Projekt wysokonapięciowej linii przesyłowej Ventilus wkracza w kluczową fazę realizacji. Operator sieci energetycznej Elia złożył wnioski o pozwolenia środowiskowe, które zostały przyjęte przez administrację flamandzką, co umożliwiło rozpoczęcie nowego etapu konsultacji społecznych. Ventilus to planowana linia wysokiego napięcia mająca transportować energię elektryczną z morskich farm wiatrowych na ląd, głównie przez terytorium Flandrii Zachodniej.
Od 8 listopada do 7 grudnia mieszkańcy obszarów położonych wzdłuż planowanej trasy mogą przekazywać swoje uwagi, stanowiska lub sprzeciwy wobec projektu. „Może to dotyczyć na przykład lokalizacji poszczególnych masztów” – wyjaśnia Lotte Van der Stockt z firmy Elia. „Administracja flamandzka przeanalizuje wszystkie zgłoszenia i przekaże je ministrowi ds. środowiska, który podejmie ostateczną decyzję o przyznaniu lub odmowie pozwoleń.”
Kontrowersje wokół trasy i obawy mieszkańców
Projekt Ventilus od samego początku budzi duże emocje wśród lokalnych społeczności. Planowana trasa biegnie częściowo naziemnie, a częściowo podziemnie, rozciągając się we Flandrii Zachodniej od Zeebrugge do Avelgem. Wielu mieszkańców wyraża obawy związane z potencjalnym wpływem linii wysokiego napięcia na zdrowie i jakość życia.
Operator Elia twierdzi, że wokół projektu krąży wiele nieścisłości i dezinformacji. W odpowiedzi organizuje siedem spotkań informacyjnych wzdłuż całej, liczącej 82 kilometry, planowanej trasy. „Wszyscy mieszkańcy w promieniu 250 metrów od projektowanej linii otrzymają osobiste zaproszenia. Choć nie jest to obowiązek proceduralny, liczymy, że pomoże to ograniczyć sprzeciw” – dodaje Van der Stockt.
Równoległe postępowanie przed Radą Stanu
Projekt Ventilus ma także wymiar prawny. Przed Radą Stanu toczy się postępowanie dotyczące Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan (GRUP) – regionalnego planu wykonawczego zagospodarowania przestrzennego dla inwestycji. Dokument ten, określający ramy realizacji projektu, został wcześniej zatwierdzony przez rząd flamandzki.
„To prawda, że wpłynęło 25 skarg o stwierdzenie nieważności GRUP” – potwierdza Van der Stockt. „Rada Stanu nie wydała jeszcze orzeczenia i nie wiadomo, kiedy to nastąpi. Dopóki dokument obowiązuje, możemy kontynuować procedurę uzyskiwania pozwoleń środowiskowych.”
Jeśli minister środowiska wyda pozytywną decyzję, Elia będzie mogła rozpocząć prace budowlane. „Liczymy, że budowa ruszy w przyszłym roku i potrwa od trzech do czterech lat. W takim przypadku linia Ventilus mogłaby rozpocząć działalność w 2029 lub 2030 roku” – zapowiada Van der Stockt.
Czym jest projekt Ventilus?
Ventilus to planowana linia wysokiego napięcia przebiegająca przez Flandrię Zachodnią. Jej celem jest przesył ekologicznej energii elektrycznej z morskich farm wiatrowych do sieci lądowej oraz zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii w całym regionie.
Znaczna część infrastruktury wykorzysta istniejące już linie wysokiego napięcia, które zostaną wzmocnione i zmodernizowane, jednak konieczne będzie także wybudowanie nowych odcinków naziemnych. Na krótkich fragmentach linia zostanie poprowadzona pod ziemią.
Wieloletni sprzeciw i debata o liniach podziemnych
Od momentu ogłoszenia projektu mieszkańcy obszarów w pobliżu planowanej trasy prowadzą protesty, domagając się poprowadzenia całej infrastruktury pod ziemią. Argumentują, że ograniczyłoby to wpływ linii na krajobraz i potencjalne zagrożenia zdrowotne.
Przeprowadzone analizy techniczne wykazały jednak, że pełne poprowadzenie kabli pod ziemią nie jest obecnie możliwe – zarówno ze względów technologicznych, jak i ekonomicznych. Na dużych odległościach pojawiałyby się poważne problemy z rozpraszaniem ciepła i stabilnością systemu. Z tego powodu rząd flamandzki zdecydował, że większość trasy Ventilus będzie przebiegać naziemnie – decyzja ta, mimo technicznych argumentów, wciąż budzi sprzeciw części społeczności lokalnych.
Szerszy kontekst transformacji energetycznej
Ventilus jest jednym z filarów belgijskiej transformacji energetycznej. Belgia stawia na rozwój morskich farm wiatrowych na Morzu Północnym, które mają odgrywać kluczową rolę w krajowym miksie energetycznym po stopniowym wygaszaniu energetyki jądrowej.
Bez odpowiedniej infrastruktury przesyłowej energia z turbin wiatrowych nie może zostać efektywnie przekazana do odbiorców. Linia Ventilus ma rozwiązać ten problem, tworząc połączenie między odnawialnymi źródłami energii a siecią krajową.
Projekt ten symbolizuje wyzwania towarzyszące transformacji energetycznej – potrzebę godzenia celów klimatycznych z lokalnymi obawami, równoważenia interesu publicznego i prywatnego oraz prowadzenia transparentnego dialogu między inwestorem, władzami i mieszkańcami.
