Rada gminy Anderlecht przygotowuje się do przyjęcia nowego rozporządzenia podatkowego dotyczącego sklepów nocnych, które będzie obowiązywać w latach 2026–2031. Decyzja ta stanowi kontynuację polityki fiskalnej wprowadzonej w 2022 roku i wpisuje się w szerszą strategię regulacji działalności handlowej, uznawanej przez władze lokalne za źródło istotnych uciążliwości dla spokoju publicznego i porządku w gminie.
Głosowanie nad projektem zaplanowano na 6 listopada podczas sesji rady gminy. Proponowane przepisy utrzymują dotychczasową dwupoziomową strukturę opodatkowania – obejmującą jednorazowy podatek od otwarcia działalności oraz coroczny podatek eksploatacyjny. Oba elementy będą corocznie waloryzowane o 3 procent, co ma zabezpieczyć realną wartość wpływów do budżetu w warunkach inflacji.
Progresywny wzrost opłat do 2031 roku
Zgodnie z projektem, podatek od otwarcia sklepu nocnego wyniesie w 2026 roku 14 068,86 euro, a w kolejnych latach będzie stopniowo rosnąć, osiągając w 2031 roku poziom 16 309,67 euro. Równolegle coroczny podatek eksploatacyjny ma wynosić 2 251,01 euro w pierwszym roku obowiązywania przepisów i wzrosnąć do 2 609,54 euro w 2031 roku.
W rozporządzeniu utrzymano zasadę solidarnej i niepodzielnej odpowiedzialności za uiszczenie należności podatkowych. Odpowiedzialność spoczywać będzie równocześnie na trzech podmiotach: właścicielu działalności, operatorze sklepu oraz właścicielu nieruchomości, w której prowadzona jest działalność. Rozwiązanie to ma zapewnić skuteczniejszą egzekucję należności i rozłożyć odpowiedzialność między wszystkich beneficjentów zysków z działalności handlowej.
Każda zmiana osoby prowadzącej działalność będzie traktowana jako nowe otwarcie, co oznacza konieczność ponownego uiszczenia pełnej kwoty podatku od otwarcia. Ma to zapobiec obchodzeniu przepisów poprzez formalne przekazywanie działalności pomiędzy różnymi operatorami.
Podwójny cel: budżet i porządek publiczny
W uzasadnieniu projektu władze Anderlechtu wskazują dwa główne cele regulacji: zapewnienie równowagi budżetowej gminy oraz ograniczenie negatywnych skutków działalności sklepów nocnych dla spokoju i czystości w przestrzeni publicznej.
Według urzędników, sklepy nocne generują zwiększone obciążenie dla służb porządkowych i ekip sprzątających. Częstsze interwencje i konieczność utrzymania porządku w rejonach, gdzie funkcjonują tego typu punkty, wiążą się z dodatkowymi kosztami dla gminy. Władze argumentują, że koszty te powinny być ponoszone przez przedsiębiorców prowadzących taką działalność, a nie przez ogół mieszkańców.
Rygorystyczne procedury kontrolne i sankcje
Nowe przepisy wprowadzają szczegółowe wymogi administracyjne wobec przedsiębiorców. Operatorzy sklepów nocnych będą zobowiązani do złożenia deklaracji w gminnym wydziale rozwoju gospodarczego przed rozpoczęciem działalności. Niedopełnienie tego obowiązku lub podanie nieprawdziwych informacji będzie skutkować naliczeniem podatku z urzędu.
System sankcji przewiduje stopniowane podwyższanie należności w przypadku wykrycia nieprawidłowości. W razie powtarzających się naruszeń, dodatkowa opłata może sięgnąć nawet 200 procent podstawowej kwoty podatku. Ma to zniechęcić do uchylania się od obowiązków fiskalnych.
Urzędnicy gminy otrzymają szerokie uprawnienia kontrolne, w tym prawo do wstępu na teren obiektów handlowych w celu weryfikacji zgodności deklaracji z rzeczywistym stanem faktycznym. System ten ma zapewnić skuteczne egzekwowanie nowych przepisów.
Kontynuacja polityki rozpoczętej w 2022 roku
Dotychczasowe rozporządzenie podatkowe, przyjęte pod koniec 2022 roku, obowiązuje do 31 grudnia 2025 roku. Nowe przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku i będą obowiązywać do końca 2031 roku. Taka sześciolenia perspektywa ma zapewnić stabilność regulacyjną oraz przewidywalność zarówno dla przedsiębiorców, jak i dla administracji gminnej.
Decyzja Anderlechtu wpisuje się w szerszy trend obserwowany w Regionie Stołecznym Brukseli. Inne gminy, takie jak Molenbeek czy Schaerbeek, również w ostatnim czasie dokonały rewizji swoich przepisów fiskalnych dotyczących sklepów nocnych, podnosząc stawki podatków w celu lepszej kontroli tego segmentu handlu.
Eksperci podkreślają, że kwestia regulacji sklepów nocnych łączy aspekty ekonomiczne, społeczne i urbanistyczne. Z jednej strony tego typu działalność zaspokaja realne potrzeby części mieszkańców, umożliwiając zakupy poza standardowymi godzinami otwarcia sklepów. Z drugiej – koncentracja tych punktów w określonych dzielnicach może prowadzić do pogorszenia jakości życia lokalnych społeczności, zwłaszcza w godzinach nocnych.
Skuteczność polityki wysokich podatków jako narzędzia regulacyjnego pozostaje przedmiotem dyskusji. Władze argumentują, że takie podejście pozwala na „internalizację kosztów zewnętrznych”, czyli przeniesienie części obciążeń finansowych na podmioty powodujące dodatkowe koszty dla wspólnoty. Krytycy z kolei ostrzegają, że zbyt wysokie podatki mogą wypychać legalną działalność w stronę szarej strefy.
