Instytut badań biomedycznych BIOMED działający przy Uniwersytecie w Hasselt (UHasselt) otrzymał grant badawczy w wysokości 300 000 euro od fundacji Stichting Stop Alzheimer. Finansowanie umożliwi zespołowi naukowców, którym kieruje profesor Jeroen Bogie, sprawdzenie, czy enzym odgrywający kluczową rolę w rozwoju stwardnienia rozsianego może mieć również znaczenie w powstawaniu choroby Alzheimera. Projekt łączy dwa obszary neurologii, dotychczas analizowane głównie oddzielnie.
Przełomowe odkrycie w badaniach nad stwardnieniem rozsianym
Nowy projekt stanowi bezpośrednią kontynuację wcześniejszych badań zespołu profesora Bogiego nad stwardnieniem rozsianym. W ich trakcie naukowcy skupili się na mikrogleju, czyli komórkach odpornościowych mózgu odpowiedzialnych za usuwanie uszkodzonych tkanek. U pacjentów ze stwardnieniem rozsianym zaobserwowano istotne zaburzenia w metabolizmie tłuszczów w tych komórkach, co prowadziło do znacznego upośledzenia ich funkcji.
Dalsze analizy pozwoliły ustalić, że przyczyną problemu jest jeden konkretny enzym, wykazujący nadmierną aktywność u osób cierpiących na stwardnienie rozsiane. W badaniach na myszach naukowcom udało się zahamować jego działanie. Efekty były obiecujące: mikroglej odzyskiwał zdolność prawidłowego funkcjonowania, a w tkance mózgowej pojawiały się oznaki regeneracji.
Poszukiwanie wspólnego mechanizmu
Uzyskane wyniki skłoniły badaczy do postawienia pytania, czy ten sam mechanizm molekularny może odgrywać rolę również w chorobie Alzheimera. Jak wyjaśnia profesor Bogie, istnieją ku temu istotne przesłanki. W alzheimerze także dochodzi do nieprawidłowego funkcjonowania mikrogleju, który zamiast chronić mózg, przyczynia się do postępującego uszkodzenia tkanki nerwowej.
Dzięki przyznanemu grantowi zespół zamierza szczegółowo sprawdzić, czy te same zaburzenia enzymatyczne występują również u pacjentów z chorobą Alzheimera. W badaniach wykorzystane zostaną preparaty mózgowe pochodzące od zmarłych osób z alzheimerem oraz komórki mikrogleju wyhodowane z ludzkich komórek macierzystych. W kolejnych etapach planowane są także eksperymenty na modelach zwierzęcych.
Badania wymagające cierpliwości
Profesor Bogie podkreśla, że analiza mechanizmów stojących za przewlekłymi chorobami mózgu wymaga czasu i konsekwencji. Każdy etap badań przybliża jednak naukowców do lepszego zrozumienia chorób neurodegeneracyjnych i otwiera drogę do opracowania nowych metod leczenia. Projekt realizowany jest we współpracy z profesorami Jeromem Hendriksem oraz Ilse Dewachter.
Pozytywnie o projekcie wypowiada się również fundacja Stichting Stop Alzheimer. Jej dyrektor, Joost Martens, zaznacza, że inicjatywa uzyskała bardzo wysoką ocenę Rady Naukowej. Możliwość wykorzystania doświadczeń z badań nad stwardnieniem rozsianym w kontekście choroby Alzheimera postrzegana jest jako realna szansa na przełom w walce z jedną z najpoważniejszych chorób neurodegeneracyjnych.
