Coraz więcej osób prowadzących własną działalność gospodarczą korzysta z dostępnych świadczeń, takich jak urlopy ojcowskie, żałobne czy związane z opieką nad bliskimi. Jednak, jak wynika z analizy przeprowadzonej przez grupę HR Acerta, znaczna część samozatrudnionych nadal nie wie o przysługujących im uprawnieniach. W raporcie zwrócono uwagę na konieczność zwiększenia świadomości tej grupy zawodowej.
Rosnąca popularność świadczeń
Według danych Społecznych Ubezpieczeń Samozatrudnionych (RSVZ), w 2023 roku przyznano 16 500 świadczeń dla osób samozatrudnionych. Wśród nich najpopularniejszy był urlop ojcowski, z którego skorzystało prawie 9 500 osób. To ponad dwukrotny wzrost w porównaniu z 2018 rokiem, kiedy świadczenie to zostało wprowadzone. Dane te wskazują, że samozatrudnieni coraz bardziej doceniają możliwość korzystania z takich rozwiązań.
Nieświadomość praw wciąż dużym problemem
Mimo rosnącego zainteresowania świadczeniami, wielu samozatrudnionych wciąż nie zdaje sobie sprawy z dostępnych opcji. W ankiecie przeprowadzonej przez Acertę wśród 540 osób prowadzących własną działalność aż 60% respondentów przyznało, że nie zna świadczeń takich jak urlop żałobny czy związany z opieką nad bliskimi. Ponad połowa nie była świadoma, że mogą skorzystać z urlopu ojcowskiego z odpowiednim wsparciem finansowym.
Dlaczego samozatrudnieni nie korzystają z pomocy?
Raport Acerty wskazuje, że nawet ci, którzy znają swoje prawa, często nie decydują się na ich wykorzystanie. Sześciu na dziesięciu samozatrudnionych nie ubiega się o przysługujące im świadczenia. Powody są różne – obawy przed utratą klientów, spadkiem dochodów czy negatywnym wpływem na ich reputację zawodową. Wielu z nich uważa także, że nie mogą sobie pozwolić na przerwę w pracy, gdyż nie mają możliwości znalezienia zastępstwa.
Automatyczne świadczenia bardziej dostępne
Jednym z wyjątków jest świadczenie w postaci 105 czeków usługowych po porodzie, które cieszy się dużą popularnością wśród samozatrudnionych. Jak zauważa Acerta, wynika to z faktu, że procedura ich przyznawania jest automatyczna, a od beneficjentów wymaga jedynie potwierdzenia.
Potrzeba większej edukacji i wsparcia
Eksperci podkreślają, że samozatrudnieni często stawiają potrzeby klientów ponad własnym dobrem, co negatywnie wpływa na ich zdrowie psychiczne i równowagę między życiem zawodowym a prywatnym. „Nie każda młoda mama prowadząca działalność gospodarczą decyduje się na trzytygodniową przerwę w pracy, mimo że przysługuje jej urlop macierzyński. Niestety, takie podejście często odbija się na ich dobrostanie” – zauważają autorzy raportu.
Wyzwania na przyszłość
Rosnące wykorzystanie świadczeń przez samozatrudnionych to pozytywny trend, ale raport Acerty wskazuje, że konieczne jest zwiększenie świadomości tej grupy zawodowej. Kluczowe będzie zapewnienie lepszego dostępu do informacji o przysługujących im prawach oraz promowanie rozwiązań, które ułatwią korzystanie ze świadczeń bez obawy o utratę klientów czy dochodów. To wyzwanie, które wymaga współpracy zarówno instytucji publicznych, jak i organizacji wspierających przedsiębiorców.
