Mieszkańcy Belgii od 1 grudnia 2025 r. będą objęci szeregiem nowych przepisów obejmujących energetykę jądrową, bezpieczeństwo strategicznych obiektów nuklearnych, zakaz stosowania chińskiej sztucznej inteligencji w administracji państwowej oraz obniżenie maksymalnych stawek kredytów konsumpcyjnych. Poniżej przedstawiamy szczegółowy przegląd najważniejszych zmian, które wejdą w życie na początku grudnia.
Zamknięcie reaktora Doel 2 po pięćdziesięciu latach działalności
Pierwszego grudnia nastąpi definitywne wyłączenie reaktora jądrowego Doel 2, kończącego działalność po dokładnie pięćdziesięciu latach pracy. Będzie to piąta zamknięta jednostka w belgijskim systemie energetycznym, po wcześniejszych wyłączeniach reaktorów Doel 3, Tihange 2, Doel 1 i Tihange 1. W eksploatacji pozostaną jedynie dwa reaktory – Doel 4 i Tihange 3 – które według aktualnych planów będą mogły działać do 2035 r.
Doel 2, należący do najmniejszych reaktorów w kraju, dysponuje mocą zainstalowaną 445 megawatów. Produkcję energii rozpoczął 1 grudnia 1975 r., co oznacza, że zostanie wyłączony dokładnie w pięćdziesiątą rocznicę uruchomienia.
Procedura wyłączenia rozpocznie się w niedzielę 30 listopada wieczorem, kiedy operatorzy w sali kontrolnej odłączą jednostkę od sieci wysokiego napięcia. Następnie rozpocznie się faza przygotowań do demontażu, który zaplanowano na 2029 r. Rozbiórkę całego kompleksu przewidziano na lata 2039–2040.
Rozszerzona ochrona wojskowa obiektów nuklearnych
Od 1 grudnia żołnierze belgijskiej armii będą obecni przy większej liczbie strategicznych obiektów związanych z sektorem nuklearnym i przetwarzaniem materiałów radioaktywnych. Siły zbrojne od 1 lipca bieżącego roku wspierają policję federalną w zabezpieczaniu elektrowni jądrowych w Doel i Tihange, a od grudnia wsparcie to obejmie kolejne kluczowe lokalizacje.
Nowe miejsca objęte obecnością wojskową to: centrum badań jądrowych SCK CEN w Mol, Joint Research Center w Geel oraz zakład Belgoprocess w Dessel odpowiedzialny za przetwarzanie i składowanie odpadów radioaktywnych. Obiekty te wymagają najwyższego poziomu ochrony ze względu na charakter prowadzonych działań oraz przechowywanych materiałów.
Minister obrony Theo Francken (N-VA) oraz minister spraw wewnętrznych Bernard Quintin (MR) podpisali w czerwcu protokół porozumienia określający szczegóły wojskowego wsparcia. Dokument potwierdza, że operacjami nadal kieruje policja federalna, natomiast obecność żołnierzy ma umożliwić oddelegowanie policjantów do innych zadań.
Planowane jest dalsze rozszerzenie wojskowego wsparcia od 1 kwietnia 2026 r., kiedy żołnierze mają wesprzeć służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo Instytutu Narodowego Radioelementów we Fleurus.
Zakaz chińskiej sztucznej inteligencji w administracji federalnej
Od 1 grudnia wszystkie aplikacje wykorzystujące chińską sztuczną inteligencję DeepSeek muszą zostać usunięte z urządzeń używanych przez pracowników administracji federalnej. Zakaz wprowadzono w okólniku wydanym przez minister ds. Działań i Modernizacji Publicznej Vanessę Matz (Les Engagés).
DeepSeek, uznawany za chiński odpowiednik ChatGPT, został zablokowany w kilku państwach ze względu na obawy o bezpieczeństwo danych. Analiza Centrum Bezpieczeństwa Belgii (CCB), zamówiona przez minister, doprowadziła do decyzji o prewencyjnym zakazie stosowania tego systemu na urządzeniach służbowych administracji federalnej.
Zakaz obejmuje szeroki zakres instytucji: wszystkie służby federalne, autonomiczne przedsiębiorstwa publiczne, instytucje publiczne, resort obrony oraz policję federalną. Ograniczenie dotyczy wszystkich urządzeń służbowych, których koszty zakupu, abonamentu lub użytkowania są pokrywane w całości lub części ze środków publicznych.
Decyzja ta wpisuje się w międzynarodowy trend, w ramach którego rośnie liczba państw ograniczających stosowanie chińskich technologii AI w sektorze publicznym ze względu na bezpieczeństwo danych i ryzyka dla infrastruktury krytycznej.
Obniżenie maksymalnych stawek kredytów konsumpcyjnych
Od 1 grudnia w życie wejdzie obniżka maksymalnych prawnie dopuszczalnych rzeczywistych rocznych stóp oprocentowania (RRSO) dla niektórych rodzajów kredytów konsumpcyjnych. Jak podaje Federalna Służba Publiczna Gospodarki, stawki maksymalne dla pożyczek oraz sprzedaży ratalnej i leasingu powyżej 5000 euro zostaną obniżone o jeden punkt procentowy.
Stawki pozostają bez zmian dla kredytów poniżej 5000 euro. Nowe limity oprocentowania będą dotyczyć umów kredytowych zawieranych od 1 grudnia oraz istniejących umów ze zmienną stopą procentową. Regulacja nie obejmuje kredytów z oprocentowaniem stałym, które zachowują dotychczasowe warunki.
Federalna Służba Publiczna Gospodarki precyzuje, że maksymalne stawki RRSO dla otwarć kredytowych, takich jak karty kredytowe z rozłożonymi spłatami czy możliwość debetu na rachunku bieżącym, nie ulegną zmianie.
Obniżka wynika z faktu, że wskaźniki referencyjne z września były niższe o co najmniej 0,75 punktu procentowego w porównaniu z tymi stosowanymi przy poprzedniej korekcie maksymalnego RRSO. Wskaźniki te podlegają analizie dwa razy do roku – w marcu i wrześniu – i odzwierciedlają sytuację rynkową.
Dla mieszkańców Belgii oznacza to możliwość zaciągania kredytów konsumpcyjnych na korzystniejszych warunkach, szczególnie w przypadku kwot przekraczających 5000 euro. Jest to element dostosowania regulacji do aktualnych warunków gospodarczych i sytuacji na rynkach finansowych.
