Region Waloński nie wdroży planowanego kalendarza obowiązków związanych z poprawą efektywności energetycznej budynków (PEB), który miał zacząć obowiązywać od stycznia 2026 r. Oznacza to, że właściciele nieruchomości nie będą musieli w najbliższym czasie przeprowadzać kosztownych modernizacji przewidzianych we wcześniejszym harmonogramie działań klimatycznych.
W 2023 r. Region Waloński przyjął Plan klimatyczno-energetyczny (Pace), zawierający szczegółowy harmonogram poprawy charakterystyki energetycznej budynków mieszkalnych. Przewidywał on etapowe wymogi, które zobowiązywałyby właścicieli budynków o najgorszych parametrach energetycznych do przeprowadzenia prac podnoszących efektywność energetyczną ich nieruchomości. Według pierwotnych założeń część właścicieli miała rozpocząć remonty już w 2026 r.
Brak przepisów wykonawczych blokuje wdrożenie
Jak podaje „L’Echo”, powołując się na gabinet wallońskiej minister klimatu Cécile Neven (MR), harmonogram zawarty w planie Pace nie zostanie uruchomiony zgodnie z wcześniejszym planem. Przedstawiciele ministerstwa podkreślają, że dokument uchwalony w 2023 r. miał charakter deklaracji politycznej, a nie wiążącej podstawy prawnej. „Harmonogram, który figurował w planie Pace, został przyjęty do wiadomości w 2023 r. Była to jednak tylko ambicja – podczas poprzedniej kadencji nie uchwalono żadnych przepisów wykonawczych” – wskazuje gabinet minister Neven.
Kluczowym problemem jest brak aktów prawnych nadających mocy zapisom planu. Choć Pace został formalnie zaakceptowany, nie przełożono go na konkretne rozporządzenia lub ustawy określające wymagania techniczne, procedury kontroli czy sankcje za ich nieprzestrzeganie.
Oczekiwanie na transpozycję unijnej dyrektywy
Gabinet minister klimatu informuje, że obecnie trwają prace nad transpozycją europejskiej dyrektywy dotyczącej charakterystyki energetycznej budynków. To w ramach tego procesu zostanie ostatecznie ustalone, czy harmonogram zostanie potwierdzony, zmodyfikowany czy całkowicie zrewidowany. „Pracujemy nad transpozycją europejskiej dyrektywy PEB. W tym kontekście harmonogram będzie musiał zostać potwierdzony, skorygowany lub ponownie oceniony” – wyjaśnia ministerstwo.
Proces transpozycji unijnych dyrektyw wymaga uwzględnienia lokalnych realiów prawnych, ekonomicznych i społecznych. W przypadku Walonii szczególnie ważne jest znalezienie równowagi między celami klimatycznymi a możliwościami finansowymi mieszkańców regionu, który dysponuje w dużej mierze starszym zasobem mieszkaniowym.
Właściciele mogą odetchnąć z ulgą
Dla właścicieli nieruchomości komunikat ministerstwa jest jasny: „Na obecnym etapie żadne nowe zobowiązania nie wchodzą w życie 1 stycznia 2026 r.” Oznacza to brak konieczności natychmiastowego podejmowania kosztownych remontów energetycznych. Dla wielu właścicieli – szczególnie starszych budynków wymagających kompleksowej modernizacji – to ważna informacja, biorąc pod uwagę rosnące koszty życia oraz wysokie ceny prac termomodernizacyjnych.
Wymiana okien, docieplenie, modernizacja systemów grzewczych czy instalacja odnawialnych źródeł energii to inwestycje sięgające dziesiątek tysięcy euro, które dla wielu gospodarstw domowych są obecnie trudne do sfinansowania.
Wyzwania przed władzami regionalnymi
Zawieszenie harmonogramu PEB stawia przed władzami Walonii nowe wyzwania związane z realizacją unijnych celów klimatycznych. Bruksela konsekwentnie dąży do poprawy efektywności energetycznej budynków, uznając je za kluczowy obszar redukcji emisji gazów cieplarnianych.
Region będzie musiał wypracować model łączący realizację celów klimatycznych z możliwościami mieszkańców. Może to oznaczać bardziej elastyczny kalendarz, rozszerzenie wsparcia finansowego dla osób dokonujących remontów lub zróżnicowanie wymogów w zależności od rodzaju nieruchomości.
Ostateczny kształt nowych regulacji poznamy po zakończeniu transpozycji dyrektywy europejskiej. Do tego czasu właściciele nieruchomości mogą planować modernizacje bez presji sztywnych terminów, choć w perspektywie długoterminowej poprawa efektywności energetycznej pozostaje kierunkiem nieuniknionym.
