Zgodnie z najnowszym badaniem opublikowanym przez dziennik „De Standaard”, zdecydowana większość osób biernych zawodowo w Belgii mogłaby zwiększyć swoje dochody o co najmniej 500 euro netto miesięcznie, gdyby podjęła zatrudnienie w pełnym wymiarze godzin. Odkrycie to nabiera szczególnego znaczenia w kontekście jednej z kluczowych obietnic rządu Arizona, który zobowiązał się do znaczącego poszerzenia różnicy między dochodami osób pracujących a tych pozostających poza rynkiem pracy.
Badanie przeprowadzone przez ekspertów z Uniwersytetu w Antwerpii rzuca nowe światło na sytuację ekonomiczną osób biernych zawodowo oraz potencjalne korzyści finansowe wynikające z podjęcia zatrudnienia. Wyniki analizy mogą mieć istotne znaczenie dla polityki aktywizacji zawodowej prowadzonej przez belgijski rząd.
Ambitne cele rządu De Wevera
Jednym z priorytetowych celów gabinetu premiera Barta De Wevera jest zwiększenie różnicy między dochodami pracowników a osobami biernymi zawodowo. Władze zakładają, że do końca obecnej kadencji różnica ta powinna wynosić co najmniej 500 euro netto miesięcznie. Ma to zachęcić większą liczbę osób do aktywnego wejścia na rynek pracy.
Strategia rządu opiera się na przekonaniu, że wyraźniejsza różnica w dochodach stanie się realnym bodźcem motywacyjnym. Władze liczą, że finansowa opłacalność pracy skłoni osoby obecnie pozostające poza rynkiem pracy do zatrudnienia.
Zaskakujące wyniki badania uniwersyteckiego
Najnowsze badanie naukowców z Uniwersytetu w Antwerpii przynosi zaskakujące wnioski. Dla aż 94,5% osób biernych zawodowo różnica między obecnymi dochodami a potencjalnymi zarobkami z pracy mogłaby już teraz przekraczać próg 500 euro netto miesięcznie. Oznacza to, że rządowy cel w dużej mierze został osiągnięty jeszcze przed wdrożeniem planowanych reform.
Warto zaznaczyć, że badanie objęło jedynie osoby, które teoretycznie mogłyby podjąć zatrudnienie, ale tego nie robią. Wyłączono studentów, emerytów oraz osoby przebywające na długotrwałych zwolnieniach lekarskich. Dzięki temu uzyskano bardziej precyzyjny obraz sytuacji osób faktycznie zdolnych do pracy.
Jeszcze większe różnice w dochodach
Analiza pokazuje, że korzyści finansowe z podjęcia pracy mogą być znacznie wyższe niż zakładane 500 euro. Dla siedmiu na dziesięć osób biernych zawodowo różnica w dochodach przekroczyłaby 1 000 euro netto miesięcznie. W przypadku jednej piątej badanych (20%) potencjalny wzrost dochodów mógłby sięgnąć nawet ponad 2 000 euro netto miesięcznie.
Dane te pokazują, jak znaczące mogłyby być korzyści finansowe wynikające z podjęcia zatrudnienia. Skala różnic sugeruje, że sama motywacja finansowa mogłaby stanowić wystarczający impuls do aktywizacji zawodowej.
Różnice według rodzaju świadczeń społecznych
Badanie uwzględniło również zróżnicowanie sytuacji w zależności od rodzaju pobieranych świadczeń. Dla osób otrzymujących zasiłki dla bezrobotnych średni potencjalny wzrost dochodu w przypadku powrotu do pracy wyniósłby 928 euro netto miesięcznie. To kwota, która mogłaby znacząco poprawić sytuację materialną wielu gospodarstw domowych.
Z kolei w przypadku beneficjentów dochodu z integracji społecznej (revenu d’intégration sociale), wypłacanego przez CPAS/OCMW, średni dodatkowy zysk z podjęcia pracy oszacowano na 838 euro netto miesięcznie. Choć nieco niższy, wynik ten nadal stanowi wyraźną zachętę finansową do aktywności zawodowej.
Grupy szczególnego ryzyka
Badacze wskazali jednak na pewne „profile ryzyka” – grupy osób, dla których przejście z systemu pomocy społecznej na rynek pracy może być mniej atrakcyjne finansowo lub wiązać się z dodatkowymi trudnościami. Chodzi przede wszystkim o samotne matki korzystające ze świadczeń społecznych oraz pary z dziećmi, których gospodarstwa domowe są całkowicie uzależnione od pomocy społecznej.
W ich przypadku bilans finansowy po podjęciu pracy może być mniej korzystny ze względu na dodatkowe koszty, takie jak opieka nad dziećmi, transport czy utrata części świadczeń. Z tego powodu przejście na rynek pracy nie zawsze przynosi oczekiwane korzyści, a czasem może nawet pogorszyć sytuację materialną.
Wyniki badania potwierdzają, że choć dla większości osób biernych zawodowo praca oznaczałaby wyraźny wzrost dochodów, polityka aktywizacji zawodowej powinna być zróżnicowana i dostosowana do potrzeb poszczególnych grup społecznych, by była skuteczna w skali całego kraju.
