Operator belgijskiej sieci wysokiego napięcia Elia ogłosił w czwartek wieczorem, że bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej na zimę 2026-2027 zostało w pełni zapewnione. Informacja pojawiła się po zakończeniu potrójnej aukcji w ramach mechanizmu CRM (Capacity Remuneration Mechanism – Mechanizm Wynagradzania Mocy). „Poczyniono również istotne kroki w kierunku zagwarantowania bezpieczeństwa dostaw w kolejnych latach” – podkreśla operator sieci.
Podczas ostatniej aukcji, oznaczonej jako Y-1 (rok przed dostawą), zakontraktowano 4 556 MW mocy. Tym samym zakończono proces przetargowy dla sezonu zimowego 2026-2027, który rozpoczął się cztery lata wcześniej aukcją Y-4. „Wyniki pokazują, że rynek pozostaje konkurencyjny, z wystarczającą płynnością i rosnącym udziałem magazynów energii w postaci baterii” – wskazuje Elia.
Nadwyżka mocy i niższe koszty
Całkowite zapotrzebowanie na moc zostało oszacowane na 13 916 MW, podczas gdy w systemie dostępnych będzie 15 058 MW – co daje ponad 1 100 MW nadwyżki. Łączny koszt funkcjonowania systemu wyniesie 125,4 miliona euro, czyli o ponad 31 procent mniej niż w roku poprzednim (182,9 miliona euro).
Niższe koszty przy jednoczesnym wzroście dostępnej mocy potwierdzają, że belgijski rynek energii staje się coraz bardziej efektywny i konkurencyjny. Nadwyżka mocy zapewnia dodatkowy margines bezpieczeństwa w razie ekstremalnych warunków pogodowych lub awarii infrastruktury.
Perspektywy na kolejne lata
W przypadku zimy 2027-2028 przeprowadzono już dwie aukcje, a trzecia planowana jest na przyszły rok. Według szacunków pozostało do zakontraktowania około 1 000 MW. „Elia zakłada, że pozostałe wolumeny zostaną bez problemu pozyskane” – informuje operator.
Dla zimy 2029-2030 przeprowadzono już pierwszą aukcję Y-4, w ramach której wybrano 65 jednostek CRM o łącznej mocy 4 690 MW. Takie długofalowe planowanie pozwala operatorom i producentom energii odpowiednio wcześnie przygotować infrastrukturę i zasoby potrzebne do zapewnienia stabilnych dostaw.
Mechanizm CRM – filar bezpieczeństwa energetycznego
Mechanizm Wynagradzania Mocy (CRM) stanowi kluczowy element belgijskiej strategii zapewnienia stabilności dostaw energii w okresie transformacji energetycznej i odchodzenia od energetyki jądrowej. System ten zapewnia wynagrodzenie dla wytwórców energii i operatorów magazynów za gotowość do dostarczania mocy w momentach szczytowego zapotrzebowania – nawet jeśli energia nie zostanie ostatecznie wykorzystana.
W ostatnich latach coraz większy udział w aukcjach CRM mają magazyny energii w postaci baterii, co odzwierciedla globalny trend w kierunku stabilizowania sieci poprzez elastyczne i niskoemisyjne technologie.
Kontekst transformacji energetycznej
Pozytywne wyniki aukcji pojawiają się w czasie, gdy Belgia mierzy się z wyzwaniami związanymi z transformacją energetyczną. Kraj stopniowo wyłącza reaktory jądrowe, jednocześnie inwestując w odnawialne źródła energii – zwłaszcza w morskie farmy wiatrowe na Morzu Północnym. Kluczową rolę w tym procesie odgrywa infrastruktura przesyłowa, m.in. planowana linia Ventilus, która umożliwi efektywny transport energii z wybrzeża do centrum kraju.
Rosnący udział nowych technologii, w tym magazynów bateryjnych, przy jednoczesnym spadku kosztów systemowych, dowodzi, że belgijski rynek energii skutecznie dostosowuje się do zmieniających się realiów. Zróżnicowany udział uczestników – od elektrowni konwencjonalnych po jednostki kogeneracyjne i nowoczesne magazyny – świadczy o dojrzałości rynku oraz jego gotowości do sprostania przyszłym wyzwaniom.
Bezpieczeństwo dostaw energii pozostaje jednym z głównych priorytetów zarówno dla operatora sieci Elia, jak i belgijskich władz. Zapewnienie stabilności w kontekście europejskich kryzysów energetycznych i zmiennych warunków geopolitycznych jest postrzegane jako fundament bezpieczeństwa gospodarczego kraju.
