Walka z phishingiem w Belgii ujawnia poważne nierówności w dostępie do wymiaru sprawiedliwości. Jak wynika ze śledztwa opublikowanego w poniedziałek przez dziennik Het Laatste Nieuws, miejsce zamieszkania ofiary w istotny sposób wpływa na to, czy jej skarga zostanie w ogóle rozpatrzona. Spośród 11 068 spraw dotyczących oszustw internetowych zarejestrowanych w ubiegłym roku aż 71,77 procent zakończyło się umorzeniem bez dalszych czynności. Dla tysięcy poszkodowanych oznacza to brak realnej możliwości dochodzenia swoich praw.
Progi ścigania różnią się nawet czterokrotnie
W Belgii nie obowiązują jednolite, krajowe kryteria decydujące o wszczęciu postępowania w sprawach phishingu. Każdy okręg sądowy stosuje własne zasady, co prowadzi do wyraźnych dysproporcji w traktowaniu ofiar. Najbardziej restrykcyjne podejście obowiązuje w okręgu Hal-Vilvoorde w Brabancji Flamandzkiej, gdzie od końca 2021 r. dochodzenia wszczynane są wyłącznie w przypadku szkód przekraczających 10 000 euro.
W Antwerpii oraz w prowincji Limburgia próg ten wynosi 2 500 euro. Z kolei we Flandrii Zachodniej nie określono oficjalnie żadnej minimalnej kwoty strat. Paradoksalnie to właśnie tam odsetek spraw umarzanych jest najwyższy i sięga 84 procent wszystkich zgłoszeń.
Równość wobec prawa tylko na papierze
W praktyce oznacza to, że osoba oszukana na 5 000 euro w okręgu Hal-Vilvoorde niemal na pewno zobaczy swoją sprawę umorzoną, podczas gdy w Antwerpii w identycznej sytuacji mogłoby dojść do wszczęcia dochodzenia. Tego typu rozbieżności podważają zasadę równości obywateli wobec prawa, zwłaszcza w obliczu cyberprzestępczości, która nie zna granic administracyjnych i z roku na rok przybiera na sile.
Jednolite zasady dopiero od 2026 roku
W odpowiedzi na rosnącą krytykę minister sprawiedliwości Annelies Verlinden z partii CD&V zapowiedziała ujednolicenie zasad ścigania oszustw internetowych. Od wiosny 2026 r. w całej Belgii ma obowiązywać jednolity próg 2 500 euro, powyżej którego sprawy phishingu będą automatycznie rozpatrywane przez wymiar sprawiedliwości. Zmiana ta ma zapewnić równe traktowanie ofiar niezależnie od regionu zamieszkania.
