Choć zasadnicza reforma systemu emerytalnego przygotowywana przez rząd federalny zacznie obowiązywać dopiero od 2027 r., już w 2026 r. osoby mieszkające w Belgii odczują szereg istotnych zmian. Dotyczą one m.in. zasad przyznawania bonusu emerytalnego, waloryzacji świadczeń w ramach tzw. indeksu centowego, emerytur urzędniczych oraz składek związanych z emeryturami uzupełniającymi. Poniżej przedstawiamy pełne zestawienie zmian, które wejdą w życie w nadchodzącym roku.
Stary bonus emerytalny ustępuje miejsca nowemu
Z końcem 2025 r. wygasa dotychczasowy system bonusu emerytalnego wprowadzony przez rząd Alexandra De Croo. Rozwiązanie to pozwalało osobom kontynuującym pracę po osiągnięciu najwcześniejszego możliwego wieku emerytalnego na gromadzenie dodatkowych kwot. Zebrane środki nie przepadną – zostaną wypłacone w momencie faktycznego przejścia na emeryturę.
Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać nowy bonus emerytalny, przygotowany przez rząd Barta De Wevera. Będzie on przysługiwał osobom pracującym dłużej niż do ustawowego wieku emerytalnego, pod warunkiem posiadania co najmniej 35 lat stażu pracy, liczonego jako minimum 156 dni rocznie i łącznie co najmniej 7 020 przepracowanych dni. Do stażu wliczane będą bez ograniczeń m.in. urlopy macierzyńskie, opiekuńcze oraz okresy tymczasowego bezrobocia, traktowane jako okresy równoważne.
Za każdy dodatkowy rok pracy po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego świadczenie brutto wzrośnie o 5 procent. Obecnie wiek emerytalny wynosi 66 lat, a od 2030 r. zostanie podniesiony do 67 lat. Choć ustawa regulująca nowy bonus zostanie uchwalona dopiero w 2026 r., naliczanie świadczenia ma działać z mocą wsteczną. Jednocześnie tzw. malus emerytalny, czyli obniżenie świadczeń dla osób przechodzących na emeryturę przed ustawowym wiekiem, wejdzie w życie najwcześniej od 2027 r.
Koniec wypłat emerytur gotówką do domu
Od 1 stycznia 2026 r. zniknie możliwość otrzymywania emerytury w gotówce dostarczanej przez listonosza. Dotychczas z tej formy korzystało około 3 000 emerytów.
Federalna Służba Emerytalna będzie realizować wypłaty wyłącznie przelewem na osobiste konto bankowe. Alternatywą pozostaną czeki, które będzie można zrealizować w banku lub na poczcie.
Indeks centowy obejmie również wyższe emerytury
Mechanizm częściowego zamrożenia indeksacji, znany jako indeks centowy, zostanie rozszerzony na wyższe świadczenia. Emerytury brutto przekraczające 2 000 euro nie będą waloryzowane procentowo, lecz kwotowo – poprzez dwukrotną podwyżkę o 40 euro.
Pierwsza taka waloryzacja ma nastąpić w 2026 r., druga w 2028 r., przy czym dokładny termin zależy od momentu wejścia przepisów w życie oraz przekroczenia tzw. indeksu pivot. Wszystko wskazuje na to, że pierwsze takie przekroczenie może nastąpić jesienią 2026 r.
Likwidacja perequacji dla urzędników
W 2026 r. zlikwidowany zostanie mechanizm perequacji, który pozwalał na podnoszenie emerytur mianowanych urzędników państwowych ponad standardową indeksację. Zmiana ta również wymaga uchwalenia odpowiedniej ustawy.
Perequacja powodowała automatyczny wzrost emerytur w sytuacji, gdy rosły wynagrodzenia aktywnych zawodowo urzędników w tej samej kategorii.
