Minister finansów Jan Jambon zaprezentował kontrowersyjną koncepcję fiskalną w obliczu trudności z przygotowaniem budżetu na 2026 rok. Zdaniem wicepremiera z N-VA, strategiczne obniżenie wybranych podatków mogłoby – paradoksalnie – przyczynić się do wzrostu dochodów państwa.
Ograniczone pole manewru w zakresie nowych obciążeń
Jambon ocenia, że przestrzeń do dalszego podwyższania podatków jest obecnie „bardzo ograniczona”, co zmusza rząd do poszukiwania alternatywnych rozwiązań. W swojej analizie wskazał na zjawisko ucieczki konsumentów za granicę jako przejaw nadmiernych obciążeń fiskalnych w niektórych obszarach.
Podczas wystąpienia w programie VTM przytoczył przykład belgijskich podatników robiących zakupy w supermarketach we Francji. „Akcyza u nas jest tak wysoka, że produkty tam są tańsze. Obniżając akcyzę, możemy zwiększyć dochody. Można więc działać po stronie przychodów, ale myślę raczej o obniżce podatków, która przyniesie większe wpływy” – wyjaśnił Jambon.
Ekonomiczny mechanizm propozycji
Założenie przedstawione przez ministra opiera się na teorii, według której zbyt wysokie obciążenia podatkowe prowadzą do odpływu kapitału i konsumpcji za granicę, co w efekcie zmniejsza bazę podatkową. Zgodnie z tą logiką, obniżenie niektórych stawek mogłoby pobudzić aktywność gospodarczą w Belgii, a tym samym zwiększyć ogólne wpływy do budżetu.
Koncepcja ta wpisuje się w szerszą debatę ekonomiczną o optymalnym poziomie opodatkowania, gdzie zbyt wysokie stawki mogą wywoływać skutki odwrotne od zamierzonych.
Metafora górskich wyzwań budżetowych
Premier Bart De Wever, występując niespodziewanie podczas letniego wydarzenia MR w niedzielę, sięgnął po sportową metaforę, aby opisać przyszłe wyzwania fiskalne. Lider N-VA porównał nadchodzące prace budżetowe do „przełęczy górskiej poza kategorią” – określenia stosowanego w kolarstwie wobec najtrudniejszych podjazdów.
„Droga, która przed nami, pozostaje trudna, stroma i długa. Nic nie zostanie nam dane. W nadchodzących latach będziemy musieli pokonać ciężką przełęcz, ale wiemy, że widok ze szczytu będzie tego wart” – zapewnił De Wever.
Kontekst budżetowy i wyzwania strukturalne
Propozycje Jambona należy rozpatrywać na tle szerszych problemów budżetowych Belgii. Kraj zmaga się z wysokim długiem publicznym oraz potrzebą znaczących inwestycji w infrastrukturę i systemy społeczne, przy jednoczesnych ograniczeniach wynikających z członkostwa w strefie euro.
Perspektywy realizacji i reakcje polityczne
Wdrożenie koncepcji selektywnych obniżek podatków wymagałoby szerokiego konsensusu politycznego oraz dokładnej analizy, które sektory gospodarki odniosłyby największe korzyści z takich zmian. Kluczowe będzie też sprawdzenie, czy większa aktywność ekonomiczna zrekompensuje spadek wpływów wynikający z niższych stawek.
Ekonomiści podkreślają konieczność kompleksowej oceny długoterminowych skutków reform – zarówno bezpośrednich efektów fiskalnych, jak i wpływu na konkurencyjność belgijskiej gospodarki w regionie.
