Gminy Heers i Wellen stanowczo sprzeciwiają się planowanej przez Limburg.net podwyżce cen wynajmu kontenerów na odpady biodegradowalne. Roczny koszt ich użytkowania ma wzrosnąć od przyszłego roku ponad dwukrotnie – z obecnych 40 euro do 85 euro. Do protestu przyłączyły się one do wcześniej sprzeciwiającej się gminy Alken, podczas gdy pozostałe samorządy, których ta zmiana również dotyczy, reagują z większym spokojem.
Znaczny wzrost opłat za kontenery jest bezpośrednią konsekwencją wprowadzenia systemu Optimo – nowego modelu odbioru odpadów opracowanego przez Limburg.net. Zakłada on stosowanie pięciu różnych rodzajów worków: pomarańczowego na tekstylia, niebieskiego na opakowania PMD, szarego na odpady komunalne, żółtego na odpady kuchenne i zielonego na odpady ogrodowe.
Koncepcja Limburg.net przewiduje, że mieszkańcy Limburgii powinni korzystać z dwóch ostatnich rodzajów worków zamiast tradycyjnych zielonych kontenerów na odpady biodegradowalne. Kontenery nadal będą dostępne, lecz ich cena znacząco wzrośnie.
Rozszerzanie zasięgu systemu Optimo
System Optimo działa już w wielu gminach północnej i zachodniej Limburgii. Od stycznia 2026 r. ma zostać wdrożony również w 14 gminach należących do strefy gospodarki odpadami „Południe”. Docelowo w całym regionie ma obowiązywać jednolity system odbioru odpadów.
Alken jako pierwsza zaprotestowała przeciwko podwyżce, a teraz dołączyły do niej Wellen i Heers. „Dla mieszkańców posiadających duże ogrody, a więc wytwarzających spore ilości odpadów zielonych, kontener nie jest luksusem, lecz koniecznością. Propozycja zastąpienia ich workami całkowicie pomija tę rzeczywistość i doprowadzi do frustracji oraz nielegalnego wyrzucania śmieci” – napisała gmina Wellen na Facebooku.
Głos gmin wiejskich
Burmistrz Heers, Kristof Pirard (VLDumont), przyznaje, że rozumie część założeń reformy, ale uważa, że podwyżka cen kontenerów jest nieakceptowalna. „Doceniamy działania na rzecz poprawy gospodarki odpadami, lecz nie można stale przerzucać kosztów na gminy i mieszkańców” – podkreśla.
„Rozumiemy, że worki na śmieci drożeją i że zmniejsza się liczba worków objętych podstawową opłatą roczną. Jednak wzrost kosztów kontenerów na odpady biodegradowalne to już przesada. Heers to typowo wiejska gmina z dużą ilością terenów zielonych, więc ta zmiana jest zbyt radykalna. System Optimo lepiej sprawdzi się w miastach” – dodaje Pirard.
Burmistrz zwraca też uwagę na ryzyko powstawania dzikich wysypisk. „Już teraz zmagamy się z tym problemem. Obawiamy się, że podwyżka go nasili. Limburg.net twierdzi, że gminy mogą pokryć część kosztów, ale my już dopłacamy 40 euro na gospodarstwo domowe. To zbyt łatwe rozwiązanie” – mówi Pirard.
Stanowisko Limburg.net
Raf Coenen z Limburg.net broni zmian, wskazując na potrzebę większej sprawiedliwości systemu. „Obecnie wszyscy mieszkańcy południowej Limburgii ponoszą koszty kontenerów, także ci, którzy ich nie używają. To niesprawiedliwe. Dlatego wdrażamy system Optimo, który już dobrze działa w północnej i zachodniej części regionu” – wyjaśnia.
„Wyłączenie kontenerów z opłaty podstawowej pozwala utrzymać ogólny podatek śmieciowy na relatywnie niskim poziomie, mimo rosnących kosztów. Kto chce dalej korzystać z kontenera, może to robić, ale za 85 euro rocznie” – dodaje Coenen.
Przedstawiciel Limburg.net odrzuca pomysł stopniowego wprowadzania podwyżki. „Nie widzimy sensu w jej etapowaniu. Oczywiście gminy mogą wspierać swoich mieszkańców, przejmując część kosztów na siebie” – zaznacza.
Burmistrz Pirard zapowiada jednak zdecydowaną reakcję. „Omówimy nasze stanowisko dziś wieczorem podczas sesji rady gminy i przedstawimy je na grudniowym walnym zgromadzeniu Limburg.net. Jeśli połączymy siły z Wellen i Alken, możemy coś zdziałać. Na razie nie wiemy o innych gminach, które by się przyłączyły, ale do grudnia jest jeszcze czas” – mówi.
Zróżnicowane reakcje pozostałych gmin
W pozostałych 11 gminach, które od stycznia mają przejść na nowy system, nie słychać na razie podobnych protestów. Niektóre, jak Bilzen-Hoeselt, Maaseik czy Gingelom, wciąż analizują sytuację.
Inne samorządy wykazują większe zrozumienie dla reformy. „Ceny rosną i to nigdy nie jest przyjemne, ale minęło już ponad 10 lat od ostatniej podwyżki w Limburg.net, więc trudno ją kwestionować” – mówi burmistrz Riemst, Mark Vos (CD&V). „Chodzi o to, by mieszkańcy zaczęli inaczej podchodzić do gospodarki odpadami i korzystali z nowych worków”.
Filip Moers (Vooruit), radny ds. gospodarki odpadami w Sint-Truiden, także dostrzega logikę zmian. „Limburg.net chce zachęcić do korzystania z worków. Sam używam zielonego kontenera, ale musimy dać nowemu systemowi szansę. Może będzie mniej wygodny, ale według moich wyliczeń system workowy może się nawet opłacić”.
Postulaty stopniowego wdrażania podwyżki
Jo Feytons, burmistrz Tongeren-Borgloon (Tongeren-Borgloon.nu) i wiceprezes Limburg.net, stara się znaleźć kompromis. „Cieszę się, że kontenery na odpady biodegradowalne w ogóle pozostają w ofercie – musieliśmy o to mocno walczyć” – mówi.
„Z drugiej strony to rzeczywiście poważna podwyżka. Nasze stanowisko przedstawimy na grudniowym zgromadzeniu. Chcielibyśmy jednak, by wzrost cen był wprowadzany etapami” – dodaje Feytons.
Podkreśla również, że sytuację trzeba widzieć w szerszym kontekście. „Jeśli spojrzeć na całościowy koszt usług Limburg.net, to wychodzi około 3 euro tygodniowo na gospodarstwo domowe. Za tę kwotę co tydzień odbierane są śmieci spod domu i można korzystać z punktu selektywnej zbiórki. To równowartość jednej kawy tygodniowo – wciąż w granicach rozsądku”.
Ann Schrijvers (ZVP), burmistrz Zutendaal, również popiera stopniowe wprowadzanie zmian. „Rozumiemy, że po długim czasie musiała nastąpić podwyżka, ale to zbyt dużo naraz. Przekażemy tę opinię podczas walnego zgromadzenia” – zapowiada.
Debata wokół wzrostu cen kontenerów w południowej Limburgii ujawnia głębszy problem różnic między potrzebami gmin miejskich a wiejskich oraz wyzwania związane z reformą systemu gospodarowania odpadami. Grudniowe walne zgromadzenie Limburg.net może przesądzić o ostatecznym kształcie tej kontrowersyjnej zmiany.
