W ramach drugiej edycji „Tygodnia Młodego Opiekuna Rodzinnego” organizacje Samana i Steunpunt Mantelzorg (Punkt Wsparcia Opieki Rodzinnej) zwracają uwagę na trudną sytuację ponad 163 000 młodych osób we Flandrii, które na co dzień opiekują się członkami rodziny. Tegoroczna kampania, prowadzona pod hasłem „Widzę, widzę, czego ty nie widzisz”, skierowana jest szczególnie do uczniów szkół średnich i studentów, wśród których zjawisko opieki rodzinnej często pozostaje niezauważone.
Akcja, trwająca od 20 do 24 października, ma na celu nie tylko dotarcie do samych młodych opiekunów, ale także zwiększenie świadomości ich otoczenia – nauczycieli, przyjaciół i sąsiadów – na temat ogromnej odpowiedzialności, jaka spoczywa na barkach wielu uczniów i studentów.
Co piąty nastolatek pełni rolę opiekuna
Statystyki są wymowne: jedno na pięcioro młodych osób w wieku od 11 do 18 lat we Flandrii jest opiekunem rodzinnym. W praktyce oznacza to, że pomagają w prowadzeniu domu, opiekują się chorym rodzicem, podają leki lub towarzyszą bliskim w wizytach lekarskich. Obowiązki te w wielu przypadkach znacznie przekraczają typowe zadania młodych ludzi w tym wieku.
Konsekwencje takiej sytuacji są poważne. Wyniki w nauce często się pogarszają, brakuje czasu na odpoczynek, a kontakty z rówieśnikami stają się rzadsze. Wielu młodych opiekunów mierzy się z trudnościami emocjonalnymi i społecznymi, które pozostają niezauważone przez szkołę i otoczenie.
Twarz kampanii – doświadczenie z pierwszej ręki
Twarzą tegorocznej kampanii jest influencerka i ekspertka z doświadczenia Anna-Livia Smekens, która opiekuje się swoim ojcem przebywającym w ośrodku opieki. Jej osobista historia pokazuje, jak wymagająca i jednocześnie pełna miłości jest codzienność młodych opiekunów rodzinnych.
„Niektórzy młodzi ludzie nie wybierają tej roli, lecz dorastają w sytuacji, która ich do niej zmusza i kształtuje” – mówi Smekens. Jej zaangażowanie w kampanię ma pomóc innym młodym osobom zrozumieć, że nie są same, oraz zwrócić uwagę społeczeństwa na skalę i złożoność ich codziennych obowiązków.
Działania w szkołach i na uczelniach
W trakcie kampanii organizacja Samana prowadzi działania w trzech flamandzkich szkołach średnich, a Steunpunt Mantelzorg odwiedza szkoły wyższe i uniwersytety. Celem jest nie tylko dotarcie do młodych opiekunów, ale także uwrażliwienie ich otoczenia.
„Wielu młodych ludzi uświadamia sobie, jak wiele na siebie biorą, dopiero gdy ktoś im to pokaże” – wyjaśnia Evelyn Geerdens z organizacji Samana. „Dlatego angażujemy nauczycieli, przyjaciół i sąsiadów, aby rozmawiali na ten temat i pomagali przełamywać tabu.”
Takie podejście podkreśla, że problem młodych opiekunów rodzinnych nie jest jedynie sprawą indywidualną – wymaga szerszej świadomości społecznej i wsparcia instytucjonalnego.
Niewidoczne obciążenie w systemie edukacji
Kampania zwraca uwagę na fakt, że w szkołach i na uczelniach młodzi opiekunowie często pozostają niezauważeni. Nauczyciele i wykładowcy nie zawsze rozumieją, dlaczego niektórzy uczniowie lub studenci mają trudności z punktualnym oddawaniem prac, regularnym uczęszczaniem na zajęcia czy uczestnictwem w aktywnościach pozalekcyjnych.
Brak świadomości może prowadzić do błędnych ocen – młodzi opiekunowie bywają postrzegani jako mniej zaangażowani lub mniej zdolni, podczas gdy w rzeczywistości zmagają się z obowiązkami, które przerastałyby wielu dorosłych.
Potrzeba systemowego wsparcia
Kampania podkreśla konieczność nie tylko zwiększenia społecznej świadomości, ale też stworzenia trwałych form pomocy dla młodych opiekunów. Eksperci wskazują na potrzebę zapewnienia im dostępu do poradnictwa psychologicznego, elastycznych form nauki oraz możliwości odpoczynku od obowiązków opiekuńczych.
„Tydzień Młodego Opiekuna Rodzinnego” to ważny krok w stronę uznania tej często pomijanej grupy i jej specyficznych potrzeb. Kluczowym wyzwaniem pozostaje jednak przełożenie rosnącej świadomości społecznej na realne działania – takie, które pozwolą młodym opiekunom łączyć naukę, życie towarzyskie i odpowiedzialność za bliskich bez utraty własnych szans rozwojowych.
