Policja w Gandawie odnotowała w tym roku wyraźny wzrost wykorzystania procedury natychmiastowych grzywien, stosowanej w przypadku określonych wykroczeń. Od początku 2025 r. funkcjonariusze skorzystali z tego narzędzia 889 razy, co oznacza niemal trzykrotny wzrost w porównaniu z całym ubiegłym rokiem. System pozwala nakładać kary finansowe m.in. za posiadanie narkotyków, drobne kradzieże sklepowe czy kradzieże rowerów, umożliwiając sprawcom uniknięcie postępowania sądowego po natychmiastowym uregulowaniu grzywny.
Aktywniejsze wykorzystanie systemu na masowych wydarzeniach
W tym roku policja w Gandawie zdecydowanie częściej korzysta z procedury natychmiastowych grzywien, zwłaszcza podczas dużych wydarzeń miejskich. Przykładem są coroczne Gentse Feesten, które przyciągają setki tysięcy uczestników. W takich sytuacjach system sprawdza się najlepiej, pozwalając na szybkie reagowanie na drobne wykroczenia bez konieczności angażowania aparatu sądowego.
Mechanizm działania jest prosty – osoby przyłapane na wykroczeniu mogą uiścić karę za pomocą terminala płatniczego, kodu QR lub zwykłym przelewem bankowym. Po zapłaceniu grzywny nie wszczyna się postępowania karnego, a sprawa zostaje zamknięta administracyjnie.
Niemal trzykrotny wzrost w stosunku do ubiegłego roku
W odpowiedzi na interpelację radnego miejskiego Mathieu Cockhuyta (N-VA) burmistrz Mathias De Clercq (Voor Gent) przedstawił dane pokazujące znaczącą zmianę w praktyce policyjnej. W 2024 r. procedurę zastosowano 299 razy, natomiast od początku 2025 r. – już 889 razy.
Wzrost ten wynika z celowej decyzji policji o aktywniejszym korzystaniu z dostępnych narzędzi prawnych. Funkcjonariusze zyskują pewność, że wykroczenie spotka się z przewidywalną sankcją, co nie zawsze jest gwarantowane, gdy sprawa trafia do prokuratury i dalszego postępowania karnego.
Dominacja spraw związanych z narkotykami
Zdecydowana większość natychmiastowych grzywien dotyczy posiadania lub używania narkotyków. Od stycznia policja w Gandawie nałożyła już 849 grzywien w związku z substancjami odurzającymi. Dane te potwierdzają, że problem narkotyków pozostaje jednym z głównych wyzwań dla porządku publicznego w mieście.
Taryfikacja zależy od ustaleń prokuratury i różni się w zależności od rodzaju oraz ilości posiadanej substancji.
Szczegółowa taryfikacja według rodzaju i ilości narkotyków
Gandawska policja stosuje precyzyjny system stawek, dopasowany do konkretnej sytuacji. Posiadanie do 11 g konopi indyjskich oznacza grzywnę w wysokości 75 euro. Natomiast za posiadanie 6 g kokainy nakładana jest kara w wysokości 300 euro.
System przewiduje ograniczenie: jeśli wartość kar przekroczyłaby 500 euro, procedura natychmiastowej grzywny nie ma zastosowania, a policja sporządza protokół i przekazuje sprawę do prokuratury.
Gaz rozweselający po raz pierwszy objęty systemem grzywien
Nowością w tym roku jest objęcie systemem natychmiastowych kar przestępstwa posiadania gazu rozweselającego (podtlenku azotu). Policja nałożyła już 7 grzywien w związku z tą substancją, coraz częściej używaną przez młodych ludzi jako środek odurzający.
Grzywna wynosi 150 euro, niezależnie od ilości posiadanego gazu. Ujednolicone podejście ma uprościć procedurę i zapewnić konsekwentne egzekwowanie przepisów.
Drobne kradzieże również objęte systemem
Oprócz spraw narkotykowych system natychmiastowych grzywien obejmuje także drobne kradzieże. W tym roku policja w Gandawie skorzystała z tej procedury 26 razy w przypadku kradzieży rowerów i 9 razy przy kradzieżach sklepowych. Wysokość grzywien może sięgać 400 euro.
System dotyczy tylko lżejszych wykroczeń – w przypadkach kradzieży z użyciem przemocy, recydywy lub innych okoliczności obciążających sprawy automatycznie trafiają na drogę standardowego postępowania karnego.
Nieliczne przypadki nielegalnego posiadania broni
Procedurę natychmiastowej grzywny zastosowano także w 5 przypadkach nielegalnego posiadania broni, w tym raz w odniesieniu do broni zakazanej. Choć są to sprawy potencjalnie poważniejsze, system może zostać zastosowany, jeśli okoliczności pozwalają na szybkie i proporcjonalne działanie.
System natychmiastowych grzywien wpisuje się w szerszą strategię odciążania sądów od drobnych spraw i zapewniania szybkiej reakcji na naruszenia prawa. Doświadczenia Gandawy mogą stanowić punkt odniesienia dla innych belgijskich miast rozważających szersze wykorzystanie tego narzędzia.
