Rząd Walonii potwierdził w środę plan powszechnego wdrożenia inteligentnych liczników energii elektrycznej do końca 2029 r., zgodnie z zapisami Deklaracji Polityki Regionalnej. Mieszkańcy zachowają jednak możliwość dezaktywacji funkcji łącznościowej swoich urządzeń – to kompromis między modernizacją infrastruktury energetycznej a obawami dotyczącymi prywatności i ochrony danych osobowych.
Instalacja inteligentnych liczników stanie się obowiązkowa – nie będzie już możliwe odmówienie ich montażu. Konsument będzie jednak mógł zdecydować o wyłączeniu funkcji łącznościowej licznika, zgodnie z zaleceniami Organu Ochrony Danych (APD – Autorité de Protection des Données), jak podkreśla rząd regionalny.
Harmonogram wdrożenia i gwarancje dla konsumentów
„Utrzymujemy cel pełnego wdrożenia do 2029 roku, jednocześnie gwarantując konsumentowi prawo wyboru” – podkreśla Cécile Neven, walońska minister energii. Jej deklaracja wskazuje na próbę pogodzenia modernizacji sieci energetycznej z poszanowaniem autonomii mieszkańców i ich obaw dotyczących nowych technologii.
Prosumentom korzystającym z systemu kompensacji (licznik wsteczny) nadal przysługiwać będzie prawo do rozliczania w dotychczasowy sposób, nawet po przejściu na inteligentny licznik. Klauzula ta zabezpiecza interesy osób, które zainwestowały w odnawialne źródła energii – przede wszystkim panele fotowoltaiczne – i stanowi ważny element sprawiedliwości społecznej w procesie transformacji energetycznej.
Obecny stan wdrożenia
Obecnie około 23% klientów ORES, 20% klientów RESA oraz 21,5% odbiorców mniejszych operatorów sieci dystrybucyjnych jest już wyposażonych w inteligentne liczniki. Dane te pokazują, że proces modernizacji infrastruktury pomiarowej jest zaawansowany, choć do pełnego pokrycia regionu jeszcze daleka droga.
Różnice w tempie wdrożenia między operatorami wynikają z odmiennych strategii realizacji, struktury sieci oraz specyfiki obszarów, które obsługują poszczególne przedsiębiorstwa.
Kontekst technologiczny i regulacyjny
Inteligentne liczniki, zwane też licznikami z funkcją łączności (smart meters), to urządzenia nowej generacji umożliwiające dwukierunkową wymianę danych między punktem poboru energii a operatorem sieci. Pozwalają one na zdalny odczyt zużycia, szybsze wykrywanie awarii, bardziej efektywne zarządzanie siecią i dają użytkownikom dokładny wgląd w profil energetyczny gospodarstwa domowego.
Możliwość wyłączenia funkcji łącznościowej jest odpowiedzią na obawy dotyczące prywatności, bezpieczeństwa danych i potencjalnego wpływu fal elektromagnetycznych na zdrowie. Organ Ochrony Danych zalecał takie rozwiązanie, co pokazuje wagę ochrony prywatności w procesie cyfryzacji infrastruktury krytycznej.
Perspektywa europejska i energetyczna
Wdrożenie inteligentnych liczników wpisuje się w szerszy proces transformacji europejskiego systemu energetycznego w kierunku większej efektywności, elastyczności i integracji odnawialnych źródeł energii. Unia Europejska zachęca państwa członkowskie do modernizacji infrastruktury pomiarowej jako elementu realizacji celów klimatycznych i energetycznych.
Dla Walonii, stojącej przed wyzwaniami dekarbonizacji i przebudowy systemu energetycznego, inteligentne liczniki to narzędzie ułatwiające zarządzanie popytem na energię, integrację rozproszonych źródeł odnawialnych i zwiększenie efektywności sieci dystrybucyjnej.
Implikacje dla konsumentów
Dla mieszkańców Walonii, w tym polskich rezydentów regionu, obowiązkowa instalacja inteligentnych liczników oznacza nieuchronną zmianę w sposobie pomiaru i rozliczania energii. Możliwość wyłączenia funkcji łącznościowej daje jednak użytkownikom realną kontrolę nad tym, w jakim zakresie dane o zużyciu energii są przekazywane operatorowi.
Trzeba jednak pamiętać, że dezaktywacja tej funkcji może ograniczyć dostęp do niektórych usług i korzyści płynących z nowoczesnych systemów zarządzania energią – takich jak szczegółowe analizy zużycia czy dynamiczne taryfy.
Pytania o przyszłość i wyzwania implementacyjne
Realizacja ambitnego celu pełnego wdrożenia inteligentnych liczników do 2029 r. wymaga znacznych inwestycji infrastrukturalnych, sprawnej logistyki oraz skutecznej komunikacji z konsumentami. Kluczowe będzie zapewnienie mieszkańcom odpowiedniego wsparcia technicznego i informacyjnego.
Otwarte pozostaje również pytanie, jak w praktyce będzie przebiegał proces dezaktywacji funkcji łącznościowej dla tych, którzy się na to zdecydują, oraz jakie będą długoterminowe skutki tego wyboru dla zarządzania siecią i rozwoju usług energetycznych.
Rząd Walonii stara się znaleźć równowagę między modernizacją infrastruktury energetycznej a poszanowaniem autonomii obywateli. Czy ta droga kompromisu okaże się skuteczna – pokaże dopiero praktyka kolejnych lat wdrażania nowego systemu.
