Władze prowincji Antwerpii zarezerwowały w swoim wieloletnim budżecie 5 milionów euro na przekształcenie betonowych placów zabaw w zielone przestrzenie rekreacyjne. Program, który ruszył trzy lata temu, ma w najbliższych latach objąć kolejne 500 szkół. Do tej pory do inicjatywy przystąpiło 200 placówek, a – jak podkreślają władze prowincji – korzyści wynikające z tych zmian wykraczają poza kwestie estetyczne i ekologiczne, realnie wpływając na zdrowie fizyczne i psychiczne uczniów.
Pionierska szkoła i imponujące rezultaty
Pierwszą placówką, która skorzystała z wojewódzkiego wsparcia, była szkoła średnia SILA w Westerlo, gdzie projekt zrealizowano w 2023 roku. Od tamtej pory do programu dołączyło już 200 szkół z całej prowincji. W sumie przekształcono 34 000 m² nawierzchni, zastępując beton i asfalt zielenią oraz naturalnymi elementami krajobrazu. Z nowych przestrzeni korzysta obecnie około 75 000 uczniów. Wszystkie prace realizowane obecnie mają zostać ukończone do końca przyszłego roku.
Korzyści zdrowotne potwierdzone naukowo
Deputowany prowincji Jan de Haes z partii N-VA zwraca uwagę, że program przynosi znacznie więcej korzyści, niż pierwotnie zakładano. Choć jego celem było przede wszystkim ograniczenie powierzchni utwardzonych i zwiększenie udziału zieleni w przestrzeni miejskiej, szybko okazało się, że inicjatywa ma również udokumentowany naukowo pozytywny wpływ na zdrowie dzieci. Dyrektorzy i nauczyciele uczestniczących szkół podkreślają, że liczba konfliktów między uczniami podczas przerw wyraźnie się zmniejszyła. Program łączy więc działania na rzecz klimatu i edukacji przyrodniczej z troską o kondycję fizyczną i psychiczną najmłodszych mieszkańców prowincji.
De Haes wspomina także własne doświadczenia szkolne, zwracając uwagę na dużą zmianę w sposobie spędzania czasu przez dzieci. W przeszłości szkolne place zabaw były co prawda zdominowane przez beton, ale uczniowie spędzali więcej czasu na zewnątrz po lekcjach. Dziś taka możliwość jest często ograniczona, dlatego kontakt z naturą w trakcie dnia szkolnego odgrywa szczególnie ważną rolę zarówno dla dobrego samopoczucia, jak i zdrowia młodego pokolenia.
Elastyczne finansowanie dostosowane do potrzeb
Program daje szkołom dużą swobodę w wyborze zakresu prac. Placówki mogą same decydować, jak szerokie zmiany chcą przeprowadzić. Mniejsze interwencje, takie jak punktowe zazielenianie czy montaż pojedynczych naturalnych elementów, mogą liczyć na dotację do 2 500 euro. Kompleksowa przebudowa całego placu zabaw może zostać dofinansowana nawet kwotą 25 000 euro, przy czym szkoła musi pokryć 30 procent kosztów z własnych środków.
Wsparcie merytoryczne i harmonogram naboru
Prowincja Antwerpii oferuje szkołom nie tylko dofinansowanie, lecz także fachowe doradztwo i pomoc przy planowaniu oraz realizacji przedsięwzięć. Wsparcie to jest zapewniane we współpracy z organizacjami Regionale Landschappen, specjalizującymi się w kształtowaniu krajobrazu i ochronie przyrody. Kolejny nabór wniosków rozpocznie się w lutym 2026 roku. W kolejnych latach przewidziano trzy dodatkowe rundy rekrutacyjne. Deputowany de Haes zachęca szkoły, by odpowiednio wcześnie zapoznały się z harmonogramem, ponieważ udział w programie wymaga wcześniejszego zaplanowania działań i zabezpieczenia wkładu własnego.
