Specjalistyczna komórka EVA działająca w strefie policyjnej Bruksela-Ixelles obchodziła wczoraj piątą rocznicę powstania. W tym czasie przyjęła 1344 zgłoszenia dotyczące przemocy seksualnej, przemocy domowej oraz przestępstw z nienawiści – średnio 268 rocznie, czyli ponad jedno zgłoszenie co dwa dni. Jednostka stała się pionierskim modelem wsparcia dla ofiar, który z czasem został rozszerzony na inne strefy policyjne regionu stołecznego.
Komórka EVA została zaprojektowana jako wyspecjalizowana struktura do obsługi trzech kategorii przestępstw szczególnie obciążających psychicznie: przemocy seksualnej, przemocy w rodzinie oraz zbrodni motywowanych nienawiścią. Jej zadaniem jest stworzenie bardziej przyjaznego i empatycznego środowiska do składania zeznań, odmiennego od standardowych procedur obowiązujących w zwykłych komisariatach.
Wyspecjalizowany zespół i metoda pracy
W komórce EVA pracuje pięcioro funkcjonariuszy przeszkolonych do przyjmowania tego typu zgłoszeń. Ich celem jest zapewnienie atmosfery opartej na uważnym słuchaniu i życzliwości, która pozwala ofiarom czuć się bezpiecznie w czasie relacjonowania traumatycznych doświadczeń. System działa na zasadzie wcześniejszego umawiania wizyt, co eliminuje stres i chaos typowy dla tradycyjnych komisariatów.
„Celem EVA jest oczywiście przyjęcie zgłoszenia, ale nasza praca wykracza poza przesłuchanie w ścisłym znaczeniu tego słowa” – wyjaśnia Claire Cervello, szefowa komórki EVA, w rozmowie z RTBF. Dodaje również, że funkcjonariusze z innych komisariatów otrzymują coraz lepsze szkolenia w tym zakresie, co świadczy o szerszej zmianie podejścia w strukturach policyjnych.
Fundamentalna zmiana perspektywy
Jednym z kluczowych założeń EVA jest radykalne przedefiniowanie roli osoby zgłaszającej przestępstwo. Podczas składania zeznań ofiara może poświęcić tyle czasu, ile potrzebuje – czasem nawet kilka godzin – by spokojnie przekazać swoją historię. Nie ma pośpiechu, presji ani skracania wypowiedzi.
„Ofiarę postrzegano kiedyś jako źródło informacji potrzebnych do śledztwa. Teraz mamy kompletną zmianę optyki – ofiara to przede wszystkim człowiek” – podkreśla Claire Cervello w rozmowie z RTL Info.
Taka zmiana paradygmatu wpisuje się w ewolucję całego systemu wymiaru sprawiedliwości, który dziś dużo większy nacisk kładzie na potrzeby psychologiczne i emocjonalne osób pokrzywdzonych.
Statystyki i skala zjawiska
W ciągu pięciu lat komórka EVA odnotowała 1344 zgłoszenia. Średnia ponad 268 spraw rocznie pokazuje zarówno skalę przemocy seksualnej, domowej i przestępstw z nienawiści, jak i rosnące zaufanie ofiar do wyspecjalizowanych struktur zgłoszeniowych.
Eksperci podkreślają, że umożliwienie kontaktu z kompetentnym i empatycznym personelem zachęca osoby pokrzywdzone do przełamania milczenia, co ma kluczowe znaczenie zarówno dla ich bezpieczeństwa, jak i dla skutecznego ścigania sprawców.
Rozszerzenie modelu na inne strefy
Sukces EVA w Brukseli-Ixelles doprowadził do utworzenia podobnych jednostek w innych strefach policyjnych regionu brukselskiego. Władze podkreślają, że system ten zapewnia kompleksowe wsparcie – od profesjonalnego przyjęcia zgłoszenia po kierowanie ofiar do dalszej pomocy psychologicznej, prawnej czy medycznej.
Rozwój modelu EVA wpisuje się w trend modernizacji belgijskiego systemu wsparcia ofiar, którego celem jest zapewnienie równego dostępu do specjalistycznej pomocy.
Kontekst społeczny i wyzwania systemowe
Działalność EVA uwidacznia złożoność problemu przemocy w dużym mieście. Przestępstwa związane z przemocą seksualną, domową i nienawiścią charakteryzują się niskim wskaźnikiem zgłaszalności – często z powodu strachu, wstydu lub obawy przed rewiktymizacją.
Eksperci wskazują, że przyjazne struktury takie jak EVA są kluczowe dla przełamywania tych barier. Zapewnienie czasu, empatii i specjalistycznego podejścia zwiększa gotowość ofiar do proszenia o pomoc i zgłaszania przestępstw.
Pięć lat działalności komórki EVA stanowi okazję do oceny dotychczasowych efektów i planowania kolejnych etapów rozwoju. Dane zgromadzone w tym okresie mogą odegrać ważną rolę w ulepszaniu procedur wsparcia oraz w skuteczniejszym przeciwdziałaniu przemocy w regionie brukselskim.
