata będzie miała długotrwałe konsekwencje dla branży motoryzacyjnej w Europie – zarówno pod kątem prawnym, jak i wizerunkowym.
