Premier Wspólnoty Niemieckojęzycznej Oliver Paasch przedstawił w poniedziałkowy wieczór podczas sesji plenarnej projekt budżetu na rok 2026. Pomimo zapowiedzianych we wrześniu oszczędności w wysokości 23 milionów euro, szef rządu koalicji ProDG, CSP (chadeków) i PFF (liberałów) zaprezentował niespodziewanie pozytywny obraz finansów najmniejszej jednostki federalnej Belgii.
Utrzymanie równowagi budżetowej w czasie, gdy większość regionów i wspólnot w Belgii zmaga się z deficytami, jest wyjątkowym osiągnięciem w krajowym krajobrazie fiskalnym. Wspólnota Niemieckojęzyczna, licząca około 78 tysięcy mieszkańców, udowadnia, że przy odpowiedzialnym zarządzaniu możliwe jest zachowanie stabilności finansów publicznych nawet w trudnych warunkach gospodarczych.
Równowaga budżetowa i nadwyżka finansowa
Paasch podkreślił, że przedstawiony na lata 2025 i 2026 budżet nie tylko pozostaje w równowadze, ale także generuje nadwyżkę. To znaczące osiągnięcie w kontekście ogólnokrajowej sytuacji fiskalnej, w której większość jednostek terytorialnych boryka się z rosnącym zadłużeniem i deficytami strukturalnymi.
„Realizujemy te oszczędności po to, aby nadal móc inwestować w edukację i opiekę zdrowotną. Chcemy utrzymać wysoki poziom jakości życia mieszkańców, inwestując w ich przyszłość” – zaznaczył premier. Słowa te wskazują na próbę pogodzenia dyscypliny budżetowej z utrzymaniem inwestycji w kluczowe sektory społeczne.
Kwestia zadłużenia publicznego
Wspólnota Niemieckojęzyczna posiada dług publiczny na poziomie 1,3 miliarda euro. W przeliczeniu na liczbę mieszkańców to znaczące obciążenie, jednak Paasch zapewnił, że region utrzymuje zdolność do jego obsługi. Rząd wprowadził limity wskaźników spłaty, których nie można przekroczyć, co ma zagwarantować długoterminową stabilność finansową.
To podejście do zarządzania zadłużeniem stanowi kluczowy element strategii fiskalnej wspólnoty. W kontekście ogólnobelgijskiej debaty o długu publicznym, który przekracza 106% PKB, konsekwentna polityka finansowa regionu może być postrzegana jako przykład odpowiedzialnego zarządzania.
Priorytetowe obszary inwestycji
Oliver Paasch zaprezentował przegląd projektów, które będą realizowane pomimo konieczności wprowadzenia oszczędności. Zapewnił przy tym, że cięcia nie dotkną kluczowych sektorów polityki społecznej.
W obszarze opieki nad seniorami nie przewidziano żadnych ograniczeń. Co więcej, wydatki w tej dziedzinie niemal się podwoiły w ciągu ostatnich pięciu lat, co ma kluczowe znaczenie w kontekście starzenia się społeczeństwa i rosnących potrzeb opiekuńczych. Władze Wspólnoty Niemieckojęzycznej uznały, że zapewnienie osobom starszym odpowiednich warunków życia pozostaje jednym z głównych priorytetów.
Podobnie imponujący wzrost odnotowano w sektorze opieki nad dziećmi – budżet na ten cel wzrósł trzykrotnie, z 4,1 miliona euro w 2020 roku do planowanych 12,3 miliona euro w 2026 roku. „Potroiliśmy nasze wysiłki w zakresie opieki nad dziećmi” – zaznaczył Paasch. Zwiększenie środków ma wspierać młode rodziny i ułatwiać godzenie obowiązków zawodowych z rodzicielstwem.
Kontekst polityczny i gospodarczy
Utrzymanie równowagi budżetowej przez Wspólnotę Niemieckojęzyczną kontrastuje z sytuacją innych regionów Belgii. Podczas gdy Walonia, Flandria i Region Stołeczny Brukseli zmagają się z deficytami i koniecznością wdrażania reform, najmniejsza wspólnota dowodzi, że dyscyplina fiskalna nie musi oznaczać cięć w usługach publicznych.
Sukces ten może wynikać z kilku czynników. Mniejsza skala działania pozwala na większą elastyczność i skuteczniejsze reagowanie na potrzeby lokalne, a struktura demograficzna regionu sprzyja lepszej kontroli wydatków. Mimo to osiągnięcie równowagi budżetowej w obecnym kontekście gospodarczym zasługuje na uwagę i może stać się punktem odniesienia dla innych jednostek terytorialnych.
Proces legislacyjny i dalsze kroki
Debaty budżetowe zaplanowano na 8, 9, 10 i 11 grudnia. W tym czasie posłowie parlamentu Wspólnoty Niemieckojęzycznej przeanalizują szczegółowo propozycje wydatkowe, dyskutując nad priorytetami i ewentualnymi poprawkami. To kluczowy moment w procesie kształtowania polityki fiskalnej regionu.
Wielodniowy format dyskusji pokazuje, że parlament traktuje kwestię budżetu z należytą powagą. Mieszkańcy mogą oczekiwać, że ich przedstawiciele dokładnie zbadają każdy aspekt projektu, oceniając jego wpływ na długoterminową stabilność finansową i sprawiedliwy podział zasobów.
Perspektywy dla mieszkańców
Dla polskojęzycznych rezydentów Belgii mieszkających na obszarze Wspólnoty Niemieckojęzycznej nowy budżet oznacza stabilność i przewidywalność. Zapewnienie, że nie dojdzie do cięć w kluczowych obszarach, takich jak opieka nad seniorami czy dziećmi, to wyraźny sygnał ciągłości usług publicznych.
Warto jednak pamiętać, że równowaga budżetowa została osiągnięta dzięki oszczędnościom w wysokości 23 milionów euro. Choć rząd nie sprecyzował, które programy objęły cięcia, pełny obraz sytuacji poznamy po zakończeniu grudniowych debat parlamentarnych.
Szerszy kontekst belgijski
Sytuacja Wspólnoty Niemieckojęzycznej stanowi wyraźny kontrast wobec trudności fiskalnych innych regionów Belgii. Podczas gdy rząd federalny oraz większe jednostki terytorialne prowadzą skomplikowane negocjacje dotyczące konsolidacji finansów, najmniejsza wspólnota prezentuje model, który – przynajmniej krótkoterminowo – pozwala uniknąć wyboru między dyscypliną budżetową a inwestycjami społecznymi.
Otwarte pozostaje pytanie, czy taki model można zastosować w większej skali, czy też jego sukces wynika z unikalnej struktury i specyfiki Wspólnoty Niemieckojęzycznej. Z pewnością będzie to przedmiotem analiz ekspertów zajmujących się finansami publicznymi i polityką regionalną w Belgii.
