Wskaźniki sukcesu akademickiego studentów w szkolnictwie wyższym Federacji Walonii-Brukseli wykazują wyraźny trend wzrostowy – wynika z danych przedstawionych w poniedziałek przez minister-prezydent Élisabeth Degryse z partii Les Engagés. W ciągu trzech lat odsetek studentów pierwszego roku, którzy osiągnęli próg zaliczenia, wzrósł z 50 do prawie 56 procent. Poprawa widoczna jest na wszystkich poziomach kształcenia uniwersyteckiego.
Analiza statystyk zaprezentowanych podczas debaty w komisji parlamentu pokazuje znaczącą zmianę. Wśród studentów rozpoczynających studia licencjackie (Bachelor) wskaźnik zaliczenia jednostek nauczania wzrósł z 50,56 procent w roku akademickim 2021–2022 do 55,84 procent w roku 2024–2025.
Jeszcze lepsze wyniki odnotowano na wyższych latach studiów. Dla studentów drugiego i trzeciego roku wskaźnik sukcesu wzrósł z 73,77 do 85,04 procent, a na poziomie magisterskim – z 81,74 do 84,80 procent w tym samym okresie.
Reforma „Paysage” jako możliwy czynnik zmian
Nie jest jasne, czy poprawa wyników ma bezpośredni związek z reformą szkolnictwa wyższego znaną jako dekret „Paysage”. Wzrost wskaźników zbiega się jednak w czasie z wdrożeniem nowych przepisów przyjętych w 2021 roku z inicjatywy ówczesnej minister Valérie Glatigny. Reforma wprowadziła od roku akademickiego 2022 bardziej rygorystyczne ramy czasowe ukończenia studiów, mające na celu zwiększenie dyscypliny akademickiej i motywowanie studentów do systematycznej nauki.
Złożony obraz przemian w szkolnictwie wyższym
Interpretacja tych danych wymaga uwzględnienia szerszego kontekstu. Poprawa wskaźników może wynikać z wielu czynników – nie tylko z nowych regulacji. Wśród nich wymienia się modernizację programów nauczania, rozwój systemów wsparcia dla studentów, lepsze przygotowanie maturzystów oraz nowe metody dydaktyczne. Swoją rolę mogły odegrać także zmiany organizacyjne po pandemii COVID-19, która przyspieszyła cyfryzację i elastyczność w sposobie oceniania.
Krytycy reformy „Paysage” zwracają uwagę, że zaostrzenie terminów może zwiększać presję na studentów, zwłaszcza tych w trudniejszej sytuacji życiowej lub zdrowotnej. Zwolennicy z kolei podkreślają, że wyraźne ramy czasowe sprzyjają lepszej organizacji nauki i redukują zjawisko nadmiernego przedłużania studiów.
Implikacje dla uczelni i studentów
Wzrost wskaźników ukończenia studiów może świadczyć o większej efektywności systemu, ale rodzi pytania o standardy akademickie i realną jakość kształcenia. Kluczowe będzie, by poprawa wyników ilościowych nie odbywała się kosztem poziomu merytorycznego.
Dla uczelni lepsze wskaźniki zaliczenia to szansa na wzmocnienie reputacji i przyciągnięcie nowych kandydatów. Z kolei z perspektywy finansowania publicznego – mogą one wpłynąć na sposób podziału środków pomiędzy instytucje akademickie.
Znaczenie dla polskiej społeczności studenckiej
Dla Polaków studiujących w systemie francuskojęzycznym w Belgii te dane mają praktyczny wymiar. Wzrost wskaźników zaliczenia sugeruje, że studia stały się bardziej przewidywalne i możliwe do ukończenia w standardowym czasie. Jednocześnie zaostrzenie wymogów czasowych wymaga większej samodyscypliny i dobrej organizacji, szczególnie w przypadku studentów zagranicznych, dla których bariera językowa i kulturowa wciąż może stanowić wyzwanie.
Potrzeba dalszego monitoringu
Pełna ocena skutków reformy „Paysage” będzie możliwa dopiero po kilku latach. Konieczne są dalsze badania, które uwzględnią nie tylko wskaźniki zaliczenia, ale także zatrudnialność absolwentów, jakość kształcenia i przygotowanie do rynku pracy.
Minister-prezydent Élisabeth Degryse podkreśliła znaczenie stałego monitorowania efektów reformy oraz dialogu między władzami edukacyjnymi, uczelniami i środowiskiem studenckim. Tylko w ten sposób możliwe będzie dalsze doskonalenie systemu szkolnictwa wyższego w Federacji Walonii-Brukseli.
Przedstawione dane stanowią ważny punkt odniesienia w dyskusji o przyszłości belgijskiego szkolnictwa wyższego i mogą stać się inspiracją dla podobnych reform w innych regionach kraju oraz w szerszym kontekście europejskim.
