Instytut badań biomedycznych Uniwersytetu w Hasselt w Diepenbeek wzbogacił się o nowoczesne urządzenie, które znacząco zwiększy potencjał badań nad nowotworami, stwardnieniem rozsianym, chorobą Alzheimera, schorzeniami sercowo-naczyniowymi oraz urazami rdzenia kręgowego. Dzięki wsparciu Unii Europejskiej i Limburskiego Funduszu Walki z Rakiem uczelnia zakupiła skaner MACSima – aparat zdolny do jednoczesnego wykrywania ponad 100 różnych molekuł w tkankach, umożliwiający niezwykle precyzyjne mapowanie procesów starzenia się komórek.
Instytut badawczy BIOMED przy UHasselt od kilku lat prowadzi intensywne prace nad mechanizmami starzenia organizmu. To jeden z kluczowych kierunków naukowych, szczególnie istotny w kontekście starzejącego się społeczeństwa. Limburgia jest obecnie najszybciej starzejącą się prowincją Belgii, a stulatkowie przestają być rzadkością. Jednak długowieczność nie zawsze idzie w parze z dobrym zdrowiem – aż cztery na pięć osób powyżej 65. roku życia zmaga się z chorobami przewlekłymi.
Przełom w badaniach nad procesami starzenia
Zespół naukowców w Diepenbeek koncentruje się na analizie mechanizmów starzenia i chorób z nim związanych. W tym celu badacze wykorzystują tak zwane biomarkery starzenia, które – poprzez kolorowe oznaczenia na skanach tkanek – ujawniają biologiczne procesy zachodzące w komórkach. Dotychczasowe technologie pozwalały jedynie na analizę ograniczonej liczby biomarkerów, co spowalniało badania i zawężało zakres możliwych wniosków.
Nowy skaner MACSima rewolucjonizuje tę dziedzinę, umożliwiając jednoczesne wykrywanie ponad 100 biomarkerów w badanej próbce. Profesor Niels Hellings podkreśla, że taka zdolność obserwacji wielu wskaźników biologicznych naraz pozwala na ogromną oszczędność czasu i otwiera nowe perspektywy w badaniach nad rakiem, chorobą Alzheimera, stwardnieniem rozsianym, urazami rdzenia kręgowego i chorobami serca.
Urządzenie umożliwia analizę zarówno RNA, jak i białek, co sprawia, że uzyskane dane są bardziej kompleksowe. Badacze mogą dzięki temu szybciej i precyzyjniej identyfikować zmiany w komórkach, co znacząco przyspiesza postęp naukowy.
Google Maps dla komórek organizmu
Skaner MACSima zapewnia wyjątkowo szczegółowy wgląd w przestrzenne struktury tkanek. Cillian Ross z firmy Miltenyi Biotec porównuje jego działanie do aplikacji Google Maps – badacze mogą oglądać tkankę jak mapę miasta: widzą nie tylko jej „ulice”, czyli struktury biologiczne, lecz także poszczególne „budynki” i „mieszkańców” – konkretne komórki oraz ich wzajemne relacje.
Ta przestrzenna precyzja stanowi ogromny krok naprzód w badaniach nad organizmem. Zrozumienie, jak poszczególne komórki współdziałają w danym obszarze tkanki, może okazać się kluczowe dla odkrycia mechanizmów powstawania chorób i opracowania skuteczniejszych metod leczenia.
Perspektywy rozwoju nowych terapii
Nowa technologia umożliwi naukowcom identyfikację biomarkerów związanych z rozwojem chorób i opracowanie celowanych terapii, których dotąd nie udało się stworzyć. Jest to szczególnie obiecujące w przypadku schorzeń neurodegeneracyjnych i onkologicznych, w których postęp medycyny nadal jest ograniczony.
Wielostronne finansowanie projektu
Zakup urządzenia o wartości 480 tysięcy euro został sfinansowany z kilku źródeł – kluczową rolę odegrał Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRO) oraz Limburski Fundusz Walki z Rakiem. Współpraca między instytucjami unijnymi, regionalnymi organizacjami non-profit i środowiskiem naukowym stanowi przykład skutecznego modelu wspierania innowacji w badaniach biomedycznych.
Skaner zostanie wykorzystany w projektach UHasselt dotyczących nowotworów, chorób neurodegeneracyjnych, sercowo-naczyniowych i urazów układu nerwowego. Tak szerokie zastosowanie podkreśla uniwersalność technologii i jej znaczenie dla wielu dziedzin współczesnej medycyny.
Etapy wdrażania technologii
W pierwszej fazie badań skaner będzie wykorzystywany do analizy tkanek zwierzęcych pozyskanych pośmiertnie, co pozwoli dopracować metody badawcze. W kolejnych etapach projekt obejmie również próbki ludzkie, co przybliży naukowców do praktycznych zastosowań klinicznych.
Dostępność dla sektora komercyjnego
Ważnym aspektem przedsięwzięcia jest otwarcie możliwości korzystania z urządzenia także dla firm prowadzących badania nad chorobami związanymi ze starzeniem. Takie partnerstwo między nauką a biznesem może przyspieszyć proces wdrażania innowacji do praktyki medycznej i farmaceutycznej.
Inwestycja UHasselt w nowoczesny skaner MACSima wpisuje się w szerszy trend rozwoju biomedycyny molekularnej i medycyny precyzyjnej. W obliczu starzejącego się społeczeństwa i wzrostu liczby chorób przewlekłych tego typu technologie nabierają strategicznego znaczenia – nie tylko dla Limburgii, ale również dla całej Belgii i Europy. Lepsze zrozumienie procesów starzenia może w przyszłości przyczynić się do opracowania skuteczniejszych terapii, poprawiając jakość życia osób starszych i zmniejszając obciążenie systemów opieki zdrowotnej.
