Podczas gdy los flagowego projektu Metro 3 pozostaje niejasny, a specjalna komisja parlamentarna bada liczne nieprawidłowości związane z jego realizacją, władze zlecają już analizy kolejnego dużego przedsięwzięcia transportowego. Na zlecenie federalnego funduszu Beliris trzy biura projektowe przygotowują studium dotyczące „wysokiej jakości transportu publicznego” w kierunku południowych gmin Regionu Stołecznego Brukseli – Uccle i Vorst. Jednym z rozważanych wariantów jest budowa nowej linii metra, choć w obecnych realiach budżetowych perspektywa jej realizacji wydaje się bardzo odległa.
Metro 3 pod lupą parlamentu
Od kilku tygodni projekt Metro 3 znajduje się w centrum zainteresowania specjalnej komisji działającej w parlamencie regionalnym. Inwestycja boryka się z poważnymi problemami technicznymi, gwałtownym wzrostem kosztów oraz rosnącą niepewnością co do jej dalszych losów.
Powołanie komisji było bezpośrednią konsekwencją krytycznego raportu Trybunału Obrachunkowego. Instytucja ta w ostrej ocenie wskazała na liczne błędy i zaniedbania popełnione na etapie planowania, przygotowania i zarządzania tym wielkoskalowym projektem infrastrukturalnym.
Nowe studium mimo trudności z Metro 3
Problemy związane z realizacją Metro 3 nie powstrzymały jednak części decydentów przed myśleniem o kolejnych ambitnych inwestycjach. Już dwa lata temu, w momencie gdy zapadła decyzja o konieczności wyburzenia Pałacu Południowego, Beliris rozpoczął prace koncepcyjne nad potencjalnym nowym projektem mobilnościowym, obejmującym południową część regionu.
Działania te są prowadzone na zlecenie komitetu współpracy, w skład którego wchodzą ministrowie szczebla regionalnego i federalnego. Na wniosek tego gremium Beliris w październiku 2023 r. zlecił studium dotyczące możliwości realizacji „wysokowydajnego transportu publicznego na południe regionu”.
Jak wyjaśnia Beliris, analizie podlegają potrzeby transportowe obszaru położonego na południe od przyszłej stacji końcowej Albert linii Metro 3. Rozpatrywane są różne rozwiązania – od kolei, przez metro i tramwaj, po autobusy kursujące po wydzielonych pasach. Wśród opcji znajduje się także ewentualne przedłużenie metra w kierunku Vorst i Uccle.
Polityczne zaplecze studium
W komitecie, który zlecił przygotowanie studium, zasiadali przedstawiciele władz regionalnych i federalnych. Ze strony Regionu Stołecznego Brukseli byli to m.in. premier regionu Rudi Vervoort (PS), Elke Van den Brandt (Groen), Alain Maron (Ecolo) oraz Sven Gatz (Open Vld). Na szczeblu federalnym udział wzięli Vincent Van Peteghem (CD&V), Karine Lalieux (PS, wówczas odpowiedzialna za Beliris), Hadja Lahbib (MR, polityka wielkomiejska) oraz Caroline Gennez (Vooruit).
– Dossier znajduje się obecnie na etapie wstępnego studium celowości. Na jego podstawie może ewentualnie zostać przygotowane studium wykonalności – wyjaśnia Elien De Swaef, rzeczniczka Beliris.
Studium celowości, zamówione pod koniec 2023 r., realizuje tymczasowe konsorcjum SYMES, tworzone przez biura Stratec, Systra i Multiplicity. Koszt tego etapu przekracza 775 000 euro.
Wyniki trafią do rządu
Prace nad dokumentem są na finiszu. Wstępne rezultaty zostały już zaprezentowane komitetowi sterującemu nadzorującemu projekt oraz Regionalnej Komisji Mobilności – ciału doradczemu liczącemu 52 członków, w którym zasiadają przedstawiciele rządu, administracji, gmin, organizacji społecznych, związków zawodowych i środowisk akademickich.
Na razie nie wiadomo, czy studium jednoznacznie potwierdza zasadność południowego przedłużenia Metro 3. Beliris nie zamierza ujawniać szczegółów przed zakończeniem wszystkich prac. Konsorcjum SYMES nadal analizuje uwagi zgłoszone przez komitet sterujący i Regionalną Komisję Mobilności, a ostateczne wnioski mają trafić do rządu, który zdecyduje o dalszych krokach.
Pomysł z długą historią
Koncepcja rozbudowy metra w kierunku Uccle i Vorst nie jest nowa. Już na wczesnym etapie planowania Metro 3, w 2007 r., zakładano, że linia południowa będzie częścią całego projektu i powinna być już dziś w eksploatacji.
W 2018 r. Beliris przedstawił trzy możliwe warianty tras południowego przedłużenia, wszystkie rozpoczynające się na stacji Albert. Pierwszy wariant prowadził przez Altitude 100 i plac Bohaterów do Sint-Job, drugi przez park Duden do Stalle, a trzeci przez Vanderkindere i plac Bohaterów do stacji Kalevoet.
W 2021 r. rady gmin Vorst i Uccle oficjalnie zwróciły się o ponowne rozważenie tych opcji, przy czym każda z gmin opowiadała się za innym przebiegiem trasy.
