Prezydent Donald Trump ogłosił w piątek rekomendację nałożenia 50% ceł na towary z Unii Europejskiej od 1 czerwca, argumentując brakiem postępów w trwających negocjacjach handlowych. Decyzja ta może znacząco wpłynąć na relacje transatlantyckie i globalną wymianę handlową.
Kontekst negocjacyjny i uzasadnienie
Trump opublikował na platformie Truth Social krytyczną ocenę dotychczasowych rozmów z UE: „Bardzo trudno jest prowadzić negocjacje z UE, która została stworzona po to, aby czerpać korzyści z USA z punktu widzenia handlowego. Nasze dyskusje nie prowadzą donikąd. W tych okolicznościach rekomenduje nałożenie 50% ceł na UE od 1 czerwca.”
Prezydent wskazał na asymetrię w polityce celnej, podkreślając brak ceł na produkty wytwarzane w Stanach Zjednoczonych eksportowane do UE.
Spory dotyczące deficytu handlowego
Trump wielokrotnie krytykował deficyt handlowy USA w wymianie z Europą, szacując go na 300-350 miliardów dolarów rocznie. Dane przedstawiciela Białego Domu ds. Handlu (USTR) wskazują na deficyt 235 miliardów dolarów w 2024 roku.
Komisja Europejska kwestionuje te obliczenia:
- 150 miliardów euro (około 160 miliardów dolarów) dla samych towarów
- Jedynie 50 miliardów euro przy uwzględnieniu nadwyżki amerykańskiej w usługach
Obecna struktura celna
Aktualne cła na produkty europejskie wynoszą średnio 12,5%:
- 2,5% – poziom sprzed powrotu Trumpa do Białego Domu
- Dodatkowe 10% wprowadzone od początku kwietnia w ramach ceł „wzajemnych”
Trajektoria polityki celnej
Biały Dom początkowo planował 20% opodatkowanie produktów europejskich, następnie ogłosił 90-dniową pauzę na cła powyżej 10%, aby umożliwić zakończenie negocjacji. Ta przerwa teoretycznie kończy się na początku lipca.
Stan negocjacji handlowych
Komisarz europejski ds. Handlu Maros Sefcovic prowadził w ostatnich tygodniach rozmowy z odpowiednikami amerykańskimi:
- Sekretarzem Skarbu Scottem Bessentem
- Sekretarzem Handlu Howardem Lutnickiem
- Przedstawicielem ds. Handlu Jamiesonem Greerem
Dotychczas nie osiągnięto znaczących postępów negocjacyjnych.
Implikacje ekonomiczne
Implementacja 50% ceł mogłaby wywołać:
- Znaczący wzrost kosztów importu produktów europejskich
- Retaliacyjne działania ze strony UE
- Destabilizację łańcuchów dostaw międzynarodowych
- Presję inflacyjną na amerykańskim rynku
Katalog zarzutów wobec UE
Trump wymienił szereg praktyk, które jego zdaniem szkodzą amerykańskim interesom:
- Bariery handlowe i pozacelne
- Manipulacje walutowe
- „Śmieszne” sankcje przeciwko przedsiębiorstwom
- Niesprawiedliwe postępowania sądowe wobec firm amerykańskich
Te czynniki, według prezydenta, przyczyniły się do „całkowicie nieakceptowalnego” deficytu handlowego przekraczającego 250 milionów dolarów rocznie.
Perspektywy dalszych działań
Rozwój sytuacji będzie zależał od:
- Reakcji Komisji Europejskiej na ultimatum
- Ewentualnych ustępstw negocjacyjnych ze strony UE
- Gotowości USA do implementacji zapowiedzianych ceł
- Międzynarodowej presji na złagodzenie napięć handlowych
Zapowiedź Trumpa stanowi eskalację retoryki handlowej i może prowadzić do znaczących zakłóceń w relacjach transatlantyckich w nadchodzących tygodniach.
