Radny gminy Uccle z ramienia partii Ecolo-Groen, Mathias Junqué, zwrócił się do kolegium gminnego z propozycją wprowadzenia podatku skierowanego do dużych sieci restauracji szybkiej obsługi. Inicjatywa ta nawiązuje do rozwiązania przyjętego w sąsiedniej gminie Auderghem, gdzie podobny podatek został już przegłosowany, choć wciąż czeka na zatwierdzenie przez Region Brukselski.
W swoim wystąpieniu radny Junqué zaproponował, by Uccle wzorowało się na modelu opracowanym w Auderghem. Kluczowym elementem tego systemu jest jego selektywność – podatek miałby obejmować jedynie międzynarodowe koncerny, takie jak Burger King, Domino’s, Pizza Hut czy O’Tacos, przy jednoczesnym zwolnieniu z dodatkowych opłat niezależnych barów i lokalnych restauracji typu snack.
Struktura proponowanego podatku i mechanizmy ochronne
System opłat przewidziany w projekcie Auderghem opiera się na dwupoziomowym modelu finansowym. Zakłada on opłatę w wysokości 10 000 euro za otwarcie działalności, która wzrasta do 20 000 euro, jeśli lokal znajduje się w odległości mniejszej niż 100 metrów od szkoły. Ponadto właściciele punktów musieliby uiszczać coroczną opłatę eksploatacyjną w wysokości 12 000 euro, również podwajaną w przypadku lokalizacji w pobliżu placówek edukacyjnych.
Mechanizm podwyższonych opłat w okolicach szkół ma na celu ograniczenie dostępności niezdrowej żywności dla dzieci i młodzieży, co wpisuje się w szerszą strategię ochrony zdrowia publicznego młodego pokolenia.
Podwójny cel inicjatywy – budżet i zdrowie
Radny Mathias Junqué argumentuje, że proponowane rozwiązanie mogłoby jednocześnie odpowiedzieć na dwa wyzwania: zapewnienie dodatkowych wpływów do budżetu gminy oraz poprawę zdrowia publicznego mieszkańców.
W swojej interpelacji polityk wyraził poparcie dla logiki stojącej za podatkiem w Auderghem, podkreślając, że system ten chroni lokalnych przedsiębiorców, koncentrując obciążenia fiskalne na międzynarodowych korporacjach. Junqué zwrócił uwagę na rosnącą liczbę lokali typu fast food i ich negatywny wpływ na nawyki żywieniowe młodych ludzi.
Radny skierował do kolegium gminnego pytania, czy w Uccle prowadzone są już jakiekolwiek analizy w tym zakresie oraz czy możliwe byłoby zlecenie służbom gminnym opracowania studium wykonalności takiego rozwiązania – zarówno pod względem prawnym, jak i budżetowym.
Kontekst regionalny i wyzwania prawne
Propozycja pojawia się w momencie, gdy Auderghem pracuje nad poprawioną wersją swojego regulaminu podatkowego. Pierwotny projekt został odrzucony przez władze Regionu Brukselskiego z przyczyn finansowych, co pokazuje, jak skomplikowane jest wprowadzanie tego typu rozwiązań na poziomie gmin.
Region Brukselski, jako organ nadrzędny, musi zatwierdzać lokalne regulacje podatkowe, aby zapewnić ich zgodność z przepisami regionalnymi i federalnymi. Przypadek Auderghem pokazuje, że proces ten może być długotrwały i wymagać licznych korekt.
Potencjalne skutki dla rynku lokalnego i polityki miejskiej
Jeśli Uccle zdecyduje się pójść śladem Auderghem, stanie się drugą gminą w Regionie Stołecznym Brukseli rozważającą wprowadzenie podatku wymierzonego w duże sieci fast food. Taki krok mógłby zapoczątkować szerszy trend w całym regionie i skłonić inne gminy do rozważenia podobnych działań.
Inicjatywa wpisuje się w rosnący trend działań samorządów lokalnych na rzecz ochrony zdrowia publicznego poprzez ograniczanie dostępności żywności wysokoprzetworzonej. Jednocześnie pojawia się pytanie o skuteczność takich środków oraz o to, czy rzeczywiście przyczynią się one do zmiany nawyków żywieniowych mieszkańców.
Krytycy zwracają uwagę, że koszty podatku mogą zostać przerzucone na konsumentów, co najbardziej odczują osoby o niższych dochodach. Zwolennicy natomiast podkreślają, że wyższe ceny w sieciach fast food mogą skłonić mieszkańców do sięgania po zdrowsze, często lokalne alternatywy.
Dalsze kroki zależeć będą od decyzji kolegium gminnego Uccle oraz wyników ewentualnej analizy wykonalności. Dyskusja wokół propozycji pokazuje jednak szersze napięcie między autonomią fiskalną gmin a wymogami koordynacji regionalnej w skomplikowanym systemie administracyjnym belgijskiej stolicy.
