Poniżej prezentujemy zestawienie zmian, które wchodzą w życie w 2026 r., uporządkowane tematycznie i pogrupowane według obszarów, których dotyczą. Każda sekcja opisuje najważniejsze nowe zasady oraz konkretne konsekwencje dla codziennych spraw dla całej Belgii lub regionów – od rachunków i podatków, przez transport i zasady w pracy, po kwestie mieszkaniowe, konsumenckie, rodzinne oraz regulacje specyficzne dla Regionu Stołecznego Brukseli.
Bruksela – droższe bony usługowe, woda i kontrole strefy LEZ
W Regionie Stołecznym Brukseli od 1 stycznia drożeją bony usługowe (dienstencheques). Cena rośnie do 11,40 euro, czyli o 1,20 euro, a jednocześnie znika ulga podatkowa. Nowa cena dotyczy pierwszych 300 bonów, a za kolejne trzeba będzie płacić 14 euro za sztukę zamiast 12,40 euro. Firmy obsługujące bony usługowe będą mogły dodatkowo naliczać koszty administracyjne w rozsądnych granicach i za zgodą klienta, o ile opłaty są uzasadnione. Likwidacja ulgi ma przynieść rządowi brukselskiemu oszczędności na poziomie 19 mln euro. Wynagrodzenie brutto brukselskich pomocy domowych ma wzrosnąć w wyniku zmian o 0,77 euro za godzinę. We Flandrii cena bonów usługowych wzrosła już na początku ubiegłego roku z 9 do 10 euro, a ulga podatkowa została zlikwidowana, przez co koszt dla użytkowników wzrósł z 7,20 do 10 euro.
Od 1 stycznia ruszają też kontrole związane z zaostrzeniem brukselskiej strefy niskiej emisji (LEZ). Właściciele pojazdów z silnikiem diesla Euro 5 lub benzynowym Euro 2, którzy wjadą do Brukseli, mają otrzymać list ostrzegawczy z informacją, że od 1 kwietnia będą nakładane mandaty – maksymalnie jeden mandat na kwartał. Brukselskie rozporządzenie, którym w marcu odroczono zaostrzenie LEZ, zostało we wrześniu zawieszone przez Trybunał Konstytucyjny, a następnie definitywnie unieważnione, co oznacza powrót do pierwotnych przepisów wraz z zaostrzeniem od 1 stycznia 2025 r. Minister Alain Maron (Ecolo) wyjaśnił jednak, że rząd brukselski zdecydował o okresie tolerancji i wznowieniu kontroli dopiero od 1 stycznia 2026 r. Z mandatów mają być zwolnione również osoby, które udowodnią, że zamówiły nowy pojazd spełniający normy najpóźniej 31 grudnia 2025 r. Zmiany dotyczą łącznie 7 procent samochodów poruszających się po Brukseli, czyli około 225 000 unikalnych pojazdów na kwartał. Spośród nich 33 000 jest zarejestrowanych w Brukseli, szacuje Bruksela Środowisko. Kolejna faza LEZ ma rozpocząć się w 2028 r. i obejmie zakaz dla diesli Euro 6b i 6c oraz benzyn Euro 3.
Wyraźnie rosną także rachunki za wodę w Brukseli. Międzykomunalne przedsiębiorstwo wodociągowe Vivaqua podnosi taryfy o 12,5 procent. Według brukselskiego regulatora Brugel przeciętne gospodarstwo domowe zużywające 62 m3 rocznie zapłaci dodatkowo 41,50 euro rocznie, czyli około 1,70 euro miesięcznie na osobę. Podwyżka ma być związana z wysokim udziałem niezapłaconych faktur. Vivaqua mówi o 1,5 procenta nieopłaconych rachunków, ale Brugel podejrzewa, że to zaniżona wartość i w praktyce chodzi o około 4 procent. Regulator podkreśla, że ma to być wyjątkowa korekta wyrównawcza, która nie powinna się powtórzyć w kolejnych latach.
Nowy rok przynosi osobom mieszkającym w Belgii szereg ważnych zmian, które dotkną codziennych obowiązków i domowych budżetów. Od 1 stycznia 2026 r. zaczynają obowiązywać nowe zasady m.in. w obszarze mobilności, zatrudnienia, konsumpcji, mieszkalnictwa, finansów i spraw rodzinnych – od podwyższonych opłat sieciowych za gaz, przez surowsze kary u De Lijn, po ograniczenie dni chorobowego bez zaświadczenia. Zmiany wchodzą równolegle w wielu dziedzinach i będą odczuwalne zarówno przez pracowników i pracodawców, jak i przez gospodarstwa domowe.
