Szwajcaria i Stany Zjednoczone ogłosiły porozumienie dotyczące amerykańskich stawek celnych. Taryfa na produkty szwajcarskie zostanie obniżona z 39% do 15%, co stanowi znaczną ulgę dla szwajcarskich eksporterów. W zamian za redukcję ceł przedsiębiorstwa ze Szwajcarii zobowiązały się do zainwestowania 200 miliardów dolarów w Stanach Zjednoczonych do końca 2028 roku. Porozumienie to stanowi ważny przełom w relacjach handlowych obu krajów i może wpłynąć na szersze kierunki globalnej polityki handlowej.
Szczegóły uzgodnień handlowych
Rząd USA poinformował w piątek o zawarciu umowy ze Szwajcarią, która od sierpnia ubiegłego roku zabiegała o obniżenie wysokich ceł uderzających w jej eksport. „W gruncie rzeczy osiągnęliśmy porozumienie ze Szwajcarią” – ogłosił przedstawiciel ds. handlu (USTR) Jamieson Greer w rozmowie z CNBC, zapowiadając publikację dokumentów na stronie Białego Domu.
Równolegle rząd Szwajcarii potwierdził, że administracja amerykańska zgodziła się zmniejszyć taryfę z 39% do 15%. Ta 24-punktowa redukcja to znacząca poprawa warunków konkurencyjnych dla szwajcarskich firm, które od miesięcy borykały się ze skutkami podwyższonych ceł.
Kontekst polityczny i dyplomatyczny negocjacji
Ogłoszenie nastąpiło dzień po spotkaniu Jamiesona Greera ze szwajcarskim ministrem gospodarki Guyem Parmelinem w Waszyngtonie. Bezpośredni dialog na wysokim szczeblu okazał się kluczowy dla finalizacji rozmów, podkreślając znaczenie osobistych negocjacji w czasach powszechnej cyfryzacji relacji międzynarodowych.
Szybkie osiągnięcie porozumienia sugeruje, że obie strony były zainteresowane rozwiązaniem sporu. Dla Szwajcarii 39-procentowe cła były realnym zagrożeniem dla konkurencyjności eksportu, natomiast Stany Zjednoczone widziały możliwość uzyskania konkretnych zobowiązań inwestycyjnych i produkcyjnych.
Zobowiązania inwestycyjne i produkcyjne Szwajcarii
Według informacji przekazanych przez USTR Szwajcaria zobowiązała się do zrównoważenia wymiany handlowej poprzez produkcję na terenie USA towarów sprzedawanych na rynku amerykańskim. Greer wskazał kilka kluczowych sektorów: produkcję farmaceutyków, rafinację złota oraz urządzenia kolejowe.
Obszary te wpisują się w tradycyjne filary szwajcarskiej gospodarki – farmację (Novartis, Roche), przetwórstwo metali szlachetnych oraz inżynierię. Zobowiązanie do zainwestowania 200 miliardów dolarów do 2028 roku może istotnie zmienić amerykański krajobraz przemysłowy, obejmując budowę zakładów produkcyjnych, centrów R&D, a także tworzenie tysięcy miejsc pracy.
Szerszy kontekst amerykańskiej polityki handlowej
Porozumienie ze Szwajcarią wpisuje się w strategię USA opartą na selektywnym stosowaniu ceł jako narzędzia nacisku. Celem jest zwiększenie lokalnej produkcji i zatrudnienia. Stany Zjednoczone, dysponując największym rynkiem konsumenckim na świecie, coraz częściej wykorzystują cła jako element presji w negocjacjach z partnerami handlowymi.
Taka taktyka dotyczy zarówno państw europejskich, jak i azjatyckich. W ostatnich latach wiele z nich musiało renegocjować warunki dostępu do rynku USA, nierzadko zobowiązując się do inwestycji na terenie Stanów.
Implikacje dla europejskiej polityki handlowej
Mimo że Szwajcaria nie należy do Unii Europejskiej, jej porozumienie z USA może być sygnałem dla europejskich partnerów. Model „inwestycje w zamian za obniżkę ceł” może być powtarzany przez administrację amerykańską także wobec państw członkowskich UE.
Dla Belgii oraz innych europejskich gospodarek – szczególnie o silnym sektorze farmaceutycznym, chemicznym i zaawansowanych technologii – może to oznaczać nowe wyzwania. Firmy będą musiały rozważać relokację produkcji lub zwiększenie inwestycji w USA, by zagwarantować sobie stabilny dostęp do rynku.
Konsekwencje dla globalnych łańcuchów dostaw
Zobowiązanie Szwajcarii do produkcji w USA odzwierciedla szerszy trend regionalizacji i skracania łańcuchów dostaw. Po latach intensywnej globalizacji obserwujemy zwrot ku modelowi, w którym produkcja znajduje się bliżej konsumentów.
Taka zmiana:
– może zwiększyć odporność łańcuchów dostaw i ograniczyć ślad węglowy,
– ale jednocześnie podnosi koszty produkcji i zmniejsza efektywność opartą na globalnej specjalizacji.
Perspektywy i niewiadome
Choć kluczowe zapisy mają zostać ujawnione na stronie Białego Domu, pozostaje wiele pytań dotyczących:
– sposobów monitorowania realizacji inwestycji,
– konsekwencji niewywiązywania się ze zobowiązań,
– ryzyka późniejszych renegocjacji,
– reakcji szwajcarskich firm i obywateli na skalę wymaganych inwestycji.
Dla Polaków mieszkających w Belgii, zainteresowanych globalnymi trendami gospodarczymi, porozumienie szwajcarsko-amerykańskie stanowi przykład kierunku, w jakim może podążać współczesna polityka handlowa – w stronę większej presji na inwestycje lokalne i regionalizację produkcji.
