Rząd Wspólnoty Francuskiej (Federacja Walonia-Bruksela) przyjął w piątek w pierwszym czytaniu projekt dekretu mającego na celu wzmocnienie zasady neutralności w szkolnictwie wspólnotowym, gminnym, prowincjonalnym oraz w szkołach wolnych o charakterze niewyznaniowym. Dokument przewiduje między innymi zakaz noszenia „widocznych” symboli religijnych przez personel tych placówek – poinformowała minister edukacji Valérie Glatigny (MR).
Nowe przepisy mają objąć wszystkich pracowników: nauczycieli, kadrę kierowniczą, personel dydaktyczny, administracyjny, techniczny, kuchenny, paramedyków oraz stażystów zatrudnionych w szkołach, centrach psychologiczno-medyczno-społecznych (PMS), internatach i ośrodkach wypoczynkowych podlegających tym sieciom edukacyjnym.
Jedyny wyjątek od zasady neutralności
Projekt przewiduje jedno odstępstwo od zakazu – dotyczy ono nauczycieli przedmiotów takich jak religia i etyka świecka, którzy będą mogli nosić symbole religijne wyłącznie podczas prowadzenia zajęć. Jak podkreśla minister Glatigny, wyjątek ten wynika ze specyfiki tych przedmiotów, w których odniesienia do systemów wierzeń stanowią integralną część programu nauczania.
Zanim dekret zostanie przyjęty, jego treść zostanie poddana konsultacjom ze środowiskiem edukacyjnym. Zgodnie z procedurą, swoje opinie przedstawią związki zawodowe, organizacje rodziców oraz przedstawiciele poszczególnych sieci szkolnych.
Szeroki zakres zastosowania przepisów
Zakres projektowanego zakazu jest bardzo szeroki – obejmuje nie tylko tradycyjne placówki edukacyjne, ale także instytucje wspierające system oświaty. Centra psychologiczno-medyczno-społeczne, które zapewniają uczniom opiekę psychologiczną i medyczną, również będą musiały przestrzegać zasady neutralności wizualnej. Taki sam obowiązek ma dotyczyć internatów i ośrodków wypoczynkowych, w których młodzież spędza znaczną część czasu.
Decyzja o objęciu zakazem wszystkich grup zawodowych – od nauczycieli po personel techniczny i kuchenny – wskazuje, że władze Wspólnoty Francuskiej chcą w sposób kompleksowy ujednolicić przestrzeganie zasady neutralności światopoglądowej w instytucjach edukacyjnych. Celem jest zapewnienie pełnej bezstronności wszystkich osób mających kontakt z uczniami, niezależnie od charakteru wykonywanej pracy.
Kontekst społeczny i europejski
Projekt wpisuje się w szerszą debatę toczącą się zarówno w Belgii, jak i w innych krajach europejskich, dotyczącą miejsca symboli religijnych w przestrzeni publicznej, zwłaszcza w szkołach. Kwestia równowagi między wolnością wyznania a zasadą neutralności państwa od lat budzi silne emocje w wielokulturowych społeczeństwach. Zwolennicy zakazu podkreślają konieczność zachowania bezstronności instytucji publicznych, natomiast jego przeciwnicy ostrzegają przed ryzykiem dyskryminacji osób wierzących i ograniczeniem ich wolności osobistej.
