Związki zawodowe sektora kolejowego odrzuciły wstępne porozumienie społeczne zaproponowane przez rząd i kierownictwo Grupy SNCB. Mimo sprzeciwu wobec kontraktualizacji pracowników kolejowych, organizacje związkowe nie planują akcji protestacyjnych przed wakacjami letnimi.
Wyniki referendum związkowych
Konsultacje wśród członków związków wykazały zdecydowany sprzeciw wobec propozycji rządowych. W CGSP Cheminots głosowanie zakończyło się „niemal jednomyślnym” odrzuceniem projektu, jak potwierdził przewodniczący Pierre Lejeune. Podobnie w CSC-Transcom większość – choć mniej znacząca – opowiedziała się przeciwko porozumieniu inspirowanemu programem rządu Arizona.
Fundamentalne punkty sporu
Głównym źródłem konfliktu jest rządowa propozycja zakończenia zatrudniania na statusie urzędniczym od stycznia 2028 roku, zastępując go kontraktami o pracę. Dotychczas sektor kolejowy zachowywał większość pracowników ze statusem urzędniczym, zapewniającym wyższe gwarancje socjalne.
Pierre Lejeune wskazał na dodatkowe kontrowersyjne elementy: „Dwa inne punkty uzasadniają powszechny sprzeciw członków. Po pierwsze, sytuacja HR-Rail – symbolu jedności statusu pracowników kolejowych – której rząd chce zmniejszyć poziom działalności i środki. Po drugie, modyfikacja systemu przedwczesnych emerytur, mniej korzystna dla osób przechodzących na emeryturę przed ustawowym wiekiem.”
Zróżnicowane stanowiska związkowe
Koen de Mey z CSC-Transcom przedstawił bardziej wyważoną analizę: „45% naszych członków opowiedziało się za propozycjami, 55% przeciwko. Istotne nie są jednak procentowe wyniki, ale żądanie wznowienia negocjacji z ministrem. Pozostaje zbyt wiele pytań i obaw dotyczących propozycji wypracowanych w ciągu zaledwie dwóch dni negocjacji, co jest niewystarczające dla omówienia szczegółów.”
Wśród mniejszych organizacji związkowych stanowiska są bardziej zróżnicowane. SIC (Syndicat Indépendant des Cheminots) zajmuje radykalną pozycję, domagając się przerwania negocjacji. SACT (Syndicat Autonome des Conducteurs de Train) prezentuje odmienny pogląd – referendum członków wykazało zgodę na kontraktualizację, pod warunkiem zachowania praw obecnych urzędników.
Chronologia działań protestacyjnych
Związki zawodowe uzgodniły zawieszenie akcji strajkowych w nadchodzących tygodniach, aby nie zakłócać sesji egzaminacyjnej. Bliskość wakacji letnich przesuwa potencjalne protesty na wrzesień. „Który może być gorący”, ostrzegają niezależnie od siebie przedstawiciele różnych organizacji związkowych.
Kontrowersje w Lineas
W oddzielnej sprawie dotyczącej operatora transportu towarowego Lineas – największego przewoźnika cargo w Belgii – związki zawodowe przygotowują konkretniejsze groźby strajkowe. Konflikt dotyczy współistnienia dwóch statusów zatrudnienia wśród personelu, głównie maszynistów.
Część pracowników została oddelegowana z SNCB, zachowując związane z tym status ochrony. Według sekretarza flamandzkiej sekcji Setca, M. Lestabela: „Urzędnicy mogą zawsze powrócić do SNCB i nie ryzykują utraty pracy. Natomiast jeśli pracownicy kontraktowi zostaną zwolnieni, trafiają na bezrobocie.”
Perspektywy dalszych negocjacji
Związki zawodowe domagają się wznowienia rozmów z ministrem mobilności Jean-Lukiem Crucke (Les Engagés). Równolegle mają być kontynuowane negocjacje z Janem Jambonem w sprawie emerytur, zaplanowane na czerwiec.
Brak porozumienia społecznego w tak strategicznym sektorze jak transport kolejowy może mieć znaczące konsekwencje dla funkcjonowania transportu publicznego i gospodarki w okresie jesiennym, gdy związki zapowiadają intensyfikację działań protestacyjnych.
