Brukselski operator transportu publicznego STIB/MIVB od lat słynie z rygorystycznego podejścia do wyboru artystów ulicznych, którzy otrzymują pozwolenie na występy w przestrzeni metra i przystanków. Tegoroczne przesłuchania już się rozpoczęły, a proces selekcji, powtarzany co roku, przyciąga uwagę zarówno muzyków, jak i pasażerów ceniących artystyczne urozmaicenie codziennych podróży komunikacją miejską.
Proces selekcji i wymagania wobec kandydatów
Każdego roku brukselski przewoźnik zaprasza artystów z regionu stołecznego do udziału w przesłuchaniach, które decydują o przyznaniu prawa do występów w różnych stacjach sieci transportowej. Kryteria są surowe – mają zapewnić wysoką jakość artystyczną i zgodność z wartościami reprezentowanymi przez STIB/MIVB.
W tym roku, jak poinformowała Alizée Debruyne z STIB/MIVB w rozmowie z telewizją VRT, do przesłuchań przystąpi około dwudziestu artystów. Kandydaci muszą wykazać się nie tylko talentem muzycznym, lecz także poszanowaniem zasad i pozytywnym przekazem.
Przewoźnik kładzie nacisk na różnorodność i otwartość – utwory wykonywane w stacjach nie mogą zawierać treści dyskryminujących ani wzbudzających nienawiść. W wielokulturowej Brukseli, gdzie codziennie przez stacje metra przewijają się tysiące osób o różnych korzeniach i przekonaniach, to zasada fundamentalna.
„Oczywiście nie jesteśmy konserwatorium, więc mogą to być również muzycy-amatorzy” – podkreśla Debruyne. STIB/MIVB nie wymaga dyplomu ani formalnego wykształcenia muzycznego, ale oczekuje autentyczności i umiejętności tworzenia przyjaznej atmosfery dla podróżnych.
System przepustek i ich odnawianie
Artyści, którzy pomyślnie przejdą selekcję, otrzymują specjalną przepustkę uprawniającą do występów w wyznaczonych stacjach STIB/MIVB. Przepustki te są ważne przez rok i muszą być odnawiane, co pozwala operatorowi regularnie oceniać poziom artystyczny wykonawców oraz zgodność występów z regulaminem.
System corocznego odnowienia spełnia dwie funkcje: motywuje artystów do utrzymywania wysokiego poziomu i pozwala przewoźnikowi reagować w przypadku skarg pasażerów lub naruszeń zasad.
Tradycja muzyki w przestrzeni publicznej
Muzyka w metrze to element charakterystyczny dla wielu europejskich stolic. W Brukseli ta tradycja jest częścią szerszej strategii ożywiania przestrzeni publicznej i tworzenia bardziej przyjaznego otoczenia dla pasażerów.
Dla wielu podróżnych krótki występ muzyczny w drodze do pracy czy domu stanowi miły akcent dnia. Dla artystów to szansa na kontakt z szeroką publicznością i promocję własnej twórczości. Niektórzy wykonawcy, którzy zaczynali w brukselskim metrze, z czasem zdobyli popularność na lokalnej scenie muzycznej.
Wyzwania związane z występami w przestrzeni transportowej
Rygorystyczne zasady selekcji wynikają również z praktycznych uwarunkowań. Stacje metra to miejsca o specyficznej akustyce, dużym natężeniu ruchu i ograniczonej przestrzeni, co wymaga od wykonawców odpowiedniej elastyczności.
Artyści muszą też przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i nie utrudniać przepływu pasażerów – co w godzinach szczytu bywa dużym wyzwaniem. Ich publiczność to osoby często spieszące się lub zmęczone, dlatego repertuar i sposób występu muszą być dopasowane do nastroju miejsca.
Muzyka jako element brukselskiej różnorodności
Dla polskojęzycznych rezydentów Brukseli i całej wielokulturowej społeczności miasta, obecność muzyków w metrze jest cennym elementem doświadczenia stolicy. Muzyka, jako uniwersalny język, przełamuje bariery i wzmacnia poczucie wspólnoty wśród pasażerów.
Program STIB/MIVB to przykład tego, jak instytucje publiczne mogą wspierać lokalnych artystów, tworząc jednocześnie bardziej przyjazną i inspirującą przestrzeń dla użytkowników transportu publicznego. To połączenie funkcji społecznej, kulturalnej i praktycznej – z korzyścią zarówno dla artystów, jak i dla codziennych pasażerów metra.
