Flamandzki dziennik Het Laatste Nieuws przeprowadził szeroko zakrojone śledztwo, które po raz pierwszy pozwoliło stworzyć pełną mapę majątku belgijskich kas chorych (mutualiteiten). Analiza dziesiątek sprawozdań finansowych oraz powiązań kapitałowych potwierdziła i rozwinęła wcześniejsze ustalenia branżowych mediów medycznych Medi-Sphère i Le Spécialiste. Wynik śledztwa robi wrażenie: pięć największych instytucji dysponuje łącznie majątkiem o wartości blisko 6,1 miliarda euro.
Miliardy w inwestycjach i nieruchomościach
Z obliczeń Het Laatste Nieuws wynika, że ponad 5,2 miliarda euro z tej kwoty ulokowano w instrumentach finansowych – od obligacji po portfele akcji. Około 350 milionów euro znajduje się na rachunkach bieżących i może być natychmiast wykorzystane. Sektor posiada także nieruchomości warte niemal pół miliarda euro: biurowce, ośrodki opieki zdrowotnej, lokale handlowe, hotele oraz obiekty wypoczynkowe, często położone poza granicami Belgii.
Największą aktywność na rynku nieruchomości wykazuje Chrześcijańska Kasa Chorych (Mutualité chrétienne/Christelijke Mutualiteit). Jest właścicielem hoteli w Szwajcarii, Austrii i Francji, a poprzez stowarzyszenia powiązane kapitałowo – również udziałów w polskiej sieci sklepów medycznych i aptek. Solidaris z kolei – dzięki wielopoziomowym strukturom spółek – ma udziały w zamku-hotelu w Dinant. Inne kasy przez lata gromadziły ośrodki wypoczynkowe na belgijskim wybrzeżu i za granicą.
Trzy filary finansowania
Dywersyfikacja majątku kas chorych opiera się na trzech głównych strumieniach przychodów. Najważniejszą część stanowi coroczna dotacja państwowa przeznaczona na realizację obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego – w 2024 roku przekroczyła ona 1,2 miliarda euro.
Drugim źródłem są składki z obowiązkowego ubezpieczenia uzupełniającego, przynoszące rocznie ponad 900 milionów euro. Duża część tych środków regularnie trafia do rezerw finansowych. Najbardziej dochodowym segmentem pozostają jednak ubezpieczenia komercyjne – szpitalne i stomatologiczne. W ostatnim roku obrachunkowym wygenerowały one 1,1 miliarda euro składek, z czego 335 milionów euro zasiliło rezerwy ustawowe.
Chrześcijańska Kasa Chorych dominuje na rynku
W całym sektorze wyraźnie dominuje Chrześcijańska Kasa Chorych, której majątek sięga 2,4 miliarda euro. To również największy właściciel nieruchomości wśród belgijskich mutualiteiten. Solidaris i Helan dysponują znaczącymi rezerwami finansowymi, choć pełne oszacowanie majątku Solidaris jest utrudnione ze względu na rozbudowane powiązania kapitałowe.
Ekspansja poza tradycyjną misję
Śledztwo Het Laatste Nieuws pokazuje, że wszystkie kasy chorych konsekwentnie wzmacniają swoje zaplecze finansowe. Jednocześnie coraz więcej środków przeznaczają na projekty znacznie wykraczające poza ich pierwotną misję ochrony zdrowia członków. Na znaczeniu zyskują inwestycje w usługi cyfrowe, działalność komercyjną oraz nieruchomości – co rodzi pytania o kierunek, w którym ewoluują te instytucje, i o ich faktyczną rolę w belgijskim systemie opieki zdrowotnej.
