Pracownicy samorządowi gminy Brasschaat przeprowadzili we wtorek akcję protestacyjną w reakcji na planowane oszczędności budżetowe, które mogą przynieść istotne zmiany w organizacji lokalnych usług komunalnych. Największe obawy budzi zapowiedź przekazania wywozu odpadów spółce międzygminnej IGEAN, co może wpłynąć na przyszłość kilkudziesięciu pracowników działu transportowego.
Planowana strategia finansowa gminy zakłada znaczące cięcia, w tym przekazanie części usług komunalnych podmiotom zewnętrznym. Władze podkreślają, że decyzje te wynikają z trudnej sytuacji finansowej dotykającej wszystkie gminy we Flandrii, jednocześnie zapewniając, że nie przewidują zwolnień grupowych.
Obawy służb komunalnych o przyszłość zatrudnienia
Podczas porannego protestu pracownicy zgromadzeni przy ognisku wyrazili obawy dotyczące swoich miejsc pracy. Szczególnie niepewnie czują się pracownicy odpowiedzialni za wywóz odpadów, których zespół liczy około 30 osób.
„Nasi ludzie mają dwie możliwości: przejść do IGEAN albo stracić pracę. Cały zespół zastanawia się, kto będzie mógł zostać, a kto będzie musiał odejść” – mówi Koen Adams, przedstawiciel związku zawodowego ACV. Zwraca też uwagę na niepokojące sygnały: „Słyszałem, że sam IGEAN planuje przenieść się do innej gminy. To oznaczałoby koniec zasady ‘mieszkać w Brasschaat, pracować w Brasschaat’”.
Adams przypomina również wcześniejsze restrukturyzacje. „Kilka lat temu w ten sam sposób zlikwidowano służby sprzątające i działy robót pomocniczych. Zapewniano, że nie będzie zwolnień grupowych, a pracownicy mogli się przenieść wewnętrznie. Wielu jednak czuło się źle na nowych stanowiskach i z czasem odeszło. To także dziś nas niepokoi”.
Stanowisko władz gminy wobec protestów
Samorząd Brasschaat odpowiedział na protest komunikatem prasowym, w którym podkreślił konieczność dostosowania się do trudnej sytuacji finansowej flamandzkich gmin. Władze wskazują na rosnące koszty, zmniejszające się dochody i wygasające dotacje regionalne jako przyczyny wprowadzania oszczędności.
„Dlatego analizujemy, które zadania gmina powinna wykonywać sama, a które można zorganizować efektywniej lub przekazać na zewnątrz” – wyjaśnia burmistrz Adinda Van Gerven (N-VA). Zapowiada również, że planowana strategia przewiduje zmniejszenie kosztów osobowych w całej kadencji.
Władze stanowczo zaprzeczają, by miało dojść do zwolnień grupowych. „Oszczędności osiągniemy dzięki naturalnej rotacji pracowników, wewnętrznym zmianom kadrowym i – tam gdzie to konieczne – przekazaniu usług podmiotom zewnętrznym. Pracownicy zostali już o tym poinformowani” – dodaje burmistrz Van Gerven.
Krytyka opozycji wobec procedury konsultacji
Poniedziałkowe posiedzenie rady gminy pokazało, jak kontrowersyjny jest sposób wprowadzania zmian. Radni opozycji skrytykowali fakt, że pracownicy zostali poinformowani o konsekwencjach planu finansowego jeszcze przed jego oficjalnym zaprezentowaniem radzie.
„Co ci ludzie usłyszeli albo co dopiero mają usłyszeć?” – pytał Matthias Gulickx z PVDA. „Jak można tłumaczyć pracownikom wpływ planu finansowego, skoro ten dokument nie został jeszcze przedstawiony radzie?”
Podobne zarzuty stawiał Tim Willekens z Vlaams Belang. „Nie bardzo to rozumiem. Po co tu siedzimy? Tylko po to, żeby to przyjąć do wiadomości? Wszystko wygląda tak, jakbyście i tak zamierzali kontynuować te plany bez względu na nasze uwagi”.
Argumentacja burmistrza w kwestii komunikacji
Burmistrz Van Gerven broniła decyzji o wcześniejszym poinformowaniu pracowników. „Uważamy za logiczne, że zanim przedstawimy dokument radzie, najpierw informujemy osoby, których on bezpośrednio dotyczy” – stwierdziła.
Choć budzi to kontrowersje proceduralne, takie podejście ma na celu zapewnienie większej przejrzystości wobec pracowników i umożliwienie im wcześniejszego przygotowania się do zmian.
Szerszy kontekst finansowy gmin flamandzkich
Sytuacja w Brasschaat odzwierciedla problemy, z którymi borykają się gminy w całej Flandrii. Presja budżetowa wynika z rosnących kosztów usług publicznych, ograniczonych transferów regionalnych oraz większych oczekiwań społecznych wobec standardu usług komunalnych.
Przekazywanie usług spółkom międzygminnym, takim jak IGEAN, jest sposobem na optymalizację kosztów. Organizacje międzygminne dysponują szerszą bazą mieszkańców, co pozwala im obniżać koszty dzięki większej skali działania. Krytycy ostrzegają jednak przed możliwą utratą lokalnej kontroli nad jakością usług, problemami dotyczącymi zatrudnienia oraz osłabieniem więzi między mieszkańcami a pracownikami komunalnymi.
Następne etapy procedury
Planowane oszczędności są częścią projektu wieloletniego planu finansowego Brasschaat. Szczegółowa analiza dokumentu ma odbyć się 8 grudnia podczas posiedzenia komisji rady gminy. Radni będą mogli wtedy omówić proponowane zmiany i ocenić ich wpływ na działanie gminy.
Ostateczny kształt strategii oszczędnościowej może ulec zmianie po debacie, a związki zawodowe zapowiadają dalsze działania w obronie pracowników samorządowych.
