W środę odbyło się posiedzenie tzw. kernu, czyli wąskiego gremium kluczowych ministrów rządu federalnego. To jednak dopiero początek intensywnych rozmów – w najbliższych dniach zaplanowano kolejne spotkania, które mają doprowadzić do porozumienia przed czwartkowym, 6 listopada, ultimatum wyznaczonym przez premiera Barta De Wevera. W przypadku fiaska rozmów Belgii może grozić kryzys rządowy i dymisja gabinetu. Jednym z najważniejszych tematów jest reforma systemu zasiłków dla osób przebywających na długotrwałych zwolnieniach chorobowych, mająca przyczynić się do realizacji celów oszczędnościowych.
Według jednego z wicepremierów, seria rozmów potrwa do środy 5 listopada – dnia poprzedzającego termin ultimatum. Stawka jest wysoka: brak porozumienia może oznaczać interwencję Pałacu Królewskiego i upadek tzw. rządu Arizona, jak nieformalnie określa się obecną koalicję.
Kontrowersyjna reforma zasiłków chorobowych
Minister zdrowia Frank Vandenbroucke z partii Vooruit zaproponował reformę systemu świadczeń dla osób długotrwale chorych jako część swojego programu budżetowego. Celem zmian jest szybsze przywracanie możliwie wielu osób do aktywności zawodowej – przynajmniej w wymiarze półetatowym. Według szacunków, plan mógłby przynieść od 1 do 2 miliardów euro oszczędności.
Wicepremier David Clarinval z MR (Ruch Reformatorski) podkreślił znaczenie reformy w kontekście ogólnego planu oszczędności. Premier De Wever zakłada bowiem ograniczenie wydatków o 10 miliardów euro, a zwiększenie aktywności zawodowej osób długotrwale chorych ma być jednym z filarów tego planu.
Spór o źródła oszczędności
Poza reformą systemu zasiłków premier rozważa również inne środki mające zapewnić dodatkowe dochody do budżetu. Wśród nich znalazły się m.in. podwyżka stawki VAT, zawieszenie automatycznej indeksacji płac oraz wzrost obciążeń podatkowych dla osób o najwyższych dochodach – określanych jako „osoby o najszerszych ramionach”. Propozycje te mogłyby przynieść znaczące wpływy, jednak MR konsekwentnie sprzeciwia się jakimkolwiek nowym podatkom, utrzymując stanowisko „żadnych nowych obciążeń”.
Różnice między partnerami koalicyjnymi są wyraźne. Partie lewicowe i centrolewicowe podkreślają potrzebę bardziej sprawiedliwego rozłożenia ciężarów fiskalnych, podczas gdy liberalna prawica obawia się negatywnego wpływu dodatkowych podatków na przedsiębiorczość i wzrost gospodarczy.
Wyścig z czasem
Pięć partii tworzących koalicję Arizona deklaruje wolę kompromisu, jednak jego szczegóły pozostają niejasne. Do ultimatum wyznaczonego przez premiera pozostało zaledwie osiem dni. W tym czasie planowane są kolejne posiedzenia kernu oraz spotkania bilateralne, które mają pomóc w rozwiązaniu najtrudniejszych kwestii spornych.
Reforma systemu zasiłków budzi jednak nie tylko wątpliwości finansowe, lecz także społeczne i etyczne. Krytycy ostrzegają przed nadmiernym naciskiem na osoby, które mogą nie być w pełni zdolne do pracy, podczas gdy zwolennicy podkreślają, że stopniowa aktywizacja z odpowiednim wsparciem może przynieść korzyści zarówno dla budżetu, jak i dla samych zainteresowanych.
Wraz ze zbliżającym się terminem napięcie w belgijskiej polityce rośnie. Pytanie, czy rządzącym uda się osiągnąć porozumienie satysfakcjonujące wszystkie strony, pozostaje otwarte.
