Flamandzka minister edukacji Zuhal Demir (N-VA) zapowiedziała istotne zmiany w organizacji egzaminów wstępnych na studia medyczne, stomatologiczne i weterynaryjne. Od przyszłego roku kandydaci będą ponownie pisać testy w formie papierowej, w jednej centralnej lokalizacji. Decyzja jest bezpośrednią reakcją na zeszłoroczne kontrowersje związane z wykorzystaniem narzędzi sztucznej inteligencji podczas egzaminów przeprowadzanych cyfrowo.
Powrót do tradycyjnej formuły ma – według ministerstwa – ograniczyć niepewność i przywrócić pełną kontrolę nad rekrutacją na najbardziej oblegane kierunki we flamandzkiej części Belgii. Minister Demir podkreśla, że w przypadku egzaminów wstępnych nie może być żadnego marginesu wątpliwości co do uczciwości i równości procedur.
Kontrowersje wokół zeszłorocznych egzaminów
Latem ubiegłego roku egzaminy wstępne na kierunki medyczne wywołały poważne zastrzeżenia dotyczące bezpieczeństwa i uczciwości. Śledztwo wykazało przypadki oszustw z użyciem ChatGPT. W efekcie pięcioro kandydatów zostało zdyskwalifikowanych i wykreślonych z rankingu.
Ranking ma w tym systemie kluczowe znaczenie, ponieważ prawo do rozpoczęcia studiów otrzymują wyłącznie osoby z najwyższymi wynikami. Ujawnione przypadki oszustw rozpętały debatę o tym, czy formuła cyfrowa daje się skutecznie zabezpieczyć w warunkach masowej skali.
Wykorzystanie laptopów podczas egzaminu pozwalało – jak przyznał ówczesny przewodniczący komisji egzaminacyjnej – na otwieranie wielu kart w przeglądarce internetowej. Stworzyło to lukę w zabezpieczeniach. Jedna z osób, które zostały zdyskwalifikowane, zaskarżyła decyzję do Rady Stanu, a ta przychyliła się do argumentów skarżącego i nakazała cofnięcie decyzji o zawieszeniu.
Skala problemu wykraczała poza potwierdzone przypadki
W trakcie samego egzaminu wykryto dodatkowo trzy osoby, które naruszyły regulamin. Jednocześnie dwadzieścia osób, wobec których pojawiły się wstępne podejrzenia o oszustwo, zdołało skutecznie wykazać, że zarzuty były bezpodstawne. Biorąc pod uwagę, że do egzaminów przystępują co roku tysiące kandydatów, zapewnienie uczciwych warunków dla wszystkich pozostaje poważnym wyzwaniem organizacyjnym.
Ministerstwo argumentuje, że dopóki system cyfrowy nie będzie w pełni odporny na próby nadużyć, bezpieczniejszym rozwiązaniem jest powrót do formy papierowej.
Centralizacja lokalizacji egzaminacyjnej
Drugą kluczową zmianą będzie organizacja egzaminów w jednej lokalizacji. W poprzednim roku testy odbywały się w około 70 miejscach, m.in. w wielu szkołach średnich we Flandrii. Taka decentralizacja utrudniała centralne zarządzanie systemem komputerowym oraz zapewnienie jednolitych warunków technicznych w każdej placówce.
Zuhal Demir podkreśla, że przeniesienie egzaminu do jednej lokalizacji oraz wprowadzenie tej samej procedury dla wszystkich ma gwarantować identyczne warunki zdawania. Ma to służyć równości szans i ograniczyć ryzyko nierówności wynikających z różnic w infrastrukturze.
Dodatkowe środki zabezpieczające
Oprócz papierowej formuły i centralizacji miejsca egzaminu zapowiedziano dodatkowe regulacje. Posiadanie jakiegokolwiek urządzenia elektronicznego podczas testu ma być traktowane jako poważne naruszenie zasad i skutkować sankcjami.
Zmieni się również nadzór nad procedurą odwoławczą. Organ rozpatrujący odwołania ma zostać uniezależniony od komisji egzaminacyjnej, co – w założeniu – ma zwiększyć bezstronność i wzmocnić zaufanie do całego procesu.
Reforma metod oceny kompetencji kandydatów
Zmiany dotyczą także oceny kompetencji miękkich kandydatów. Dotychczasowy test CLEAR zostanie zastąpiony próbą EMCO, w której większy nacisk ma zostać położony na empatię i umiejętności komunikacyjne. To odpowiedź na rekomendacje ekspertów, którzy wskazywali, że kompetencje interpersonalne są coraz istotniejsze w zawodach medycznych.
Wprowadzona zostanie też zasada corocznego odnawiania pytań. Każde pytanie ma być wykorzystywane tylko raz, aby ograniczyć możliwość przygotowywania się wyłącznie na podstawie materiałów z poprzednich edycji.
Harmonogram najbliższych egzaminów
Szczegóły organizacyjne mają zostać wkrótce opublikowane na oficjalnej stronie egzaminów. Znane są już daty dla Flandrii: egzamin na kierunek lekarski odbędzie się 2 lipca, na kierunek stomatologiczny 3 lipca, a na kierunek weterynaryjny 4 lipca.
Kompleksowa reforma systemu na horyzoncie
Minister Demir zapowiada także szerszą reformę egzaminu wstępnego, planowaną do 2027 r. Jej podstawą ma być badanie naukowe, które oceni, na ile obecny system rzeczywiście weryfikuje kompetencje potrzebne podczas studiów i w późniejszej praktyce zawodowej.
Analiza ma odpowiedzieć na pytanie o trafność kryteriów selekcji kandydatów na kierunki medyczne. Wyniki badania posłużą do przygotowania nowego modelu egzaminu, lepiej dopasowanego do realnych wymagań zawodu lekarza, stomatologa i weterynarza.
W najbliższych miesiącach ministerstwo planuje konsultacje z uczelniami medycznymi, przedstawicielami środowisk zawodowych oraz ekspertami od edukacji medycznej, aby doprecyzować kierunek zmian. Władze flamandzkie podkreślają, że priorytetem pozostaje zarówno uczciwość rekrutacji, jak i jakość kształcenia przyszłych kadr medycznych.