Mobilność – wyższe mandaty u De Lijn i nowe przepisy dla samochodów służbowych
Od 1 stycznia rosną mandaty u flamandzkiego przewoźnika De Lijn – o niemal jedną piątą. Dorosły pasażer bez ważnego biletu zapłaci przy pierwszym wykroczeniu 127 euro zamiast 107 euro, a przy drugim w ciągu roku 349 euro (wcześniej 294 euro). Za poważniejsze wykroczenia, takie jak uszkodzenie autobusu lub tramwaju albo posługiwanie się sfałszowanym biletem, kara przy pierwszym wykroczeniu wzrośnie do 296 euro zamiast 250 euro. Wyższe będą też kary dla młodszych pasażerów: dla dzieci do 12 lat z 56 do 67 euro, a dla młodzieży od 12 do 17 lat z 81 do 96 euro. Mandaty za drobniejsze wykroczenia, jak nieokazanie lub nieskanowanie abonamentu przy wejściu, mają wynosić od 1 stycznia 24 euro przy drugim wykroczeniu w ciągu roku i 60 euro przy trzecim wykroczeniu. Podwyżka kar ma związek z kwietniową indeksacją taryf De Lijn, które wzrosły średnio o 18 procent po kilku latach bez waloryzacji, a kary rosną w takim samym stopniu. Podczas kontroli średnio około 4 procent pasażerów jest przyłapywanych na jeździe bez biletu.
Zmiany obejmują też zwolnienia z obowiązku zapinania pasów bezpieczeństwa. Osoby posiadające takie zwolnienie wydane przed 1 marca 2022 r. muszą od 1 stycznia 2026 r. mieć nowe zaświadczenie. W tym celu trzeba złożyć wniosek do Federalnej Służby Mobilności i Transportu i dołączyć aktualne zaświadczenie lekarskie. Zwolnienie kosztuje 23 euro, jest ważne maksymalnie 10 lat i może być przedłużane na podstawie nowego zaświadczenia. System zwolnień został zdigitalizowany w 2022 r., a ważność ograniczono z dożywotniej do 10-letniej. W momencie cyfryzacji w obiegu było około 300 000 zwolnień, co uznaje się za bardzo wysoki poziom w porównaniu z krajami sąsiednimi.
Od 1 stycznia zmienią się również zasady podatkowe dla samochodów służbowych. Pojazdy na paliwa kopalne zamówione po tej dacie nie będą już objęte odliczeniem podatkowym, a przepis obejmie też hybrydy typu plug-in. W pełni odliczalne pozostają na razie tylko koszty samochodów służbowych w pełni elektrycznych lub napędzanych wodorem. Od 2027 r. odliczalność tych pojazdów ma spaść do 95 procent i dalej maleć, do 67,5 procent dla pojazdów bezemisyjnych kupionych, leasingowanych lub wynajętych od 2031 r. Równolegle rośnie składka solidarnościowa CO2, którą pracodawcy opłacają do ONSS od samochodów służbowych z silnikiem spalinowym wykorzystywanych także prywatnie. Składka jest miesięczną kwotą zależną od emisji CO2 i rodzaju paliwa, a dla samochodów nabytych, wynajętych lub leasingowanych po 1 lipca 2023 r. kwota musi być mnożona przez 4 zamiast współczynnika 2,75 w 2025 r. Nieindeksowana minimalna składka dla tych samochodów rośnie z 23,41 do 25,99 euro. Pracownik nie odczuwa tej podwyżki bezpośrednio, ale auta emitujące CO2 stają się znacząco droższe dla pracodawcy.
Finanse – niższe opłaty za prąd, wyższe za gaz
W 2026 r. opłaty sieciowe za energię elektryczną dla przeciętnego gospodarstwa domowego mają spaść o 4 procent – do średnio 463 euro rocznie, co ma oznaczać około 20 euro oszczędności. Jednocześnie opłaty sieciowe za gaz ziemny rosną o 6 procent, czyli o 16 euro, do rekordowego poziomu 276 euro rocznie. Opłaty dystrybucyjne obejmują koszty budowy i utrzymania sieci przez operatora Fluvius oraz koszty transmisji, które operator płaci operatorowi wysokiego napięcia Elia. Spadek opłat dla prądu ma wynikać m.in. z mniejszej liczby certyfikatów zielonej energii, które muszą wykupywać operatorzy sieci, oraz z faktu, że część instalacji nie będzie już otrzymywać wsparcia w 2026 r., a duże instalacje nie dostaną certyfikatów przy ujemnych cenach energii. Jednocześnie opłaty transmisyjne rosną w 2026 r. o 4 procent.
