Minister sprawiedliwości Annelies Verlinden z CD&V przedstawiła szczegóły dotyczące wykorzystania środków przyznanych niedawno wymiarowi sprawiedliwości. Nowa jednostka zajmująca się przestępstwami finansowymi i podatkowymi będzie funkcjonować jako wyodrębniona sekcja prokuratury federalnej, a nie jako samodzielna instytucja. To kompromis wypracowany przez rząd po konsultacjach ze środowiskiem sędziowskim.
Utworzenie wyspecjalizowanej prokuratury finansowej było jednym z priorytetów partii Les Engagés i stało się nieoczekiwanym elementem porozumienia budżetowego z końca listopada. Początkowa propozycja zakładała powołanie odrębnego organu, jednak Kolegium Ministerstwa Publicznego zgłosiło obawy dotyczące tworzenia kolejnej kosztownej struktury w sytuacji, gdy belgijski wymiar sprawiedliwości zmaga się z poważnymi problemami finansowymi.
Dwadzieścia nowych etatów pod kierownictwem prokuratora federalnego
Kompromis przewiduje zatrudnienie dziesięciu wyspecjalizowanych prokuratorów oraz dziesięciu prawników, którzy utworzą nową sekcję w ramach prokuratury federalnej. Jednostką pokieruje zastępca prokuratora federalnego, natomiast całość pozostanie pod nadzorem prokurator federalnej Ann Fransen. Nowy zespół dołączy do trzech prokuratorów federalnych zajmujących się obecnie zwalczaniem oszustw finansowych i socjalnych.
Minister Verlinden wyjaśniła, że celem takiej konstrukcji jest uniknięcie powielania administracji, logistyki i zaplecza kadrowego. Prokuratura finansowa będzie funkcjonować „pod parasolem” prokuratury federalnej jako samodzielna sekcja z jasno określonym limitem etatów. Minister zapowiedziała również późniejszą ocenę skuteczności nowej jednostki.
Ambitne cele finansowe
Roczny koszt funkcjonowania nowej sekcji ma wynieść 6,4 miliona euro. Rząd koalicji Arizona zakłada, że od 2029 roku inwestycja przyniesie dodatkowe wpływy budżetowe rzędu 175 milionów euro rocznie. Zdaniem minister Verlinden jest to realny scenariusz – trwające postępowania dotyczą obecnie kwot przekraczających 200 milionów euro.
Reforma audytoriatów pracy i elastyczne kadry
Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowuje kolejne zmiany w obszarze prawa karnego. Rozważane jest włączenie audytoriatów pracy, czyli jednostek prokuratury przy sądach pracy, do struktur prokuratur powszechnych. Choć decyzja nie została jeszcze podjęta, minister wskazuje na konieczność racjonalizacji zaplecza administracyjnego i informatycznego.
Verlinden zapowiedziała ponadto prace nad wprowadzeniem elastycznych ram kadrowych w sądach i prokuraturach. Obecny model, obowiązujący od dziesięcioleci, określa sztywne limity sędziów i prokuratorów w poszczególnych jednostkach. Zmiana wymaga nowelizacji ustawy, planowanej na 2026 rok. W tym samym czasie ma wejść w życie autonomia zarządcza sądownictwa – reforma przygotowywana od ponad dekady, która umożliwiłaby sądom i prokuraturom samodzielne zarządzanie przyznanymi środkami.
2 000 dodatkowych miejsc w więzieniach
Listopadowe porozumienie budżetowe przyniosło wymiarowi sprawiedliwości trwały wzrost finansowania o 100 milionów euro rocznie oraz dodatkową inwestycję o wartości 600 milionów euro. Ministerstwo Sprawiedliwości, obok Ministerstwa Obrony, jest jednym z dwóch resortów, które otrzymały zwiększony budżet.
Znaczna część nowych środków zostanie przeznaczona na rozbudowę infrastruktury penitencjarnej. Dane z 8 grudnia pokazują skalę wyzwania: w belgijskich więzieniach przebywa 13 613 osadzonych przy maksymalnej pojemności 11 098 miejsc – to kolejny rekord, który ilustruje jeden z najpoważniejszych problemów wymiaru sprawiedliwości. Minister zapowiedziała utworzenie 2 000 dodatkowych miejsc w zakładach karnych.
Verlinden odniosła się także do rozmów budżetowych, wspominając, że jej postulat zwiększenia nakładów na wymiar sprawiedliwości o miliard euro był przez część osób uważany za nierealistyczny. Podkreśliła jednak, że tego rodzaju inwestycje są niezbędne dla utrzymania praworządności i wyraziła zadowolenie z „przywrócenia sprawiedliwości na właściwe tory”.
