Mimo udowodnionej skuteczności, wciąż nie pokrywają całej sieci autostrad, co rodzi pytania o rzeczywiste powody. Simon Bouché, osoba odpowiedzialna za bezpieczeństwo ruchu drogowego w policji federalnej, przedstawił nam konkretne dane: „W skali całego kraju radary odcinkowe podłączone do centrów przetwarzania wykroczeń policji federalnej wykryły w 2024 roku około 1,8 miliona przekroczeń prędkości”. Z tej liczby Walonia odpowiada za 500 tysięcy przypadków, Flandria za 1,3 miliona, natomiast na stolicę przypada 20 tysięcy wykroczeń. „Na terenie Brukseli dysponujemy mniejszą liczbą radarów odcinkowych. Znajdują się one głównie na głównych arteriach komunikacyjnych oraz w tunelach” – wyjaśnia nasz rozmówca. Spośród wspomnianych 1,8 miliona przekroczeń, ponad milion zanotowano konkretnie na autostradach – 700 tysięcy we Flandrii oraz 350 tysięcy w Walonii.
W minionym roku Regionalne Centra Przetwarzania federalnej policji zajęły się łącznie prawie 6 milionami wykroczeń, podczas gdy w 2023 roku było ich 5,3 miliona. „Widać zatem wyraźny wzrost liczby przekroczeń dozwolonej prędkości” – podkreśla ekspert z policji federalnej. W 2024 roku radary odcinkowe odpowiadały za 30% wszystkich zarejestrowanych wykroczeń, czyli niemal co trzeci przypadek. Dla porównania – tradycyjne stacjonarne radary wygenerowały 2 miliony mandatów, urządzenia mobilne kolejne 2 miliony, a lidary, używane przede wszystkim na placach budowy w Walonii, zarejestrowały 200 tysięcy wykroczeń.
Według stanu na styczeń 2025 roku, do różnych Centrów Regionalnego Przetwarzania w całym kraju podłączonych było 584 radarów odcinkowych (w tym około 90 na autostradach), podczas gdy rok wcześniej funkcjonowały 432 takie urządzenia. Zdecydowana większość (437 na początku 2025 roku) znajduje się we Flandrii, jednak Walonia odnotowała znaczący postęp, zwiększając ich liczbę z 81 do 133 w ciągu zaledwie roku. „Nie wszystkie radary odcinkowe na autostradach należą do policji federalnej. Ma ona około pięćdziesięciu. Pozostałe zostały zainstalowane przez władze regionalne, które również inwestują w tego typu rozwiązania” – zaznacza Simon Bouché.
Jakie prędkości najczęściej rejestrują radary odcinkowe? „Jeśli chodzi o autostrady w Walonii w 2024 roku, 79% wykroczeń mieściło się w przedziale do 10 km/h powyżej dozwolonej prędkości po uwzględnieniu korekty technicznej wynoszącej 6%. W przedziale 10-20 km/h przekroczeń było około 16%. W rzeczywistości często zbliżamy się do prędkości 140 km/h, co stanowi poważny problem. Przekroczenia powyżej 20 km/h stanowiły 5% wszystkich wykroczeń” – szczegółowo wyjaśnia nasz rozmówca.
Warto podkreślić, że obecność wszystkich radarów odcinkowych jest sygnalizowana odpowiednimi znakami drogowymi oraz widoczna w aplikacjach nawigacyjnych. Ze względu na znaczną długość kontrolowanych odcinków, kierowca nie może się tłumaczyć chwilową nieuwagą czy przypadkowym naciśnięciem pedału gazu. W tym kontekście odsetek 30% wszystkich wykroczeń rejestrowanych przez te urządzenia wydaje się naprawdę wysoki. „Co roku instalowane są nowe radary odcinkowe. Liczba mandatów utrzymuje się na wysokim poziomie, ale zauważamy spadek liczby wypadków i poważnych wykroczeń. Widać więc pozytywny efekt tych działań. Istotne jest, abyśmy nadal inwestowali w systemy kontroli. Mobilne radary pozostają wartościowym narzędziem ze względu na element zaskoczenia. Kierowca nie powinien mieć możliwości pomyślenia: tutaj mogę przyspieszyć, bo nigdy nie ma tu radarów” – analizuje Simon Bouché.
