Blisko 85 tysięcy gospodarstw domowych w Gandawie będzie musiało poczekać nawet pół roku dłużej na wprowadzenie niebieskich pojemników do gromadzenia odpadów szklanych. Miasto przetestowało już nowy system w dzielnicy Brugse Poort i planowało jego rozszerzenie jeszcze w tym roku, jednak harmonogram musiał zostać przesunięty. „Wystąpiło opóźnienie, ponieważ pojemniki typu dzwon stały się naszym priorytetem” – wyjaśniają władze miejskie. Reorganizacja odbioru szkła ma przynieść Gandawie oszczędności rzędu 400 tysięcy euro rocznie.
Od dłuższego czasu miasto zapowiadało gruntowną zmianę w sposobie zbierania odpadów szklanych. Od kwietnia bieżącego roku 50 tysięcy gospodarstw domowych z gmin przyłączonych i dzielnic peryferyjnych musi samodzielnie dostarczać szkło do pojemników zbiorczych – tzw. dzwonów szklanych. Ma to pozwolić zaoszczędzić 400 tysięcy euro rocznie. W dzielnicach miejskich i w centrum odbiór szkła z domów został utrzymany, a wszystkie 90 tysięcy gospodarstw mają otrzymać ujednolicone niebieskie pojemniki, które ułatwią pracę służbom komunalnym.
Pomyślny projekt pilotażowy w Brugse Poort
Firma odbierająca odpady IVAGO rozpoczęła w lutym program testowy w dzielnicy Brugse Poort. Około 4 tysięcy gospodarstw domowych otrzymało pojemniki, w których raz w miesiącu mogą gromadzić szkło do odbioru. „Dzielnica dobrze przyjęła nowy pojemnik, a pracownicy odpowiedzialni za odbiór odpadów są zadowoleni” – poinformowała radna Sofie Bracke (Voor Gent) w odpowiedzi na pytanie radnego Ronny’ego Rysermansa (N-VA).
Wprowadzenie standaryzowanego pojemnika okazało się konieczne z dwóch powodów: po pierwsze, by ograniczyć obciążenie fizyczne pracowników zajmujących się odbiorem odpadów, a po drugie, by wyeliminować niejednolitość w wyglądzie i formacie pojemników, która utrudniała efektywną pracę służb.
Nowy niebieski pojemnik ma 35 centymetrów wysokości, 51 centymetrów szerokości i 39 centymetrów głębokości, a jego pojemność pozwala pomieścić do 20 kilogramów odpadów szklanych.
Przesunięcie harmonogramu z powodu priorytetów operacyjnych
„Chcieliśmy wprowadzić pojemnik wszędzie od końca roku, ale wystąpiło opóźnienie, ponieważ firma IVAGO najpierw skupiła się na dzwonach szklanych” – wyjaśnia radna Bracke. Instalacja blisko 90 pojemników zbiorczych wymagała licznych korekt i dostosowań: opracowania tras odbioru, systemu monitorowania oraz działań zapobiegających nielegalnemu wyrzucaniu odpadów w pobliżu dzwonów.
„Obecnie planujemy dalszą dystrybucję niebieskich pojemników od drugiego kwartału przyszłego roku” – dodaje Bracke. Oznacza to, że od wiosny pojemniki pojawią się także w innych dzielnicach miejskich i w centrum. „Widzimy jeszcze jeden element wymagający dopracowania – rozwiązanie kwestii osób bez stałego miejsca zamieszkania. Musimy to jeszcze przeanalizować.”
Planowana ewaluacja i dalsze kroki
W grudniu miasto zapowiada ewaluację systemu dzwonów szklanych. Ocena dotycząca niebieskich pojemników zostanie przeprowadzona później, a w razie potrzeby system zostanie dostosowany. Do tego czasu mieszkańcy dzielnic miejskich i centrum mogą nadal korzystać z dowolnych pojemników na szkło.
Szerszy kontekst reformy systemu gospodarki odpadami
Reorganizacja systemu zbierania szkła w Gandawie wpisuje się w szerszy trend optymalizacji gospodarki odpadami w belgijskich miastach. Władze lokalne dążą do zmniejszenia kosztów operacyjnych przy zachowaniu jakości usług komunalnych.
Podział miasta na dwie strefy – z odbiorem z domów i z systemem pojemników zbiorczych – odzwierciedla różnice w gęstości zabudowy i dostępności przestrzeni publicznej. W gęsto zabudowanych dzielnicach centralnych utrzymanie odbioru z domów jest praktyczniejsze, natomiast w rejonach peryferyjnych system zbiorczy okazuje się bardziej ekonomiczny.
Dotychczasowe doświadczenia pokazują, jak złożone jest zarządzanie zmianami w usługach komunalnych. Konieczność ustalania priorytetów, rozwiązywania problemów operacyjnych i uwzględniania potrzeb różnych grup mieszkańców wymaga elastyczności i gotowości do modyfikacji pierwotnych planów.
Dla mieszkańców Gandawy przesunięcie terminu wprowadzenia niebieskich pojemników oznacza przedłużenie okresu przejściowego, w którym funkcjonują różne systemy. Z perspektywy władz miejskich etapowe wdrażanie zmian pozwala jednak minimalizować ryzyko poważniejszych problemów i umożliwia uczenie się na bieżąco. Zapowiedziana grudniowa ewaluacja oraz późniejsza analiza efektywności pojemników potwierdzają, że miasto traktuje reformę jako proces wymagający stałego monitorowania i gotowości do korekt – nawet kosztem pewnych opóźnień.
