Od 1 listopada 2025 roku lekarze przeprowadzający eutanazję w Belgii będą otrzymywać dedykowane wynagrodzenie za tę szczególną procedurę medyczną. Informację potwierdził Narodowy Instytut Ubezpieczeń Chorobowych i Rentowych (INAMI/RIZIV) na swojej stronie internetowej. Zmiana wynika z rozporządzenia królewskiego z 18 września, opublikowanego 30 września w Monitorze Belgijskim, które po raz pierwszy wprowadza świadczenie „przeprowadzenie eutanazji” do oficjalnej nomenklatury medycznej.
Nowe przepisy kończą wieloletnią debatę na temat uregulowania aspektów finansowych procedury eutanazji, legalnej w Belgii od 2002 roku. Włączenie tego świadczenia do systemu refundacji to ważny krok w kierunku pełnego usystematyzowania zasad wykonywania tej wyjątkowej formy pomocy medycznej.
Szczegóły nowego wynagrodzenia
Świadczenie „przeprowadzenie eutanazji” zostało wpisane do nomenklatury medycznej pod numerem 107251–107262. Wynagrodzenie dla lekarza wynosi 180,24 euro (klucz K117) i obejmuje koszt użytych materiałów – z wyjątkiem leków – samą procedurę eutanazji, stwierdzenie zgonu oraz sporządzenie aktu zgonu.
Regulacja przewiduje obowiązkowe stosowanie systemu tiers payant (bezpośredniej płatności), dzięki czemu pacjent nie ponosi żadnych kosztów. Lekarz otrzymuje wynagrodzenie bezpośrednio od kasy chorych, co eliminuje konieczność rozliczeń finansowych z pacjentem lub jego rodziną w tak delikatnym momencie.
Zgodnie z przepisami, świadczenie mogą potwierdzać wszyscy lekarze, niezależnie od kodu kompetencji. Jeśli lekarz przeprowadzający eutanazję nie prowadzi dokumentacji medycznej pacjenta (DMG), ma obowiązek poinformowania lekarza odpowiedzialnego za DMG, sporządzając raport po wykonaniu procedury.
Realizacja długo oczekiwanych postulatów
„W końcu! Najwyższy czas!” – skomentował dr Reinier Hueting, były prezes Stowarzyszenia Flamandzkich Lekarzy Rodzinnych (ASGB), który od lat zabiegał o wprowadzenie tego rozwiązania. Jak przypomniał, „porozumienie medyczno-ubezpieczeniowe z 19 grudnia 2019 roku już przewidywało takie honorarium, a budżet był zarezerwowany od tego czasu”.
Dr Hueting podkreślił, że to nie pierwszy przypadek dużych opóźnień w implementacji podobnych zmian – wcześniejsze ustanowienie wynagrodzenia za wydawanie opinii wstępnych dotyczących eutanazji również zajęło ponad siedem lat. Te długie procesy legislacyjne były źródłem frustracji w środowisku lekarskim.
Odrębne honorarium za opinię medyczną
INAMI/RIZIV przypomina, że osobne wynagrodzenie przysługuje lekarzom wydającym opinie medyczne w ramach wniosku o eutanazję. Jest ono wypłacane za pośrednictwem konsorcjum LEIF-EOL i dostępne wyłącznie dla lekarzy posiadających jego akredytację.
Zgodnie z belgijskim prawem, każda procedura eutanazji wymaga uzyskania niezależnych opinii potwierdzających spełnienie wszystkich kryteriów ustawowych. Wprowadzenie systemu wynagradzania zarówno lekarzy wykonujących procedurę, jak i konsultantów ma zapewnić najwyższy poziom profesjonalizmu i etycznej staranności.
Kontekst prawny i społeczny
Belgia była jednym z pierwszych krajów na świecie, które zalegalizowały eutanazję – w 2002 roku. Od tego czasu prawo w tym zakresie było kilkakrotnie nowelizowane, w tym w 2014 roku rozszerzono je na nieletnich spełniających wyjątkowo restrykcyjne warunki.
Nowe przepisy dotyczące honorariów stanowią element procesu normalizacji i profesjonalizacji praktyk medycznych związanych z eutanazją. Mają także wymiar praktyczny – eliminują potencjalne bariery finansowe, które mogły zniechęcać lekarzy do udziału w procedurach, wymagających znacznego nakładu czasu i emocjonalnego zaangażowania.
Wprowadzenie dedykowanego honorarium wpisuje się w logikę belgijskiego systemu opieki zdrowotnej, w którym większość świadczeń medycznych jest refundowana. Uregulowanie wynagrodzeń w tym obszarze zapewnia, że procedura o wyjątkowej wrażliwości zostanie w pełni uwzględniona w strukturze świadczeń zdrowotnych, z poszanowaniem zarówno pacjentów, jak i lekarzy.
