Rada nadzorcza socjalnej agencji mieszkaniowej (AIS) w Saint-Josse podjęła w piątek decyzję o zakończeniu działalności placówki. Powodem są narastające od lat zobowiązania finansowe oraz podejrzenia o nieprawidłowości w zarządzaniu. Sytuacja obejmuje około 220 mieszkań wynajmowanych przez agencję i ich lokatorów, którzy będą musieli zostać przejęci przez inne instytucje regionalne.
Według portalu Bruzz, decyzja o zamknięciu jest konsekwencją trudnego do udźwignięcia obciążenia finansowego, które narosło w ostatnich latach działalności instytucji. Przypadek ten zwraca uwagę na szersze problemy sektora mieszkalnictwa socjalnego w Regionie Stołecznym Brukseli.
Skala problemów finansowych agencji
Łączne straty finansowe AIS w Saint-Josse sięgnęły 520 000 euro. Deficyt ten obejmuje różne kategorie nieuregulowanych zobowiązań. Największą część stanowią niezapłacone czynsze – 297 000 euro zaległości ze strony najemców. Dodatkowo agencja nie otrzymała 30 000 euro dotacji gminnych, które powinny zostać wypłacone przez władze lokalne.
Sytuację pogorszyła przegrana sprawa sądowa przeciwko jednemu z właścicieli nieruchomości, która pociągnęła za sobą dodatkowe koszty. Co więcej, sama agencja dysponowała dziesięcioma mieszkaniami przeznaczonymi na wynajem, w przypadku których również wystąpiły zaległości finansowe. Suma tych czynników doprowadziła do sytuacji, w której dług stał się niemożliwy do pokrycia z bieżących dochodów i rezerw.
Procedura zakończenia działalności i możliwa upadłość
Luc Frémal, dyrektor generalny AIS i jednocześnie radny gminny Saint-Josse z ramienia partii LB, potwierdził, że rada nadzorcza nie widziała innego rozwiązania niż likwidacja agencji. „W przyszłym tygodniu poinformujemy sąd gospodarczy o naszej decyzji o zaprzestaniu działalności” – oświadczył Frémal. To sąd zdecyduje o ewentualnym ogłoszeniu formalnej upadłości instytucji.
Dyrektor zaznaczył, że finalne obliczenia są jeszcze w toku. „Musimy poczekać na ostateczne dane, by określić dokładną wysokość deficytu” – dodał. Ta ostrożność sugeruje, że sytuacja finansowa może być jeszcze trudniejsza, niż wcześniej zakładano, a pełen obraz zobowiązań poznamy dopiero po szczegółowej analizie księgowej.
Audit regionalny i podejrzenia o nieprawidłowości
Równolegle trwa regionalny audit dotyczący potencjalnych nieprawidłowości w zarządzaniu agencją. Jak ustalił Bruzz, kontrola ma wyjaśnić zarzuty dotyczące niewłaściwego przydzielania mieszkań. Według doniesień, część pracowników AIS miała faworyzować członków rodzin lub znajomych przy alokacji lokali socjalnych, co stanowiłoby poważne naruszenie zasad dostępności mieszkań po preferencyjnych stawkach.
Jeśli zarzuty te się potwierdzą, mogłyby wskazywać na systemowe problemy w nadzorze nad działalnością agencji i niedostateczne mechanizmy kontrolne. Déborah Gustin, dyrektorka gabinetu minister Nawal Ben Hamou, potwierdziła, że wyniki audytu będą znane w listopadzie. Dopiero wtedy będzie można jednoznacznie ustalić, czy doszło do nadużyć i w jakim zakresie mogły one wpłynąć na sytuację finansową AIS.
Konsekwencje dla mieszkańców i właścicieli
Agencja w Saint-Josse działała od 25 lat, zarządzając 220 mieszkaniami należącymi do około 80 właścicieli – zarówno osób prywatnych, jak i firm. Zakończenie jej działalności oznacza konieczność przejęcia tych lokali przez inne agencje mieszkaniowe funkcjonujące w regionie stołecznym.
Federacja socjalnych agencji mieszkaniowych regionu zwróciła się do pozostałych instytucji z apelem o przejęcie zarządzania mieszkaniami z Saint-Josse. Osiemnaście agencji już zadeklarowało gotowość do włączenia części portfela. Proces ten jednak potrwa i będzie wymagał ścisłej koordynacji, aby zapewnić ciągłość umów najmu i uniknąć niepewności prawnej wśród lokatorów.
Właściciele nieruchomości współpracujący dotąd z AIS będą musieli podpisać nowe umowy, jeśli zdecydują się pozostać w systemie mieszkalnictwa socjalnego. Będą mieli możliwość wyboru – mogą przystąpić do jednej z innych agencji lub zdecydować się na wycofanie swoich lokali z programu i wynajem na warunkach rynkowych.
Szerszy kontekst mieszkalnictwa socjalnego w regionie
Sytuacja w Saint-Josse nie jest odosobniona. Agencje immobilière sociale odgrywają kluczową rolę w zapewnianiu mieszkań dostępnych cenowo dla osób o niskich dochodach, działając jako pośrednik między prywatnymi właścicielami a najemcami uprawnionymi do wsparcia.
System ten opiera się na subwencjach publicznych i gwarantowanych płatnościach dla właścicieli, co ma zachęcać ich do oferowania lokali po stawkach niższych niż rynkowe. Jednak jego stabilność jest wrażliwa na opóźnienia w dotacjach, problemy z płatnościami czynszów czy koszty sporów sądowych. Przypadek AIS Saint-Josse pokazuje, jak szybko trudności mogą się nawarstwiać, gdy kilka negatywnych czynników zbiega się w czasie.
Kwestia zarządzania i nadzoru nad agencjami mieszkaniowymi może wkrótce stać się przedmiotem szerszej debaty publicznej – zwłaszcza jeśli audit potwierdzi występowanie systemowych nieprawidłowości. Władze regionalne będą musiały rozważyć, czy obecne mechanizmy kontrolne są wystarczające i czy nie należy wprowadzić dodatkowych zabezpieczeń, aby uniknąć podobnych sytuacji w przyszłości.
