Władze Ukrainy zadeklarowały wprowadzenie zmian do ustawy ograniczającej niezależność instytucji antykorupcyjnych, która wywołała falę protestów społecznych i krytykę ze strony międzynarodowych partnerów. Minister spraw zagranicznych Andrij Sybiha zapewnił w środę w rozmowie z agencją AFP, że rząd „usłyszał głosy obywateli” i podejmie działania naprawcze jeszcze przed czwartkowym głosowaniem w parlamencie.
Nowe przepisy, które ograniczałyby autonomię kluczowych organów zajmujących się walką z korupcją, spotkały się z szerokim sprzeciwem zarówno wewnątrz kraju, jak i za granicą. Tysiące obywateli wyszło na ulice w największych miastach Ukrainy, by zaprotestować przeciwko ustawie, która – ich zdaniem – podważa dotychczasowy dorobek reform antykorupcyjnych. Dla wielu były one symbolem proeuropejskiego kursu Kijowa.
Zapowiedź ministra Sybihy to reakcja na silną presję społeczną i dyplomatyczną, która zmusiła administrację Wołodymyra Zełenskiego do ponownego rozpatrzenia kontrowersyjnych rozwiązań legislacyjnych. Ukraiński rząd znalazł się w sytuacji, w której musi pogodzić potrzebę utrzymania poparcia społecznego z ambicjami reorganizacji struktur państwowych – wszystko to w realiach trwającej wojny.
Planowane na czwartek głosowanie będzie ważnym sprawdzianem dla ukraińskiego systemu demokratycznego. Sposób, w jaki władze odniosą się do krytyki obywateli i partnerów zagranicznych, może mieć wpływ na międzynarodowy wizerunek Ukrainy jako kraju konsekwentnie reformującego swoje instytucje.
Cała sytuacja ilustruje szersze wyzwanie, przed jakim stoi Ukraina: jak zachować demokratyczne standardy i niezależność instytucji w warunkach wojny, gdy rząd coraz częściej uzasadnia centralizację władzy względami bezpieczeństwa narodowego. Równowaga między skutecznością państwa a niezależnością instytucji demokratycznych to dziś jeden z kluczowych dylematów ukraińskiej polityki.
Zachodni obserwatorzy z uwagą śledzą rozwój wydarzeń. Walka z korupcją to jeden z filarów wsparcia, jakie Ukraina otrzymuje od partnerów międzynarodowych w dążeniu do integracji z Unią Europejską. Zdolność ukraińskiego rządu do prowadzenia dialogu ze społeczeństwem obywatelskim będzie miała decydujące znaczenie dla wiarygodności i trwałości reform.
