Rozporządzenie rządu walońskiego przewidujące znaczne obcięcie dotacji na modernizację budynków wywołało ostrą kontrowersję w południowej części kraju. Dokument przygotowany przez walońską minister energii Cécile Neven z ruchu Mouvement Réformateur został zaskarżony do Rady Stanu przez kolektyw tysiąca obywateli.
Kontekst finansowy i prawny reformy
Celem wprowadzonego rozporządzenia było zakończenie funkcjonowania systemu dotacyjnego, który stał się nadmiernie kosztowny dla budżetu regionalnego. Problematyczny charakter przepisów wynika jednak z okoliczności ich wejścia w życie. Rozporządzenie zostało opublikowane w Monitorze Belgijskim dopiero 11 kwietnia, jednak jego zastosowanie miało charakter retroaktywny. Administracja regionalna poinformowała obywateli o nadchodzących zmianach już 14 lutego, jednocześnie ostrzegając o wstecznym charakterze nowych regulacji.
Kolektyw reprezentowany przez prawnika zarzuca władzom regionalnym naruszenie zasad bezpieczeństwa prawnego oraz tworzenie dyskryminacji między obywatelami. Szczególnie dotkliwe okazały się konsekwencje dla osób, które rozpoczęły już prace modernizacyjne zgodnie z wcześniej obowiązującymi przepisami, a następnie doświadczyły drastycznego obcięcia przewidzianych dotacji.
Skutki społeczne i ekonomiczne
Reprezentant prawny kolektywu podkreśla, że wielu mieszkańców Walonii zaplanowało i sbudżetowało swoje prace remontowe w oparciu o dotychczasowy system dotacji. Nagła zmiana przepisów spowodowała znaczne ograniczenie pomocy finansowej, co postawiło beneficjentów w trudnej sytuacji ekonomicznej. Część z nich była zmuszona do rewizji planów inwestycyjnych lub poniesienia dodatkowych kosztów z własnych środków.
Szczególnie kontrowersyjny charakter ma różnicowanie sytuacji prawnej obywateli w zależności od tego, czy zdążyli wpłacić zaliczkę wykonawcom przed wejściem w życie nowych przepisów. Taka sytuacja tworzy arbitralne podziały między mieszkańcami regionu, którzy znajdowali się w identycznej sytuacji prawnej przed wprowadzeniem zmian.
Minister Neven broniła wprowadzonych rozwiązań, argumentując, że celem było uratowanie systemu dotacji poprzez jego racjonalizację, a nie całkowite zniesienie wsparcia dla modernizacji energetycznej budynków. Władze regionalne podkreślają konieczność dostosowania wydatków publicznych do możliwości budżetowych oraz zapewnienia długoterminowej stabilności programów wsparcia.
Rada Stanu będzie musiała przeanalizować zgodność rozporządzenia z zasadami konstytucyjnymi oraz określić ewentualne środki zaradcze dla obywateli dotkniętych retroaktywnymi zmianami. Decyzja tego organu może mieć znaczący wpływ na przyszłość polityki energetycznej regionu oraz relacje między władzami a beneficjentami programów modernizacyjnych w Walonii.
