Coroczny raport Organu Koordynacji Analizy Zagrożeń, opublikowany w czwartek, ujawnił alarmujące tendencje w zakresie zagrożenia terrorystycznego na terytorium Belgii. W ciągu ostatnich trzech lat niemal jedna trzecia osób planujących ataki terrorystyczne nie ukończyła osiemnastego roku życia, co wskazuje na znaczącą transformację profilu potencjalnych sprawców przemocy politycznej.
Służby bezpieczeństwa odnotowały wyraźny wzrost liczby nieletnich zarówno wśród zgłaszanych przypadków zagrożenia, jak i w Wspólnej Bazie Danych T.E.R., gdzie obecnie figuruje około trzydziestu młodocianych. Ta tendencja odzwierciedla szersze zjawisko radykalizacji najmłodszych grup społecznych, które coraz częściej stają się celem działań rekrutacyjnych organizacji ekstremistycznych.
Ewolucja struktur organizacyjnych zagrożenia
Analiza wzorców aktywności terrorystycznej wykazuje, że większość zgłoszeń dotyczących zagrożenia, stanowiąca 67 procent wszystkich przypadków, oraz potencjalnych sprawców odpowiada profilowi działających w pojedynkę ekstremistów. Jednocześnie służby zaobserwowały odrodzenie się małych komórek terrorystycznych, szczególnie w kontekście dżihadystycznym, co świadczy o adaptacji strategii organizacyjnych do współczesnych warunków operacyjnych.
Te niewielkie sieci funkcjonują przede wszystkim w przestrzeni cyfrowej i charakteryzują się luźną strukturą organizacyjną. Składają się w równej mierze z obywateli belgijskich i cudzoziemców, głównie młodych ludzi, niekiedy nieletnich, którzy nie posiadają wcześniejszej działalności ekstremistycznej lub terrorystycznej. Charakterystycznym elementem tych grup jest przejmowanie przywództwa przez nieliczne jednostki, które otwarcie deklarują zamiar przeprowadzenia ataków w przyszłości.
Specyfika radykalizacji skrajnej prawicy
Podobne struktury organizacyjne zaobserwowano w środowiskach skrajnej prawicy, gdzie aktywność koncentruje się głównie w przestrzeni internetowej i obejmuje przede wszystkim młode osoby, często w bardzo młodym wieku. Uczestnicy tych sieci utrzymują kontakty z ekstremistami z całego świata i są narażeni na różnorodne teorie spiskowe dotyczące wielkiej wymiany ludności lub nadchodzącej wojny rasowej, które rozpowszechniane są za pomocą sofistykowanych metod, wykorzystujących memy internetowe oraz zakodowane komunikaty.
Zasadnicza różnica między współczesnymi sieciami skrajnej prawicy a ekstremizmem dżihadystycznym polega na znacznie większej widoczności pierwszych w przestrzeni internetowej. Ta dostępność powoduje, że młodzi ludzie łatwiej wchodzą w kontakt z propagandą skrajnie prawicową, co zwiększa ryzyko ich radykalizacji i potencjalnego zaangażowania w działalność przestępczą.
Analiza statystyczna zagrożeń w 2024 roku
Spośród 287 zgłoszeń otrzymanych przez służby w 2024 roku, większość przypadków została oceniona jako stanowiąca niskie zagrożenie, co dotyczyło 57 procent wszystkich raportów. Nieco mniej niż jedna trzecia zgłoszeń, odpowiadająca 31 procentom, została zakwalifikowana jako zagrożenie średnie. Około 12 procent przypadków zostało w pewnym momencie ocenionych jako poważne zagrożenie, podczas gdy żadne ze zgłoszeń nie osiągnęło najwyższego poziomu alertu, oznaczającego bardzo poważne i bezpośrednie niebezpieczeństwo.
Wpływ sytuacji międzynarodowej na charakter zagrożeń
Analiza celów potencjalnych ataków wykazuje znaczący wpływ wydarzeń międzynarodowych, szczególnie konfliktu izraelsko-palestyńskiego, na naturę zagrożenia terrorystycznego w Belgii. W 15 procentach zgłaszanych przypadków społeczność żydowska była bezpośrednim celem planowanych ataków, co odzwierciedla lokalne reperkusje globalnych konfliktów oraz instrumentalizację wydarzeń międzynarodowych przez grupy ekstremistyczne.
Ekstremizm o inspiracji islamistycznej i dżihadystycznej pozostaje dominującą motywacją w zgłoszeniach dotyczących zagrożenia terrorystycznego, stanowiąc nieco ponad połowę wszystkich przypadków. Ta przewaga ilościowa nie umniejsza jednak znaczenia innych form radykalizacji, które również wymagają systematycznego monitorowania i odpowiedzi ze strony organów bezpieczeństwa państwa.
Raport Organu Koordynacji Analizy Zagrożeń ilustruje złożoność współczesnego krajobrazu bezpieczeństwa w Belgii, gdzie tradycyjne formy terroryzmu zorganizowanego współistnieją z nowymi zjawiskami radykalizacji cyfrowej, szczególnie dotykającymi najmłodsze grupy społeczne. Ta ewolucja wymaga dostosowania strategii prewencyjnych oraz rozwoju nowych narzędzi monitorowania aktywności ekstremistycznej w przestrzeni internetowej.
