Potężne amerykańskie myśliwce zamówione przez Belgię zostaną zmontowane w zakładzie produkcyjnym w Cameri na północy Włoch.
Łącznie 45 myśliwców piątej generacji, zamówionych przez Brukselę w Stanach Zjednoczonych od 2018 roku, będzie produkowanych we włoskiej bazie lotniczej Cameri. „Belgia sprawia, że Włochy wibrują” – tak włoska prasa komentowała tę decyzję wiosną ubiegłego roku, po tym jak minister obrony Theo Francken ogłosił porozumienie z Lockheed Martinem za pośrednictwem platformy X.
7 maja ubiegłego roku, po spotkaniu w Waszyngtonie z prezesem amerykańskiego koncernu zbrojeniowego, belgijski minister ujawnił, że część samolotów F-35 przeznaczonych dla Belgii będzie montowana właśnie we Włoszech. Spośród 34 maszyn bojowych zamówionych w USA kilka zostanie złożonych w Cameri, około 45 minut drogi od Mediolanu. Według agencji Belga, początki tej amerykańsko-włoskiej współpracy sięgają lata 2022 roku.
Europejska lokalizacja produkcji
„Zapytałem włoskiego ministra obrony Guido Crosetto, czy możemy montować te samoloty we Włoszech zamiast w Stanach Zjednoczonych. Dzięki temu powstaną miejsca pracy w Europie” – tłumaczył Francken po spotkaniu w Rzymie w kwietniu ubiegłego roku.
Zakład w Cameri, zarządzany przez włoskiego giganta Leonardo, jest już głównym europejskim centrum montażu i serwisu samolotów F-35. Na powierzchni 124 tysięcy metrów kwadratowych pracuje około tysiąca inżynierów i techników. W zakładzie, gdzie obowiązuje całkowity zakaz używania telefonów komórkowych i urządzeń podłączonych do sieci, powstają również maszyny dla innych krajów europejskich. Spośród 36 F-35 zamówionych przez Szwajcarię, 28 zostanie zmontowanych właśnie tam. Podobne kontrakty realizowane są dla Niderlandów (44 maszyny), Polski (16) i Czech (12).
W 2011 roku Cameri zostało wybrane przez Amerykanów jako druga na świecie linia montażowa F-35 – po zakładzie Lockheed Martin w Fort Worth w Teksasie, który niedawno odwiedził belgijski minister. Pierwsze skrzydło F-35 zmontowane we Włoszech trafiło do odbiorcy w 2015 roku, a w kwietniu ubiegłego roku Leonardo świętowało wyprodukowanie 345 kompletów skrzydeł dla samolotów F-35 dostarczanych na całym świecie. Oprócz montażu i produkcji części zakład w Cameri pełni także kluczową funkcję centrum serwisowego, przeglądowego i modernizacyjnego dla wszystkich europejskich F-35.
Strategiczne znaczenie współpracy
„Naszym celem jest przekształcenie przemysłu obronnego w motor rozwoju społecznego, gospodarczego i technologicznego” – oświadczył niedawno włoski minister obrony Guido Crosetto, odnosząc się do współpracy pomiędzy Leonardo a Lockheed Martin. Dyrektor zakładu w Cameri, Roberto Volpe, przyznał w rozmowie z czeską telewizją, że współpraca z Amerykanami jest „stała i partnerska”. „Nasze zespoły regularnie proponują rozwiązania poprawiające efektywność i jakość produkcji F-35” – dodał.
Współpraca w zakresie szkolenia
F-35 to jednomiejscowy, wielozadaniowy myśliwiec piątej generacji, niewidoczny dla radarów i wyposażony w zaawansowane systemy bojowe. Jego obsługa wymaga intensywnego szkolenia, które obecnie odbywa się wyłącznie w bazach amerykańskich, m.in. w Luke w Arizonie, gdzie szkoleni są również belgijscy piloci.
Sytuacja ta może się jednak zmienić – Włochy planują uruchomienie własnego ośrodka szkoleniowego. „Sycylia stanie się jedynym miejscem poza Stanami Zjednoczonymi, gdzie będą szkoleni przyszli piloci F-35” – ogłosił minister Crosetto w lipcu ubiegłego roku. Nowa szkoła ma powstać do 2028 roku przy lotnisku wojskowym Birgi w pobliżu Trapani. Ośrodek ma być otwarty dla pilotów włoskich i zagranicznych, podobnie jak międzynarodowa szkoła lotnicza w Decimomannu na Sardynii.
Decyzja o produkcji belgijskich F-35 we Włoszech stanowi element szerszej strategii europejskiej współpracy przemysłowej w sektorze obronnym. Choć samoloty pozostają amerykańskim produktem, ich montaż w Europie zwiększa niezależność technologiczną kontynentu i przynosi wymierne korzyści gospodarcze. Baza w Cameri umacnia swoją pozycję jako kluczowy ośrodek produkcyjny i serwisowy F-35 w Europie, łącząc amerykańską technologię z europejskim know-how.
