W stołecznym regionie ubóstwo wśród dzieci przybiera rozmiary, które coraz silniej odbijają się na ich szansach edukacyjnych i przyszłych możliwościach życiowych. Action Vivre Ensemble zwraca uwagę, że belgijski system szkolny nie tylko nie redukuje istniejących nierówności, lecz w wielu przypadkach je utrwala – zwłaszcza w odniesieniu do młodych ludzi pochodzących z rodzin o ograniczonych zasobach finansowych.
Dane o skali ubóstwa wśród najmłodszych rezydentów Belgii są alarmujące. W skali kraju w trudnej sytuacji materialnej żyje ponad jedno na sześć dzieci. W poszczególnych regionach różnice są jednak znacznie większe – w Walonii problem dotyka niemal jednej czwartej młodych osób, a w Brukseli aż 40 procent. Oznacza to, że niemal połowa stołecznych uczniów doświadcza skutków życia w biedzie, również w swojej codziennej rzeczywistości szkolnej.
Pochodzenie społeczne nadal determinuje sukces edukacyjny
Eksperci Action Vivre Ensemble wskazują, że sytuacja socjoekonomiczna rodziny wciąż w dużej mierze decyduje o powodzeniu lub niepowodzeniu w nauce. Organizacja wyróżnia trzy główne mechanizmy, które przyczyniają się do narastania różnic między uczniami.
Pierwszym z nich jest tzw. relegacja szkolna – praktyka polegająca na częstym kierowaniu młodzieży z trudnościami w nauce do ścieżek edukacyjnych postrzeganych jako mniej prestiżowe, co często ogranicza ich dostęp do dalszego kształcenia i zawodów wymagających wyższych kwalifikacji.
Drugim problemem pozostaje tylko pozorna bezpłatność edukacji. Choć szkoły publiczne formalnie są darmowe, to koszty podręczników, materiałów, wyjazdów szkolnych czy zajęć dodatkowych są dla wielu rodzin wydatkiem ponad ich możliwości. W rezultacie dzieci z uboższych środowisk są z góry wykluczane z części szkolnych aktywności.
Trzecią barierę stanowi ograniczony dostęp do zajęć pozalekcyjnych. Dla wielu rodzin opłacenie treningów sportowych, warsztatów artystycznych czy letnich wyjazdów jest nierealne, choć to właśnie w takich przestrzeniach młodzi ludzie zdobywają ważne doświadczenia rozwojowe i emocjonalne.
Kampania zbiórkowa na rzecz wyrównywania szans
Aby odpowiedzieć na te wyzwania, Action Vivre Ensemble prowadzi do 24 grudnia kampanię informacyjną i zbiórkową wspierającą lokalne inicjatywy pomagające dzieciom i młodzieży z rodzin stojących przed trudnościami finansowymi.
Noémie Winandy, koordynatorka projektów, podkreśla znaczenie inwestowania w młode pokolenie. Jak zauważa, choć wiele sektorów potrzebuje dziś wsparcia, to działania na rzecz dzieci i młodzieży powinny pozostać najważniejsze. Jej zdaniem to właśnie w okresie dzieciństwa zapadają decyzje, które otwierają lub zamykają przyszłe możliwości – nierzadko w sposób nieodwracalny.
Osoby chcące wesprzeć działania na rzecz wyrównywania szans edukacyjnych mogą przekazać darowiznę za pośrednictwem strony internetowej Action Vivre Ensemble. Wpłaty od 40 euro uprawniają do otrzymania potwierdzenia umożliwiającego odliczenie darowizny od podatku.