Wzrost kosztów dla gazu ma być konsekwencją niższego od prognoz zużycia w latach 2023 i 2024, przez co operatorzy zebrali mniej środków niż zakładano, a niedobory mają zostać skompensowane w 2026 r. To już czwarty z rzędu wzrost opłat sieciowych za gaz. Ostateczny rachunek zależy od miejsca zamieszkania i lokalnego operatora: w 2026 r. gospodarstwo domowe w najdroższym obszarze sieci (Fluvius West) zapłaci o 19 procent więcej niż w najtańszym (Fluvius Antwerpia). Dla gazu różnica między obszarami ma wynosić 18 procent.
Zmieniają się też zasady ulgi podatkowej z tytułu darowizn na cele charytatywne. Od roku podatkowego 2026 (rok dochodowy 2025) ulga spada z 45 do 30 procent. Minimalna darowizna 40 euro ma więc dawać korzyść podatkową 12 euro zamiast dotychczasowych 18 euro. Obniżona stawka ma obejmować również darowizny dokonane już na początku 2025 r., przy czym ulgą objęte pozostają wyłącznie darowizny na rzecz uznanych instytucji, które wystawiają odpowiednie zaświadczenie podatkowe.
Od 1 stycznia ubezpieczenie zdrowotne ma także szybciej refundować nowe, obiecujące i innowacyjne leki. Osoby wymagające terapii lekiem, który nie został jeszcze zatwierdzony przez Unię Europejską, mają móc uzyskać zwrot kosztów. Minister zdrowia Frank Vandenbroucke (Vooruit) wskazuje, że dzięki nowej procedurze pacjenci nie będą musieli czekać na długie negocjacje cenowe, bo terapia będzie refundowana tymczasowo. Dotyczy to leków uznanych przez Europejską Agencję Leków (EMA) za bezpieczne lub leków, które belgijska Federalna Agencja Leków i Produktów Zdrowotnych (FAGG) udostępniła wcześniej pacjentom, ale bez refundacji. Po zatwierdzeniu leku w procedurze EEFA firmy, które wcześniej dostarczały terapię bezpłatnie, mają otrzymywać tymczasowy zwrot kosztów w formie zryczałtowanej kwoty na pacjenta.
Konsumenci – koniec reklam niezdrowej żywności dla nastolatków i odszkodowania za kradzieże sklepowe
Od nowego roku rośnie górna granica wieku dla reklam niezdrowej żywności kierowanych do młodzieży – z 13 do 16 lat. Taką decyzję podjął sektor spożywczy w maju 2025 r. w ramach samoregulacji. Zakazane mają być także reklamy w pobliżu szkół. Ponieważ nie ma ogólnego ustawodawstwa dotyczącego reklamy żywności kierowanej do dzieci i młodzieży, branża od 2012 r. wprowadza własne zasady. Wyjątkiem mają być produkty spełniające określone kryteria zdrowotne, natomiast chipsy, lody, napoje gazowane, czekolada i słodycze nie należą do tej grupy. Zasady mają obejmować firmy spożywcze, handel, supermarkety, firmy cateringowe i sieci restauracji. Nowością jest też zakaz reklamy w promieniu 150 metrów od szkół podstawowych i średnich oraz wytyczne dotyczące marketingu w mediach społecznościowych. Zasady mają obowiązywać we wszystkich mediach, gdy co najmniej 30 procent odbiorców stanowi młodzież.
Od 1 stycznia złodzieje sklepów przyłapani w supermarketach mają płacić 181 euro odszkodowania. Na miejscu w sklepie mają podpisać odpowiednią umowę, a następnie uiścić należność za pośrednictwem firmy windykacyjnej. W razie odmowy podpisania sklep ma wezwać policję. Według Buurtsuper.be większość kradzieży nie jest zgłaszana, a straty supermarketów sięgają 1 procenta rocznych obrotów, co odpowiada połowie rocznych marż zysku. Przez ostatnie dwa lata policja notowała ponad 24 000 kradzieży rocznie, podczas gdy w 2021 r. było ich 19 000. Właściciele samodzielnych supermarketów chcą wyraźnie komunikować nowe rozwiązanie przy wejściu. Złodziej przyłapany na gorącym uczynku ma móc od razu zapłacić 181 euro i w ten sposób uniknąć interwencji policji, a sklepy mają współpracować w egzekwowaniu należności z firmą windykacyjną SODA.
