W 2024 roku w Belgii udało się odzyskać od przedsiębiorstw prawie 127 milionów euro za pomocą procedury windykacji niekwestionowanych należności (RCI – Recouvrement de Créances Incontestées). Dzięki temu mechanizmowi uniknięto również kosztów sądowych szacowanych na 14 milionów euro. Dane te przedstawiono we wtorek w pierwszym barometrze Krajowej Izby Komorników Sądowych, poświęconym skuteczności tej procedury. Wyniki pokazują rosnące znaczenie pozasądowych metod windykacji w Belgii oraz ich realny wpływ na poprawę płynności finansowej firm.
Według danych EU Payment Observatory, cytowanych przez Izbę, połowa belgijskich przedsiębiorstw ma problem z opóźnieniami w płatnościach. Średni termin rozliczeń w relacjach między firmami (B2B) wydłużył się do 63 dni, co stanowi poważne obciążenie dla małych i średnich przedsiębiorstw, które często nie dysponują wystarczającą rezerwą finansową.
Procedura RCI – alternatywa dla długotrwałych postępowań sądowych
Wprowadzona w 2016 roku procedura RCI pozwala firmom na odzyskanie należności bez konieczności kierowania sprawy do sądu. Mechanizm działa w sposób prosty, a zarazem skuteczny – jeśli faktura pozostaje niezapłacona i nie została zakwestionowana przez dłużnika, wierzyciel może uzyskać tytuł wykonawczy za pośrednictwem komornika w ciągu miesiąca i ośmiu dni. System obejmuje też wbudowane mechanizmy kontrolne, które zapewniają bezstronność i przejrzystość postępowania.
Co istotne, w jednej trzeciej przypadków należność zostaje uregulowana jeszcze przed zatwierdzeniem tytułu wykonawczego przez sędziego. To potwierdza prewencyjny efekt procedury – już sama jej inicjacja skłania dłużników do szybszego uregulowania zobowiązań.
Rosnąca skala wykorzystania procedury
W 2024 roku w Belgii wszczęto blisko 28 000 postępowań według procedury RCI, dotyczących łącznie ok. 131 milionów euro niezapłaconych faktur. Trend wzrostowy utrzymuje się również w 2025 roku – tylko w pierwszym półroczu otwarto już 13 500 nowych spraw. Krajowa Izba Komorników Sądowych ocenia to jako dowód rosnącego zaufania przedsiębiorców do skuteczności systemu.
Od momentu wdrożenia procedury w 2016 roku komornicy rozwiązali prawie 200 000 spraw bez potrzeby angażowania sądów, co przełożyło się na oszczędności przekraczające 100 milionów euro – obejmujące zarówno koszty sądowe, jak i wydatki związane z czasochłonnymi procesami.
Profil przedsiębiorstw korzystających z procedury
Z danych Izby wynika, że z procedury RCI korzystają firmy z wielu sektorów gospodarki – od handlu i usług administracyjnych, po budownictwo i kulturę. Co ważne, mechanizm ten jest dostępny dla wszystkich – zarówno dla jednoosobowych działalności gospodarczych, jak i dużych korporacji, które wykorzystują go jako narzędzie do skutecznego zarządzania należnościami.
Kontekst dla przedsiębiorców w Belgii
Dla polskich przedsiębiorców działających w Belgii lub współpracujących z belgijskimi kontrahentami procedura RCI stanowi istotne narzędzie ochrony interesów finansowych. Pozwala na szybkie i relatywnie tanie odzyskanie niekwestionowanych należności, co jest szczególnie ważne w kontekście wydłużających się terminów płatności w relacjach biznesowych.
Warto jednak pamiętać, że procedura ta dotyczy wyłącznie należności niekwestionowanych – w razie sporu co do zasadności długu konieczne pozostaje postępowanie sądowe. RCI jest więc najbardziej efektywne w przypadkach, gdy dłużnik nie neguje zobowiązania, lecz opóźnia płatność z powodu problemów finansowych.
Rosnąca popularność tego rozwiązania pokazuje jego praktyczną wartość w belgijskim środowisku gospodarczym. System RCI może stanowić wzór dla innych państw europejskich, które poszukują sposobów na połączenie ochrony wierzycieli z usprawnieniem funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości.