Koniec nowych emerytur chorobowych dla urzędników
Od 1 kwietnia 2026 r. system emerytur chorobowych dla urzędników statutowych zostanie zamknięty dla nowych osób. Dotychczas urzędnicy mogli kumulować dni chorobowe, które w czasie choroby były płatne w 100 procentach. W przypadku ich wyczerpania możliwe było skierowanie nawet stosunkowo młodych osób na emeryturę chorobową.
Od kwietnia 2026 r. taka praktyka zostanie zakończona. Zamiast tego wprowadzony zostanie system ubezpieczenia od niezdolności do pracy, a pracodawcy zostaną zobowiązani do większego zaangażowania w prewencję i reintegrację długotrwale chorych pracowników. Docelowo zniesiona zostanie także możliwość gromadzenia dni chorobowych w celu wcześniejszego zakończenia pracy.
Wyraźny wzrost składki Wijninckx
Składka Wijninckx obejmuje niewielką grupę osób, których łączna emerytura z pierwszego i drugiego filara przekracza maksymalną emeryturę urzędniczą dla porównywalnego stażu pracy. Obliczana jest corocznie.
Od 2026 r. składka ta wzrośnie z 3 do 12,5 procent emerytur uzupełniających. Jednocześnie maksymalny próg, tzw. pułap Wijninckx, pozostanie zamrożony przez całą kadencję rządu i wynosi obecnie 8 291 euro brutto miesięcznie.
Brak waloryzacji dobrobytu dla emerytur
W 2026 r. emerytury pracowników najemnych i osób samozatrudnionych nie zostaną objęte waloryzacją dobrobytu. Dotychczas świadczenia te rosły strukturalnie o 2 procent po 5 oraz po 15 latach od przejścia na emeryturę.
Mechanizm ten został zawieszony nie tylko na 2026 r., lecz także na kolejne lata obecnej kadencji rządowej, do 2029 r.
Wyższa składka solidarnościowa od emerytur uzupełniających
Przy wypłacie kapitału z emerytury uzupełniającej pobierana jest składka solidarnościowa w wysokości od 0 do 2 procent, zależnie od kwoty.
Od 2026 r. standardem stanie się automatyczne potrącanie 2 procent od każdej emerytury uzupełniającej. Ewentualna nadpłata zostanie zwrócona po późniejszym rozliczeniu.
Minimalna stopa zwrotu z drugiego filara bez zmian
Minimalna stopa zwrotu z emerytur uzupełniających w 2026 r. pozostanie na poziomie 2,5 procent, zgodnie z decyzją belgijskiego regulatora finansowego. Taki sam poziom obowiązuje w 2025 r.
Przez wiele lat, od 2016 r., minimalna stopa zwrotu wynosiła 1,75 procent, co było związane z bardzo niskimi stopami procentowymi. Zgodnie z przepisami to pracodawcy odpowiadają za zapewnienie wymaganej stopy zwrotu składek wpłacanych do drugiego filara.
Wyższy limit składek VAPZ dla samozatrudnionych
Od 2026 r. wzrośnie maksymalny limit składek w ramach Dobrowolnej Emerytury Uzupełniającej dla Samozatrudnionych (VAPZ). Nowy próg wyniesie 8,5 procent dochodu, od którego trzy lata wcześniej opłacano składki społeczne, zamiast dotychczasowych 8,15 procent.
W przypadku wariantu socjalnego VAPZ limit wzrośnie z 9,4 do 9,78 procent. Ponieważ ustawa zostanie uchwalona dopiero w trakcie 2026 r., do tego momentu obowiązywać będą stare progi, z możliwością późniejszego uzupełnienia składek.
VAPZ również dla działalności dodatkowej
Od 2026 r. z VAPZ będą mogły korzystać także osoby prowadzące działalność gospodarczą jako zajęcie dodatkowe. Także w tym przypadku przepisy wejdą w życie po uchwaleniu odpowiedniej ustawy w trakcie roku.