Zmianie ulegają też zasady dostępności biur obsługi klienta dostawców energii. Od 1 stycznia biura obsługi muszą być dostępne w godzinach pracy przez telefon i e-mail. Dostawcy gazu i energii elektrycznej mają być osiągalni w dni robocze od 9:00 do 17:00 bez dodatkowych opłat. Przepis dotyczy nowych lub odnawianych umów zawieranych od Nowego Roku. Wyjątkiem są tańsze umowy przewidujące wyłącznie kontakt cyfrowy, ale konsumenci muszą wyrazić na to wyraźną zgodę. W takich umowach ma się pojawić przycisk umożliwiający zamówienie telefonu zwrotnego, a dostawca będzie miał dwa dni na kontakt.
Mieszkalnictwo – koniec premii za rozbiórkę i zmiany w VAT na pompy ciepła
Od 1 stycznia znika flamandzka premia za rozbiórkę i odbudowę. Była wykorzystywana coraz rzadziej od czasu, gdy na szczeblu federalnym na stałe obniżono stawkę VAT na rozbiórkę i odbudowę do 6 procent. Premia dotyczyła projektów, które nie kwalifikowały się do 6-procentowej stawki VAT i były objęte 21 procentami. Flamandzka minister energii Melissa Depraetere (Vooruit) wskazała, że po federalnej obniżce VAT premia była wykorzystywana coraz rzadziej, a sytuacje, gdy rozbiórkę i odbudowę obejmuje wyższa stawka, mają dotyczyć głównie domków letniskowych lub willi o powierzchni powyżej 200 m2. Świadczenie mogło wynosić do 10 000 euro i zostaje zniesione dla pozwoleń na budowę zatwierdzonych od 1 stycznia 2026 r., a dla wcześniej zatwierdzonych pozwoleń przewidziano trzy miesiące na złożenie wniosku.
Od zeznania podatkowego za 2026 r. osoby spłacające kredyt na nieruchomość, która nie jest własnym mieszkaniem, nie będą mogły korzystać z federalnej ulgi odsetkowej. Rząd federalny zapisał tę decyzję na początku 2025 r. w umowie koalicyjnej. Pojawiało się zamieszanie interpretacyjne, jednak minister Jan Jambon (N-VA) potwierdził w parlamencie, że ulga nie zostanie zniesiona retroaktywnie za 2024 r., ponieważ byłoby to niezgodne z prawem. Zniesienie ma obowiązywać od zeznania podatkowego za 2026 r. Od 2024 r. nie dało się już korzystać z ulgi na nowe kredyty dotyczące nieruchomości niebędącej własnym mieszkaniem, a rząd Arizona zdecydował o zniesieniu ulgi także dla kredytów zaciągniętych przed końcem 2023 r. Regiony wcześniej zlikwidowały ulgi na pierwszą nieruchomość, a w przypadku drugiej nieruchomości ulga była możliwa, bo po szóstej reformie państwa pozostała kompetencją federalną.
Od 1 stycznia stawka VAT na dostawę i instalację pomp ciepła spada z 21 do 6 procent. Obniżona stawka obowiązywała już wcześniej, ale wygasła z końcem 2024 r., a teraz zostaje przywrócona na pięć lat – do końca 2030 r. Minister finansów Jan Jambon (N-VA) wskazał, że to sygnał wsparcia dla inwestycji w zrównoważoną energię i innowacyjne systemy grzewcze. Obniżona stawka nie obejmuje hybrydowych systemów pomp ciepła.
Praca – mniej dni chorobowego bez zaświadczenia i wyższy limit dla flexi-jobów
W obszarze zatrudnienia zmiany mają być szczególnie odczuwalne. Ponad milion pracowników ma odnotować wzrost wynagrodzeń, a pierwsza grupa osób ma stracić prawo do zasiłku dla bezrobotnych. Rząd federalny uruchamia też kolejną fazę polityki powrotu do pracy dla osób długotrwale chorych, a bezrobotni, którzy nie podejmują aktywnych działań w poszukiwaniu zatrudnienia, mają szybciej podlegać sankcjom.
Od 1 stycznia 2026 r. zmniejsza się liczba dni, w których pracownik może pozostać w domu bez przedstawienia zaświadczenia lekarskiego – z trzech do dwóch dni. Od trzeciego przypadku jednodniowej nieobecności chorobowej w ciągu roku pracownik będzie musiał przedstawić formalne zaświadczenie od lekarza. Zmiana jest elementem szerszego pakietu działań federalnych mających skracać absencje i przyspieszać powrót do pracy.
