Parlament Walonii zatwierdził budżet regionu na 2026 r. Decyzja zapadła podczas nocnego głosowania z czwartku na piątek, w trakcie ostatniej w tym roku sesji plenarnej. Był to finał wielotygodniowych prac legislacyjnych. Koalicja rządząca MR i Les Engagés przeforsowała ustawę budżetową mimo ostrego sprzeciwu opozycji – socjalistów z PS, radykalnej lewicy z PTB oraz Zielonych z Ecolo. Plan finansowy przewiduje strukturalne oszczędności na poziomie 270 milionów euro, kontynuując strategię porządkowania finansów publicznych regionu.
Ostre starcie między rządem a opozycją
Czwartkowa debata parlamentarna ponownie obnażyła głębokie podziały polityczne dotyczące kierunku rozwoju Walonii. Opozycja oskarżała rząd o ukrywanie rzeczywistych intencji za technicznym językiem dokumentów budżetowych. Jej zdaniem koalicja MR–Les Engagés unika otwartego przyznania się do ideologicznego charakteru planowanych cięć.
Premier regionu Walonii Adrien Dolimont (MR) zdecydowanie odrzucił te zarzuty. Zapewnił, że weźmie pełną odpowiedzialność za skutki prowadzonej polityki – zarówno na koniec obecnej kadencji, jak i w kolejnych latach. Podkreślił, że rząd nie uchyla się od odpowiedzialności, ponieważ jest przekonany o zasadności i konsekwencji podejmowanych decyzji.
Szef rządu regionalnego odniósł się także do różnic w wizji społeczeństwa prezentowanej przez koalicję i opozycję. Przypomniał, że to wyborcy zdecydowali o zmianie władzy, podobnie jak wcześniej przez blisko cztery dekady powierzali rządy Partii Socjalistycznej. Zaznaczył, że propozycje opozycji zostały wyraźnie odrzucone przez mieszkańców Walonii w ostatnich wyborach. Na zakończenie stwierdził, że można krytykować konkretne rozwiązania rządu, lecz nie sposób zarzucać im braku spójności czy jasnego kierunku.
Trudna sytuacja finansowa regionu
Projekt budżetu na 2026 r. rząd przedstawił 20 października. Dokument zakłada kontynuację kursu prowadzącego do stopniowej poprawy kondycji finansów publicznych. Kluczowym elementem planu są strukturalne oszczędności w wysokości 270 milionów euro.
Saldo SEC – wskaźnik określający potrzeby finansowe regionu zgodnie z europejską metodologią rachunków narodowych – poprawia się o 271 milionów euro w porównaniu z pierwotnym budżetem na 2025 r. Mimo tej korekty deficyt pozostaje wysoki i wynosi 2,015 miliarda euro. Rząd zakłada, że powrót do dodatniego salda budżetowego będzie możliwy dopiero pod koniec obecnej kadencji parlamentarnej.
Zamrożenie wynagrodzeń ministrów
Po długich dyskusjach prowadzonych w komisjach parlamentarnych w poprzednim tygodniu oraz podczas nocnej sesji plenarnej budżet został ostatecznie przyjęty głosami koalicji przy sprzeciwie opozycji. W osobnym głosowaniu parlamentarzyści niemal jednogłośnie zatwierdzili poprawkę zgłoszoną przez MR i Les Engagés, przewidującą zamrożenie wynagrodzeń członków rządu regionalnego. W tym głosowaniu odnotowano tylko jeden głos wstrzymujący się.
Reforma systemu wsparcia zatrudnienia
Podczas tej samej nocnej sesji parlament przyjął także dwa dekrety programowe, stanowiące podstawę prawną dla wielu rozwiązań zapisanych w budżecie. Choć ich oficjalne nazwy są mało przejrzyste, dokumenty te mają istotne znaczenie dla funkcjonowania regionu.
Szczególną uwagę poświęcono reformie systemu APE, czyli mechanizmu wsparcia promocji zatrudnienia. Przez lata umożliwiał on organizacjom non-profit oraz instytucjom publicznym tworzenie i utrzymanie miejsc pracy. W czerwcu rządy Walonii oraz Federacji Walonia–Bruksela uzgodniły wspólną metodologię przekształcenia tego systemu. Celem reformy jest ściślejsze powiązanie wsparcia rynku pracy z politykami sektorowymi.
Opozycja wielokrotnie ostrzegała, że zmiany w APE doprowadzą do likwidacji części miejsc pracy. W odpowiedzi rząd zdecydował się wyłączyć z cięć kilka kluczowych obszarów. W czwartek przyjęto poprawkę chroniącą sektor edukacji i kultury. Wcześniej podobną ochroną objęto branże uznane za niezbędne dla funkcjonowania społeczeństwa, takie jak ochrona zdrowia, pomoc społeczna, wsparcie osób z niepełnosprawnościami, pomoc dla młodzieży oraz opieka nad małymi dziećmi.
Nowe mechanizmy finansowania samorządów
Przyjęte dekrety programowe regulują również inne ważne kwestie. Powołano Nadzwyczajny Regionalny Fundusz Inwestycyjny (FERI), który ma wspierać finansowanie inwestycji realizowanych przez gminy. Zmieniono także zasady finansowania prowincji oraz stref ratowniczych odpowiedzialnych za funkcjonowanie straży pożarnej i służb ratunkowych.
Dokumenty przewidują ponadto reformę służby publicznej w regionie oraz reorganizację struktur zajmujących się przekwalifikowaniem pracowników w przypadku zwolnień grupowych. Zmiany obejmą również programy integracji społeczno-zawodowej, których celem jest ułatwienie osobom bezrobotnym powrotu na rynek pracy.
