Kasacja wniesiona przez rząd Flandrii przeciwko decyzji antwerpskiej izby w sprawie byłej parlamentarzystki Open VLD, Sihame El Kaouakibi, została we wtorek odrzucona przez Sąd Kasacyjny. Sprawa od lat przyciąga uwagę opinii publicznej i mediów. Poniżej przedstawiamy kluczowe kwestie związane z tym postępowaniem.
Geneza sprawy
Skandal wybuchł w lutym 2021 r. Wówczas El Kaouakibi, posłanka do Parlamentu Flandrii z ramienia Open VLD, była już znana jako inicjatorka antwerpskiego projektu dla młodzieży Let’s Go Urban. Właśnie ta inicjatywa stała się źródłem jej problemów prawnych.
Była parlamentarzystka jest oskarżana o posługiwanie się sfałszowanymi fakturami i umowami, aby uzyskać dotacje dla Let’s Go Urban, a następnie wykorzystywanie tych środków na inne cele. Mowa o kwotach sięgających setek tysięcy euro, co wywołało szerokie zainteresowanie opinii publicznej.
Prokuratura w Antwerpii wszczęła postępowanie przygotowawcze, a następnie śledztwo sądowe. Potencjalne zarzuty obejmowały m.in. fałszerstwo dokumentów, oszustwo dotacyjne, nadużycie majątku spółki oraz włamanie komputerowe, choć na początku brakowało wystarczających dowodów na wszystkie te oskarżenia.
W czerwcu 2021 r. kilka przedsiębiorstw El Kaouakibi, w tym Let’s Go Urban, ogłoszono bankrutami, co dodatkowo skomplikowało jej sytuację prawną i finansową.
Długotrwałość postępowania
Po licznych odroczeniach i dodatkowych śledztwach sprawa trafiła dopiero w październiku 2024 r. przed izbę rady w Antwerpii. Ta skierowała El Kaouakibi, jej partnera oraz zbankrutowaną organizację Let’s Go Urban do sądu karnego, dostrzegając wystarczające przesłanki wskazujące na fałszerstwo dokumentów i oszustwo dotacyjne na szkodę miasta Antwerpia i Wspólnoty Flamandzkiej.
Wspólnota Flamandzka uznała jednak, że doszło także do nadużycia majątku spółki, i wniosła odwołanie. Antwerpska izba oskarżycielska uznała je za niedopuszczalne z powodu braku interesu prawnego po stronie Flandrii. To rozstrzygnięcie stało się kolejnym punktem spornym.
Droga do Sądu Kasacyjnego
W maju 2025 r. Wspólnota Flamandzka wniosła skargę kasacyjną przeciwko tej decyzji, kierując sprawę do Sądu Kasacyjnego. Ten jednak nie rozstrzyga o winie oskarżonej, lecz bada wyłącznie poprawność stosowania prawa i procedur. W jego kompetencjach leży kontrola legalności wcześniejszych orzeczeń, a nie analiza faktów.
Wtorkowe rozstrzygnięcie potwierdziło, że izba oskarżycielska miała rację, uznając brak interesu prawnego po stronie rządu Flandrii.
Potencjalne konsekwencje finansowe i prawne
Miasto Antwerpia, jako strona cywilna, domaga się 270 000 euro odszkodowania, natomiast Wspólnota Flamandzka – 320 000 euro. Łącznie roszczenia sięgają 590 000 euro.
Immunitet parlamentarny El Kaouakibi został już zniesiony, co umożliwia prowadzenie procesu karnego. Politycznie została odsunięta od życia publicznego, a sprawa mocno zaszkodziła jej reputacji. Sama oskarżona niezmiennie zaprzecza zarzutom, twierdząc, że nie dopuściła się oszustwa.
Obecna działalność El Kaouakibi
Po odejściu z Parlamentu Flandrii El Kaouakibi skupiła się na działalności swojej firmy A Woman’s View, założonej w 2014 r. Przedsiębiorstwo to wspiera organizacje w opracowywaniu strategii rozwoju. Sama zainteresowana opisuje się jako specjalistka w „przekształcaniu zrównoważonych wizji w rzeczywistość”. Ta działalność pozostaje jej głównym zajęciem zawodowym.
Orzeczenie i perspektywy
Odrzucenie kasacji oznacza, że stanowisko izby oskarżycielskiej zostało ostatecznie potwierdzone. Sprawa może teraz trafić do sądu karnego, prawdopodobnie jeszcze przed końcem 2025 r.
Decyzja Sądu Kasacyjnego nie przesądza o winie El Kaouakibi, lecz zamyka etap sporów proceduralnych. O winie bądź niewinności zdecyduje dopiero sąd karny po zbadaniu wszystkich dowodów.
Sprawa pokazuje złożoność belgijskiego systemu prawnego i długotrwałość postępowań dotyczących nadużyć finansowych w sektorze publicznym. Ostateczne rozstrzygnięcie będzie miało znaczenie nie tylko dla stron, ale również dla przyszłych praktyk kontrolnych dotyczących wykorzystania dotacji publicznych i organizacji non-profit.