Zmienia się również limit dochodów zwolnionych z podatku dla osób pracujących w systemie flexi-job. Próg rośnie z 12 000 do 18 000 euro rocznie. Przepis zatwierdzony w połowie grudnia przewiduje retroaktywne zastosowanie w rozliczeniach podatkowych od roku dochodowego 2025, a kwota ma być co roku indeksowana. Minister pracy David Clarinval (MR) zapowiedział, że rozszerzenie systemu flexi-jobów na wszystkie sektory gospodarki powinno nastąpić jeszcze przed latem 2026 r. Według ministra reforma ma odpowiadać na potrzeby pracodawców, którzy chcą elastycznie reagować na okresowe wzrosty zapotrzebowania na pracę, oraz na potrzeby pracowników, którzy chcą dorobić lub urozmaicić aktywność zawodową. System flexi-jobów działa od 2015 r. i początkowo był adresowany do emerytów oraz osób pracujących co najmniej na 4/5 etatu.
Zaostrzeniu podlegają też warunki korzystania z tzw. landingsbanen, czyli ścieżek umożliwiających stopniowe przechodzenie na emeryturę poprzez pracę w niepełnym wymiarze. Dotąd w wybranych sytuacjach możliwe było rozpoczęcie tej ścieżki w wieku 50 lat, choć bez świadczenia wyrównawczego. Od 2026 r. najwcześniejszy wiek to 55 lat. Zasadą pozostaje możliwość rozpoczęcia landingsbaan od 60. roku życia, ale w pewnych warunkach dopuszczalne jest wcześniejsze wejście w system – m.in. przy 35-letnim stażu pracy lub 25-letnim stażu w zawodach uciążliwych, a także w przedsiębiorstwach znajdujących się w trudnej sytuacji. Zaostrzają się również wymogi dla osób rozpoczynających landingsbaan w wieku 60 lat. Do tej pory obowiązywał warunek 25-letniego stażu. Od 1 stycznia 2026 r. dla mężczyzn wymóg rośnie do 31 lat, a do 2030 r. ma wzrosnąć do 35 lat. Dla kobiet przewidziano łagodniejszą ścieżkę: 26 lat stażu w 2026 r., z planem podniesienia do 30 lat w 2030 r. Nowe zasady dotyczą wniosków składanych od 1 stycznia 2026 r.
Rodzina – zmiany w zniżkach na żłobki i podatku od spadków
Od 1 stycznia pojawiają się również zmiany ważne dla rodziców, osób bez dzieci i studentów. Zniżka na opiekę żłobkową dla rodzin z wieloma dziećmi zostaje ograniczona do 30 miesięcy, co w praktyce oznacza, że rabat będzie przysługiwał tylko wtedy, gdy kilkoro dzieci jednocześnie uczęszcza do żłobka. Dotąd zniżka była dostępna dla rodzin z kilkorgiem dzieci poniżej 12. roku życia, a od drugiego dziecka rodzice płacili o 4,05 euro mniej za miejsce w żłobku z taryfą dochodową. Od stycznia zniżka ma dotyczyć wyłącznie dzieci przebywających równocześnie w placówce opieki, stąd ograniczenie do 30 miesięcy. Dla osób, które już korzystają ze zniżki, przewidziano okres przejściowy bez zmian.
Wchodzi też pierwsza faza obniżki podatku spadkowego. Preferencyjna stawka obejmie bezdzietnych singli oraz pozostałych przy życiu partnerów. Rząd Flandrii planował reformę od dawna, ale wdrożenie całości w 2026 r. uznano za nierealne ze względu na ograniczenia budżetowe, dlatego zdecydowano o etapowym wprowadzaniu zmian. Od 1 stycznia 2026 r. bezdzietni single będą mogli przekazać testamentem do 100 000 euro wybranym spadkobiercom według preferencyjnych stawek: 3 procent podatku od pierwszych 50 000 euro oraz 9 procent od kwoty między 50 000 a 100 000 euro. Równocześnie rośnie kwota wolna od podatku dla pozostałego przy życiu partnera – z 50 000 do 75 000 euro. Szersza reforma ma zostać przeprowadzona w dalszej części kadencji, prawdopodobnie od 2028 r.
Zmiany obejmują także studentów. Osoby, które ukończyły psychologię kliniczną lub ortopedagogikę kliniczną, od 1 stycznia nie będą już objęte obowiązkiem odbywania dodatkowego stażu. W 2016 r. rząd Michela zdecydował, że absolwenci tych kierunków muszą zaliczyć dodatkowy rok stażu, aby móc samodzielnie prowadzić terapię. Staż miał wejść w życie w roku akademickim 2021-2022, ale był wielokrotnie odraczany z powodu braku opiekunów stażowych. W kwietniu 2025 r. dostępnych było 239 miejsc stażowych dla 1 400 osób kończących studia w tych specjalizacjach, a w listopadzie Izba Reprezentantów uchyliła te przepisy.