Przy wyborze lokalizacji dla radarów odcinkowych policja federalna oraz władze regionalne analizują obszary już objęte kontrolą i uzupełniają system o urządzenia w miejscach, które jeszcze ich nie posiadają. Niektóre monitorowane odcinki mogą mieć nawet 30 km długości. Czy to nie za dużo? „Przeprowadzamy dokładną analizę natężenia ruchu. Nic nie stoi na przeszkodzie, by w późniejszym czasie uzupełnić system o punkty pośrednie” – zapowiada przedstawiciel policji. W 2025 roku policja federalna nie planuje inwestycji w nowe instalacje: „Ściśle współpracujemy z władzami regionalnymi, które realizują liczne projekty inwestycyjne. Oczywiście, będziemy reaktywować radary odcinkowe znajdujące się na remontowanych obecnie drogach oraz uruchamiać te, których instalacja rozpoczęła się w 2024 roku”.
„Kierowcy lepiej rozumieją zasadę działania radarów odcinkowych”
François Desquesnes z partii Les Engagés, waloński minister odpowiedzialny za bezpieczeństwo drogowe i infrastrukturę, jest przekonany o użyteczności radarów odcinkowych. Region planuje zainstalować 40 tego typu urządzeń do końca 2025 roku w ramach szerszego programu obejmującego łącznie 150 radarów, w tym 100 stacjonarnych oraz 10 radarów monitorujących przejazd na czerwonym świetle.
Walonia finansuje montaż stałych radarów (stacjonarnych, odcinkowych i świetlnych), zapewnia ich instalację oraz utrzymanie zarówno na drogach regionalnych, jak i gminnych. Pod koniec ubiegłego roku François Desquesnes przedstawił w parlamencie raport dotyczący istniejącej infrastruktury kontrolnej: „Walonia posiada więcej radarów odcinkowych niż wszystkie trzy sąsiednie kraje – Francja, Luksemburg i Niemcy – razem wzięte. Liczba stałych radarów wszystkich typów w przeliczeniu na mieszkańca jest w Walonii trzykrotnie wyższa niż w krajach sąsiednich”.
Zapytany o komentarz do danych udostępnionych przez policję federalną, minister Desquesnes podkreśla: „Radary odcinkowe charakteryzują się zwiększoną skutecznością. Pozytywnie wpływają na zachowanie kierowców na dłuższym odcinku drogi, a nie tylko w jednym konkretnym punkcie. Te urządzenia przyczyniają się również do poprawy płynności ruchu, ponieważ eliminują gwałtowne hamowanie i stabilizują prędkość pojazdów”.
Minister zwraca uwagę na jeszcze jeden istotny aspekt. Radary odcinkowe cieszą się większym zrozumieniem wśród użytkowników dróg, „ponieważ obliczają średnią prędkość między dwoma punktami na podstawie czasu przejazdu. Jeśli ta średnia prędkość przekracza dozwolony limit, stwierdza się wykroczenie. System ten jest postrzegany jako bardziej sprawiedliwy”.
François Desquesnes wskazuje na trzecią zaletę tego typu kontroli drogowej. Skuteczniej motywuje kierowców do utrzymywania odpowiedniej prędkości przez cały czas podróży, „co jest odbierane jako zachęta do odpowiedzialnego zachowania, a nie tylko jako środek represyjny. Mają one realny, pozytywny wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego i faktycznie przyczyniają się do zmniejszenia liczby wypadków”.
Dodatkowym atutem jest fakt, że radary odcinkowe doskonale współpracują z nowoczesnymi technologiami pokładowymi, takimi jak systemy ograniczania prędkości montowane w pojazdach.
