Władze gminy Denderleeuw w prowincji Flandria Wschodnia zatwierdziły wieloletni plan budżetowy na nadchodzące lata. Pomimo rosnących wyzwań finansowych, mieszkańcy mogą być spokojni o wysokość lokalnych podatków – stawki pozostaną bez zmian. Oszczędności wprowadzone zostaną jednak w innych obszarach działalności gminy, obejmując między innymi zatrudnienie, opiekę nad dziećmi oraz zakres planowanych inwestycji infrastrukturalnych.
Denderleeuw zmaga się z tymi samymi problemami finansowymi, które dotykają obecnie wiele belgijskich gmin. Jak wyjaśnia burmistrz Jo Fonck z partii Vooruit, trudności wynikają głównie z postępującej decentralizacji kompetencji. „Coraz więcej obowiązków przekazywanych jest na poziom lokalny, ale nie idą za tym odpowiednie środki finansowe” – podkreśla burmistrz. Ta rozbieżność między rosnącymi zadaniami a ograniczonymi dochodami wymusza na samorządzie trudne decyzje dotyczące przyszłych wydatków.
Finansowe skutki reform krajowych
Największe obciążenie dla budżetu gminy stanowi reforma podatkowa określana mianem „tax shift”, która w perspektywie sześciu lat spowoduje spadek dochodów Denderleeuw o 2,5 miliona euro. Dodatkowym wydatkiem będą koszty wynikające z nowych przepisów emerytalnych, szacowane na 856 000 euro.
Od stycznia zwiększy się też liczba osób, które po utracie prawa do zasiłku socjalnego (leefloon) będą mogły ubiegać się o wsparcie w lokalnym CPAS/OCMW. „A to wszystko dzieje się w sytuacji, gdy nasze rezerwy finansowe zostały wyczerpane przez kolejne międzynarodowe kryzysy” – dodaje burmistrz, nawiązując do pandemii COVID-19, kryzysu energetycznego i wysokiej inflacji, które poważnie nadwyrężyły finanse publiczne na wszystkich szczeblach administracji.
Inwestycje w ograniczonym zakresie
Pomimo trudnej sytuacji finansowej gmina nie rezygnuje całkowicie z inwestycji, lecz dostosowuje ich skalę do nowych realiów budżetowych. Jak tłumaczy radny Jan De Nul, Denderleeuw wychodzi z okresu intensywnych nakładów infrastrukturalnych. „Odnowa centrum gminy jest w toku. Powstało tam już kilka nowych parków” – mówi radny.
W poprzedniej kadencji zrealizowano inwestycje przekraczające 50 milionów euro, podczas gdy obecnie planowana suma wynosi 36 milionów euro. „To wciąż bardzo przyzwoita kwota” – zaznacza De Nul z partii CD&V. Z tej puli 14 milionów euro przeznaczono na projekty już rozpoczęte, a 22 miliony – na nowe przedsięwzięcia.
Ograniczenia w zatrudnieniu
Władze Denderleeuw zdecydowały się również na bardziej ostrożną politykę zatrudnienia, zapewniając jednocześnie, że nie przewidują zwolnień. „Nie będziemy automatycznie zastępować pracowników, którzy odchodzą z pracy, a także poddamy analizie zasadność obecnych wakatów” – wyjaśnia burmistrz Fonck. Oznacza to faktyczne zamrożenie wzrostu zatrudnienia w administracji poprzez naturalną rotację kadrową.
Takie rozwiązanie jest często stosowane przez belgijskie gminy w celu ograniczenia wydatków osobowych bez konieczności podejmowania drastycznych decyzji kadrowych. Pozwala to stopniowo redukować koszty, chroniąc jednocześnie stabilność zatrudnienia.
Reformy w opiece nad dziećmi
Jednym z obszarów objętych planem oszczędności będzie system opieki nad dziećmi. „Przyjrzymy się strukturze opłat oraz godzinom otwarcia” – zapowiada radny Jochen Baert z partii N-VA. W praktyce oznacza to możliwe podwyżki opłat oraz skrócenie czasu funkcjonowania żłobków i przedszkoli.
Gmina planuje również szerszą restrukturyzację całego systemu opieki nad najmłodszymi mieszkańcami. Analiza obejmie nie tylko żłobki i przedszkola, ale też zajęcia pozaszkolne oraz organizację kolonii i obozów. Takie działania przypominają kroki podjęte ostatnio w sąsiednim Aalst. Burmistrz Fonck zaznacza jednak, że żadne decyzje nie zostały jeszcze podjęte. „Dopiero będziemy analizować możliwe rozwiązania” – podkreśla, zapowiadając dalsze konsultacje w tej sprawie.
Brak podwyżek podatków
Najbardziej pozytywną wiadomością dla mieszkańców jest utrzymanie obecnych stawek podatkowych. Zarówno podatek od osób fizycznych, jak i od nieruchomości pozostaną bez zmian. W sytuacji, gdy wiele samorządów rozważa zwiększenie obciążeń fiskalnych, decyzja władz Denderleeuw stanowi wyraźny sygnał, że gmina chce chronić portfele swoich mieszkańców.
Kluczowe projekty na nadchodzące lata
Pomimo konieczności oszczędności, Denderleeuw planuje realizację kilku ważnych przedsięwzięć. Wśród nich znalazł się projekt Passage 18 – nowy obiekt rekreacyjny z biblioteką, który ma stać się centrum życia kulturalnego gminy.
Kolejnym projektem jest przebudowa otoczenia dworca kolejowego – powstanie tam zielona, przyjazna pieszym i rowerzystom przestrzeń z ograniczonym ruchem samochodowym oraz lokalami gastronomicznymi. W planach jest także odnowa 10 kilometrów chodników i nadanie nowej funkcji historycznemu budynkowi „Kasteeltje” (Zameczek) przy stacji kolejowej.
Wszystkie te projekty pokazują, że mimo konieczności oszczędności, władze Denderleeuw konsekwentnie realizują długofalową wizję rozwoju gminy, ukierunkowaną na poprawę jakości życia jej mieszkańców.
