Premier Bart De Wever nie przedstawi we wtorek swojego exposé w Izbie Reprezentantów. Decyzję o przesunięciu wystąpienia potwierdzono po poniedziałkowym posiedzeniu gabinetu kernowego.
Koalicji Arizona nie udało się do momentu otwarcia nowej sesji parlamentu federalnego osiągnąć porozumienia w sprawie budżetu na 2026 rok oraz planu finansowego na kolejne lata. Już w ubiegłym tygodniu przedstawiciele rządu przyznawali, że szanse na utrzymanie tradycyjnego terminu exposé – drugiego wtorku października – są minimalne.
Poszukiwanie kompromisu trwa
Negocjacje budżetowe wciąż trwają. Zgodnie z ustaleniami rząd ma przedstawić uzgodniony projekt budżetu najpóźniej we wtorek w przyszłym tygodniu. Jeśli porozumienie zostanie osiągnięte wcześniej, exposé premiera mogłoby się odbyć jeszcze przed tym terminem.
Opóźnienie pokazuje skalę trudności, z jakimi mierzy się koalicja Arizona w poszukiwaniu kompromisu między partnerami rządowymi. Rozbieżności dotyczą nie tylko priorytetów wydatkowych, ale także metod konsolidacji finansów publicznych w obliczu narastającej presji fiskalnej i konieczności redukcji deficytu.
Znaczenie exposé i kontekst polityczny
Exposé premiera – belgijski odpowiednik orędzia o stanie państwa – jest jednym z najważniejszych momentów w życiu politycznym kraju. Szef rządu przedstawia w nim główne kierunki działań gabinetu, priorytety budżetowe i plan legislacyjny na nadchodzący rok. Opóźnienie tego wystąpienia podkreśla złożoność sytuacji nowego rządu i jego ograniczoną spójność programową.
Obserwatorzy sceny politycznej zwracają uwagę, że źródłem impasu są głębokie różnice między partnerami koalicyjnymi w kwestiach społecznych i fiskalnych. Dla N-VA kluczowe pozostaje utrzymanie dyscypliny budżetowej, podczas gdy Vooruit i CD&V nalegają na ochronę wydatków socjalnych i inwestycji publicznych.
Belgijski dług publiczny przekracza obecnie 110% PKB, a Komisja Europejska oczekuje od Brukseli przedstawienia planu wiarygodnej konsolidacji finansów. To dodatkowo utrudnia negocjacje w ramach rządu, który musi pogodzić naciski Brukseli z oczekiwaniami własnych wyborców.
Symboliczny test dla nowego rządu
Choć opóźnienie exposé nie jest w Belgii wydarzeniem bez precedensu, stanowi symboliczny test dla nowego gabinetu. Eksperci zwracają uwagę, że wizerunkowo uderza ono w spójność i wiarygodność rządu, który dopiero rozpoczął kadencję.
Jednocześnie wielu komentatorów uważa, że lepiej poświęcić dodatkowy czas na dopracowanie realistycznego planu finansowego niż prezentować dokument, który szybko spotkałby się z krytyką parlamentu i opinii publicznej.
Najbliższe dni okażą się kluczowe dla przyszłości koalicji Arizona. To od wyniku negocjacji budżetowych zależeć będzie, czy rząd Barta De Wevera zdoła wyjść z impasu i zaprezentować spójną wizję polityki gospodarczej oraz społecznej. Dla mieszkańców Belgii – w tym licznej polskiej społeczności – oznacza to przedłużającą się niepewność co do przyszłych decyzji dotyczących podatków, opieki zdrowotnej, edukacji czy świadczeń socjalnych.
