Od 1 stycznia 2026 r. w Walonii zacznie obowiązywać nowa struktura opłat za dystrybucję energii elektrycznej. Reforma ma wspierać transformację energetyczną i lepiej dostosować funkcjonowanie sieci do rosnącego zapotrzebowania na prąd. Zmiany obejmują dwa kluczowe elementy: nowe godziny obowiązywania taryfy dwustrefowej oraz wprowadzenie opcjonalnej taryfy czasowej Impact. Celem jest zachęcenie gospodarstw domowych do przesuwania zużycia energii na pory dnia, w których prąd jest najłatwiej dostępny w sieci. Ma to zmniejszyć presję na infrastrukturę elektroenergetyczną, coraz bardziej obciążoną postępującą elektryfikacją życia codziennego.
Zmiany w taryfie dwustrefowej
Pierwsza istotna modyfikacja dotyczy taryfy dwustrefowej (bihoraire). Od 2026 r. nowe przedziały czasowe będą obowiązywać przez wszystkie dni tygodnia w jednakowej formie. Znika dotychczasowe rozróżnienie pomiędzy dniami roboczymi a weekendami, co oznacza koniec preferencyjnych stawek przez całą sobotę i niedzielę. Weekendy będą rozliczane na tych samych zasadach co pozostałe dni.
Jednocześnie pojawi się nowy dzienny przedział niższego poboru – od 11:00 do 17:00. Uzupełni on dotychczasowy okres nocny, obowiązujący od 22:00 do 7:00 lub od 21:00 do 6:00. W praktyce oznacza to, że korzystanie z energochłonnych urządzeń, takich jak pralka czy zmywarka, również w ciągu dnia pozwoli skorzystać z niższej stawki dystrybucyjnej. Łącznie w skali tygodnia dostępnych będzie 105 godzin tańszego poboru energii, wobec 93 godzin w 2025 r., czyli średnio 15 godzin dziennie z obniżonymi opłatami sieciowymi.
Nowa taryfa Impact – pięć stref czasowych
Drugą nowością jest wprowadzenie taryfy incytatywnej Impact, która stanowi alternatywę dla standardowych taryf jedno- i dwustrefowej. Taryfa ta dzieli dobę na pięć przedziałów czasowych, rozliczanych według trzech poziomów stawek.
Najwyższa stawka, określana jako „pic”, obowiązuje w godzinach największego obciążenia sieci, od 17:00 do 22:00. Stawka pośrednia, „medium”, obejmuje okresy od 7:00 do 11:00 oraz od 22:00 do 1:00. Najniższa stawka, „éco”, dotyczy godzin od 1:00 do 7:00 oraz od 11:00 do 17:00. Układ tych przedziałów odzwierciedla realne zapotrzebowanie na energię elektryczną w ciągu doby.
Formalności i warunki techniczne
W przypadku zmiany godzin taryfy dwustrefowej odbiorcy nie muszą podejmować żadnych działań. Aktualizacja zostanie przeprowadzona automatycznie, niezależnie od tego, czy gospodarstwo domowe posiada licznik elektromechaniczny, czy licznik komunikujący.
Taryfa Impact ma charakter całkowicie dobrowolny. Osoby, które nie zdecydują się na jej wybór, pozostaną przy dotychczasowej taryfie jednostrefowej lub dwustrefowej. Aby skorzystać z taryfy Impact, należy zgłosić taką decyzję swojemu dostawcy energii, który przekaże wniosek operatorowi sieci. Warunkiem jest posiadanie licznika komunikującego z aktywną funkcją komunikacji oraz mocy przyłączeniowej poniżej 56 kVA.
Kto skorzysta na taryfie Impact
Nowa taryfa nie jest przeznaczona dla większości gospodarstw domowych o standardowym zużyciu energii, wynoszącym około 3 500 kWh rocznie dla rodziny trzy- lub czteroosobowej. Jest skierowana przede wszystkim do odbiorców o wysokim poborze prądu, którzy mają możliwość elastycznego planowania zużycia.
Dotyczy to zwłaszcza właścicieli samochodów elektrycznych ładowanych w domu, którzy mogą zaplanować ładowanie w godzinach objętych stawką „éco”. W takich przypadkach potencjał oszczędności jest największy.
Potencjalne korzyści i ograniczenia
Nowa struktura taryfowa może przynieść oszczędności pod warunkiem rzeczywistego dostosowania nawyków zużycia energii. Trzeba jednak pamiętać, że opłaty dystrybucyjne stanowią jedynie część całkowitego rachunku za prąd. Osoby, które chcą dodatkowo obniżyć koszty samej energii elektrycznej, mogą rozważyć umowy dynamiczne, w których cena prądu zmienia się z godziny na godzinę w zależności od notowań rynkowych.
Prognozy kosztów i przykłady oszczędności
Zgodnie z prognozami regulatora Cwape, w latach 2025–2029 średni wzrost opłat dystrybucyjnych w Walonii wyniesie 13 procent, co dla przeciętnego profilu zużycia oznacza podwyżkę rzędu 39 euro. Rzeczywisty wzrost może być jednak wyższy, ponieważ operator sieci niskiego napięcia Ores zapowiada wnioski o dodatkowe podwyżki związane z koniecznymi inwestycjami infrastrukturalnymi.
Jednocześnie odpowiednie wykorzystanie nowych taryf może złagodzić skutki tych podwyżek. Według wyliczeń Cwape, dostosowanie zużycia do nowych godzin niższych stawek może ograniczyć wzrost kosztów dystrybucji do około 9 procent. Wybór taryfy Impact może natomiast przynieść obniżenie opłat sieciowych o około 4 procent.
Ores podaje przykład czteroosobowej rodziny posiadającej samochód elektryczny, który rocznie pokonuje 20 000 km i zużywa łącznie około 6 060 kWh energii. Jeśli 80 procent energii zużywanej na ładowanie pojazdu przypada na godziny „éco” taryfy Impact, roczne oszczędności mogą sięgnąć 13 procent w porównaniu z taryfą dwustrefową, czyli około 64 euro.
Cel reformy energetycznej
Wprowadzane zmiany są odpowiedzią na wyzwania związane z transformacją energetyczną. Dynamiczny rozwój odnawialnych źródeł energii, w tym instalacji fotowoltaicznych u odbiorców indywidualnych oraz dużych farm wiatrowych, wymusza nowe podejście do zarządzania siecią. Jednocześnie rosnące wykorzystanie pojazdów elektrycznych i pomp ciepła powoduje istotny wzrost zapotrzebowania na energię.
Celem reformy jest promowanie zużycia energii w momentach jej największej dostępności oraz ograniczanie przeciążeń sieci poprzez przesuwanie konsumpcji na bardziej optymalne godziny. Ma to ułatwić integrację zielonej energii z systemem elektroenergetycznym i zapewnić jego stabilne funkcjonowanie w kolejnych latach.
