Po latach spadku liczby miejsc w placówkach opieki nad dziećmi, minister ds. dobrostanu Caroline Gennez zapowiada ofensywę mającą na celu znaczące zwiększenie dostępności żłobków. Jeszcze przed feriami wielkanocnymi chce rozpocząć poszukiwania 5 000–6 000 nowych miejsc, które mają zostać stworzone do końca kadencji.
Nowa strategia dla żłobków
Zapowiedziana inicjatywa będzie pierwszą z serii działań rozłożonych na kolejne lata. Rząd planuje dać zainteresowanym podmiotom więcej czasu na przygotowanie, budowę i wyposażenie nowych placówek, aby uniknąć pośpiesznych i nieprzemyślanych decyzji. Celem jest stworzenie trwałego systemu opieki nad dziećmi, który nie tylko zwiększy liczbę miejsc, ale również zapewni ich stabilność finansową i odpowiednią jakość usług.
Problem malejącej liczby miejsc w żłobkach
Pomimo wcześniejszych inwestycji, liczba miejsc w flamandzkich placówkach opieki nad dziećmi wciąż spada. W latach 2019–2023 zmniejszyła się z 95 000 do 93 000. W 2024 roku nastąpił niewielki wzrost, jednak pełne dane za ostatni kwartał ubiegłego roku nie są jeszcze dostępne. Powodem tej sytuacji jest m.in. trudność w utrzymaniu finansowej rentowności placówek, problemy z zatrudnieniem i utrzymaniem personelu, a także masowe odejścia na emeryturę opiekunek domowych.
Kwestia finansowania i opłat dla rodziców
Nowe miejsca będą przeznaczone przede wszystkim dla rodzin, w których opłaty będą naliczane na podstawie dochodu. Ten model jest droższy dla rządu, ponieważ wymaga większych dotacji, ale jednocześnie zapewnia lepsze warunki pracy dla personelu i większą stabilność placówek. Obecnie około 80% miejsc w flamandzkich żłobkach działa w tym systemie, a minister Gennez dąży do dalszego zwiększenia tego udziału.
Nie wiadomo jeszcze, czy maksymalna opłata dla rodziców zostanie podniesiona. To jedna z kwestii, które mają być przedmiotem negocjacji w rządzie flamandzkim.
Nowy ekspert w rządzie
U boku minister Gennez pojawił się Michel Vandenbroeck, emerytowany profesor pedagogiki rodzinnej z Uniwersytetu w Gandawie, który od lat krytykował sposób organizacji systemu opieki nad dziećmi we Flandrii. Po przejściu na emeryturę został doradcą ministerstwa i wierzy, że obecny plan może rzeczywiście doprowadzić do zwiększenia liczby miejsc w placówkach.
Podkreśla, że w przeszłości nowe miejsca powstawały głównie w już istniejących żłobkach, a teraz plan zakłada także rozwój całkowicie nowych inicjatyw.
Brak infrastruktury – największa przeszkoda
Jednym z kluczowych wyzwań, jakie wskazuje ekspert, jest brak odpowiedniej infrastruktury dla nowych placówek. Filip Standaert z organizacji Helan, będącej jednym z największych operatorów żłobków w regionie, zauważa, że stworzenie 5.000 miejsc wymaga inwestycji rzędu 105 milionów euro. Podkreśla, że bez wsparcia finansowego i pomocy w znalezieniu odpowiednich budynków realizacja tego planu może okazać się trudna.
Przyszłość systemu opieki nad dziećmi
Choć minister Gennez planuje stopniowe zwiększanie liczby miejsc w żłobkach, eksperci z tzw. „Toekomstgroep” (grupy zajmującej się przyszłością systemu opieki) zalecają utworzenie aż 29.000 nowych miejsc, co pokazuje, jak wiele jeszcze jest do zrobienia.
Jednym z kluczowych kroków na przyszłość jest także rozwój kształcenia w tym sektorze. W 2027 roku ma powstać nowy kierunek zawodowy – „opiekun dziecięcy”, który ma zachęcić młodych ludzi do pracy w tej branży.
Plan minister Gennez może być pierwszym krokiem do poprawy dostępności opieki nad dziećmi, jednak przed rządem jeszcze długa droga, by system stał się stabilny i odporny na kryzysy.
